Nerodia fasciata – nerodia florydyjska

Nerodia fasciata – nerodia florydyjska

Jest to średniej wielkości, wodny wąż. Samce dorastają zwykle do mniej niż 80 cm, a samice przekraczają 100 cm długości. Maksymalnie mogą osiągnąć ok. 160 cm. Ubarwienie jest bardzo zmienne i ciemnieje wraz z wiekiem. Podstawowy wzór, to poprzecznie ustawione na szarordzawym tle, ciemne, często czarne plamy w kształcie wyciągniętych rombów, których końce dochodzą aż do strony brzusznej. Wąż wygląda przez to, jakby był obrączkowany. Bardzo rzadko zdarzają się osobniki z podłużnymi pasami – forma striped. W niewoli nerodie dożywają zwykle około 12 lat, czasem nawet więcej. Okres ich największej aktywności to zmierzch i noc, jednak zaaklimatyzowane w terrarium osobniki często opuszczają kryjówki także w dzień, aby wygrzewać się pod promiennikiem.

Systematyka

• Gromada: Reptilia – gady

• Podgromada: Lepidosauria – lepidozaury

• Rząd: Squamata – łuskonośne

• Podrząd: Serpentes

• Rodzina: Colubridae

• Podrodzina: Natricinae

• Rodzaj: Nerodia

• Gatunek: Nerodia fasciata (Linnaeus, 1766)

Nazewnictwo

Nazwa polska: Nerodia florydyjska, zaskroniec folorydyjski, nerodia pasiasta, zaskroniec pasiasty, nerodia pręgowana, nerodia obrączkowana

Nazwa angielska: The banded water snake, Southern water snake

Nazwa niemiecka: Die Südliche Schwimmnatter, Gebänderte Wassernatter

Nazwa czeska: Užovka páskovaná

Podgatunki

W obrębie tego gatunku wyróżnia się 3 podgatunki:

1. Nerodia fasciata fasciata (Linnaeus, 1766) – występuje w Pólnocnej i Południowej Karolinie, Georgii, na południu Mississippi i Alabamy, oraz częściowo na Florydzie. Posiada 22-39 obręczy w kolorze czarnym, brązowym lub czerwonym na tle złotawym, żółtawym, szarym lub czerwonawym.
2. Nerodia fasciata confluens (Blanchard, 1923) – występuje we wschodnim Teksasie, południowo-wschodniej Oklahomie, w Arkansas, Kentucky, Louisianie, południowo-wschodnim Missouri, zachodzim Mississipi i Tennessee, oraz w południowym krańcu Illinois. Posiada zwykle 11 – 17 szerokich, ciemnych obręczy na żółtawo-brązowym tle.
3. Nerodia fasciata pictiventris (nazywana także Nerodia fasciata taeniata

Nerodia fasciata compressicauda, Nerodia clarkii – tutaj klasyfikacja jest nie do końca pewna, gdyż poszczególne nerodie mieszają się między sobą tworząc hybrydy, a nawet w obrębie podgatunku może występować duża zmienność ubarwienia) (Cope, 1895) – zamieszkuje głównie Florydę i południowo-wschodnią Georgię. Ubarwiona jest podobnie do Nerodia fasciata fasciata tyle, że pomiędzy obręczami znajdują się ciemne plamy, a na części brzusznej ciemne pręgi.

Biotop

W naturze nerodie zamieszkują wszelkie wilgotne obszary. Jako węże silnie związane ze środowiskiem wodnym najczęściej występują w bezpośrednim sąsiedztwie wszelkich zbiorników wodnych, czasami także słonowodnych. Idealnym siedliskiem są dla nich gęsto porośnięte roślinnością bagna.

Cechy szczególne

Jest to wąż silnie związany ze środowiskiem wodnym. Nerodie uważane są za zwierzęta agresywne, jednak nie stanowią żadnego zagrożenia dla człowieka. Nie polecam oswajania tego węża, gdyż jest to dla niego zwykle bardzo stresujące. Zdarzają się jednak osobniki łagodne, które z powodzeniem można brać na ręce i karmić z ręki. Nawet te dzikie z czasem dają się oswoić, jednak jak wspomniałem jest to dla nich stresujące. Schwytana, nieoswojona nerodia, broni się kąsając napastnika i wystrzykując z kloaki cuchnącą substancję, o zapachu piżma, pomieszaną z odchodami. Ugryzienie małego węża jest praktycznie nieodczuwalne, jednak wyrośnięte samice potrafią dotkliwie ukąsić. Ze względu na łatwość w żywieniu i hodowli nerodie polecane są dla początkujących terrarystów. Jest to dobry wąż dla tych, których odstrasza karmienie gryzoniami. Bardzo lubi wygrzewać się na słońcu.

