Czy gady można naświetlać lampą UltraVitalux tylko 20 minut dziennie?

W terrarystyce przyjęło się, że gady można naświetlać lampami UltraVitalux 300W w zależności od przyjętej wersji przez 20-30 minut dziennie na odległości ok. 1 metra od lampy. Stosowanie tej lampy często jest określane jako zarezerwowane dla „osób z doświadczeniem” na zasadzie „jak się nie znasz to lepiej nie używaj”.

W rzeczywistości naświetlanie promieniowaniem UVB jest znacznie bardziej skomplikowane niż reguła 20 min. na odległości 1 metra od lampy. Przede wszystkim lampy Osram Ultravitalux 300W są nagminnie mylone z innymi lampami tego typu takimi jak Exo-Terra Solar Glo, Sunlux i inne. Te lampy nie emitują aż tak mocnego światła UVB, dobrą wskazówką jest tutaj też pobór mocy 300W w przypadku innych lamp pobór mocy jest zazwyczaj znacznie niższy. Skutkuje to tym, że UVB w przypadku tych lamp nie dociera do 1 metra, a gady nie są przez to naświetlane żadnym UVB.

Przeczytaj też Oświetlenie dla żółwi lądowych

Załóżmy jednak, że faktycznie posiadamy lampę Osram UltraVitalux 300W, a nie coś innego. To niestety nadal rodzi szereg problemów z jej stosowaniem:

Po pierwsze nie ma żadnych badań na temat „dawkowania UVB”. Czyli ile UVB potrzebuje każdy z gatunków? Więc działamy trochę na oko.

Po drugie w przypadku naświetlania lampą Osram UltraVitalux istnieje tylko jedna reguła dla wszystkich gatunków, a gatunki mamy przecież różne: pustynne, tropikalne i nocne (lub według nowszego podziału na strefy Fergusona: 1 – nocne, 2 – „tropikalne” zamieszkujące tylko mocno zacienione lasy, 3 – „tropikalne” zamieszkujące mocno porośnięte lasy, ale czasem także spotykane ja wygrzewają się w pełnym Słońcu i 4 – „pustynne”). Każdy gatunek wymaga innego naświetlania UVB i każdy gatunek ma inną grubość skóry, która inaczej przepuszcza UVB. Inaczej jest to w przypadku gekona orzęsionego, który ma cienką skórę i przepuści duże ilości UVB (w jego wypadku stosowanie takiej lampy ma sens), a inaczej w przypadku agamy brodatej z grubą warstwą skóry, która większości tego UVB nie przepuści, albo jeszcze gorzej w przypadku żółwia, który schowa się zestresowany w swojej skorupie, która w ogóle nie przepuszcza promieniowania UVB.

Po trzecie ilość UVB dla lampy Osram UltraVitalux 300W na odległości 1 metra to UV Index ok. 8.0-7.0 (8.0 to przyjmowana maksymalna bezpieczna wartość dla sztucznych źródeł światła przez wiodących badaczy i weterynarzy zajmujących się wpływem promieniowania UVB na gady). Taką wartość w dzisiejszych czasach możemy bez problemu osiągnąć w terrarium za pomocą lamp metalohalogenowych lub świetlówek T5 i nierzadko gady światłolubne mają do niej dostęp przez 12 godzin, a nie 20 minut. Tak dla porównania UV Index w Polsce w najbardziej słoneczne dni wynosi ok. 5.0-6.0.

Przeczytaj też Zanim kupisz zwierzę terraryjne...

Podsumowując naświetlanie lampą Osram UltraVitalux 300W może miec pozytywny wpływ na zdrowie zwierząt, szczególnie w przypadku gadów nocnych i mocno tropikalnych (strefy Fergusona 1 i 2). W hodowli lepiej jest zamontować lampę o odpowiedniej mocy i ilości UVB na stałe, i zostawić ją włączoną na cały okres dnia trwającego w terrarium. Pozwolenie gadom na wybór kiedy chcą się ogrzewać i skorzystać z promieniowania UVB, a kiedy wolą go unikać jest jedną z najlepszych opcji.