Terrarium

Jako że są to dość spore węże i zamieszkują głównie jeden poziom terrarium, najważniejsza jest powierzchnia dna. Dla pary węży terrarium powinno mieć wymiary minimum 100x40x40 cm, przy czym jak wiadomo im terrarium większe tym lepiej. Wysokość nie jest szczególnie istotna, gdyż nerodie nie muszą wspinać się na wyższe partie terrarium. W zbiorniku powinny się jednak znajdować odpowiedniej grubości gałęzie i konary, na których węże chętnie się wylegują – szczególnie na tych umieszczonych nad basenem oraz pod promiennikiem. Szczególnie młode często się wspinają. Ważnym elementem wyposażenia powinny być także rozmaite kryjówki. Mogą to być rury korkowe, kamienne groty, obrócone doniczki itp. Jest to szczególnie istotne dla niezaaklimatyzowanych jeszcze osobników, gdyż w ciemnych i ciasnych kryjówkach stres szybciej mija. Najważniejsze jest jednak zapewnienie wężom stałego dostępu do czystej wody – nie tylko do picia, ale także do pływania. Basen powinien być możliwie jak największy. Właściwie całe dno może być basenem, a część lądową mogą stanowić jedynie wystające ponad wodę konary, kamienie oraz większa wyspa z kryjówkami. Pod wodą także powinny znajdować się kryjówki, gdyż węże chętnie w nich przebywają. Mogą wytrzymać pod wodą bez oddychania nawet powyżej godziny. Na dno basenu można wysypać żwir akwariowy co jednak utrudnia sprzątanie – pokrycie dna nie jest konieczne. Jako podłoże w części lądowej można stosować mieszankę torfu i piasku lepiej nadają się jednak kawałki kostki kokosowej, gdyż torf i piasek mogą być zjadane razem z podawanym pokarmem. Dobrze jest aby w części lądowej znajdowało się także suche miejsce. Żywe rośliny stosuje się głównie w terrariach u młodych, gdyż masywne dorosłe okazy niszczą je pod swoim ciężarem – wówczas dobrą alternatywą są rośliny sztuczne. W terrarium o dużej części wodnej bardzo ważna jest dobra wentylacja, która zapobiegnie powstawaniu pleśni, nie można jednak doprowadzać do przeciągów, gdyż węże są na nie wrażliwe. Nie można też zapomnieć, że węże potrafią się przecisnąć nawet przez bardzo małe szparki. Temperaturę osiągamy za pomocą, zabezpieczonego przed polaniem wodą i dostępem węży, promiennika o odpowiedniej mocy dopasowanego do wymiarów terrarium i temperatury panującej wokół. W razie potrzeby można użyć dodatkowo kabla grzewczego, który oczywiście musi być zabezpieczony przed wodą – najlepiej ustawić go pod terrarium, np. na płycie styropianowej.

Temperatura powinna wynosić w dzień średnio 25-30°C (pod promiennikiem kilka stopni więcej), a nocą może spadać do około 20°C. W terrarium powinny znajdować się miejsca cieplejsze i chłodniejsze. W razie potrzeby wodę możemy ogrzewać grzałką akwariową z termostatem do temperatury około 25°C. Oświetlenie nie jest sprawą bardzo istotną. Jego główna rola to zapewnienia cyklu dnia i nocy oraz ogrzewanie. Światło powinno być włączone przez ok. 12-13 godzin na dobę. W dobrze nasłonecznionym miejscu można zrezygnować z oświetlenia, jeśli zapewnimy odpowiednią temperatura w inny sposób. Zawsze węże musza mieć jednak możliwość schowania się do cienia. Wilgotność dzięki dużemu zbiornikowi wodnemu i wentylacji sama będzie utrzymywać się na odpowiednim poziomie i powinna wynosić ok. 60-70%.

Żywienie

Jako węże wodne nerodie żywią się głównie rybami i płazami. W terrarium podstawą diety są właśnie ryby. Młode chętnie jedzą dżdżownice i inne drobne bezkręgowce. Starszym można podawać także małe gryzonie, jednak jeśli nie są to noworodki, powinny być podane martwe, gdyż nerodie połykają ofiarę w całości, nie zabijając jej – połykają ją żywcem zaczynając zwykle od głowy. Węże uczą się także bez większych problemów pobierać rozmrożone filety z ryb. Pokarm powinien być jak najbardziej urozmaicony i od czasu do czasu wzbogacany w witaminy i minerały dla gadów (u młodych ok. 2 razy w tygodniu, u dorosłych raz na 1 – 2 tygodnie). Młode początkowo można karmić codziennie, stopniowo ograniczając częstotliwość karmienia. Dorosłe w zależności od ilości podawanego jednorazowo pokarmu karmimy 1-2 razy w tygodniu. Potrafią wytrzymać długie okresy głodówki. Oczywiście pokarm może być nieznacznie większy od głowy węża, gdyż jak wszystkie węże, nerodie posiadają bardzo rozciągliwe szczęki. Dobrze jest aby przynajmniej od czasu do czasu węże miały możliwość polowania na żywe ryby, co dobrze wpłynie na ich kondycję i urozmaici życie w terrarium. Pokarm martwy można podawać do wody, z pęsety lub na miseczce. Jeśli w terrarium jest więcej węży trzeba pilnować aby nie zaczęły jeść jednocześnie jednego kawałka, co mogłoby się źle skończyć szczególnie jeśli węże znacznie różniłyby się rozmiarem

Dymorfizm płciowy

Samica jest wyraźnie dłuższa i szersza od samca. Ponadto ogon samców jest stosunkowo dłuższy niż ogon samicy.

Rozmnażanie

Po okresie zimowego odrętwienia para przystępuje do godów. W naturze następuje to wiosną. Kopulacja trwa około 10-20 minut. Czas trwania ciąży uzależniony jest od temperatury, zwykle trwa około 100 dni. Nerodie są wężami jajożyworodnymi, czyli rodzą w pełni ukształtowane młode, które zaraz po przyjściu na świat przerywają pęcherz jajowy, w którym się znajdowały. Największa odnotowana ilość młodych w jednym miocie to 99, zwykle jednak rodzi się od 20 do 50 młodych węży. W dobrych warunkach para często zaraz po porodzie przystępuje do kolejnej kopulacji, co nie zdarza się zwykle w przyrodzie. Węże te osiągają dojrzałość płciową w pierwszym roku życia, jednak do rozrodu powinny przystąpić w wieku około 2 lat. Przed porodem samice najlepiej oddzielić do osobnego pojemnika. Młode po urodzeniu mierzą 19-24 cm (w naturze rodzą się latem). Powinno się je oddzielić od rodziców i trzymać w małych i łatwych do utrzymywania odpowiednich parametrów środowiskowych i czystości pojemnikach – np. w fauna-boxach wyłożonych ligniną z niewielkimi miseczkami na wodę.

Zimowanie

Zimowanie nie jest konieczne, jednak wpływa stymulująco na rozród węży. Jeśli wąż pochodzi z odłowu, dobrze jest wiedzieć w jakim regionie został schwytany i zainicjować odpowiedni porę zimową. Węże z północy powinno się zimować dłużej i w niższej temperaturze niż węże z południa. Przed przystąpieniem do zimowania zaprzestajemy podawanie pokarmu przez około 2 tygodnie. Umożliwia to wężom całkowite wypróżnienie się, co jest konieczne, gdyż trawienie w niskich temperaturach jest znacznie utrudnione. Najlepiej zimowanie rozpocząć w grudniu. Temperaturę należy stopniowo obniżyć do 6 – 15°C i wyłączyć oświetlenie. Zwierzęta przekłada się na okres około 9 tygodni do skrzynki wypełnionej liśćmi i mchem (ściółka ta musi być wilgotna, jednak nie mokra, a skrzynka zamknięta i zaopatrzona w otwory wentylacyjne). Po tym czasie zwierzęta należy przenieść z powrotem do terrarium, w którym stopniowo podnosimy temperaturę do normalnej i stopniowo wydłużamy czas oświetlenia. Zaczynamy też intensywnie karmić węże. Zimować można już młode wężyki, jednak tylko wtedy, gdy ich kondycja na to pozwala. Nie można zimować osobników słabych i chorych.

Łączenie

Co do łączenia z innymi gatunkami nerodie można trzymać w odpowiednio dużym zbiorniku z wszelkimi innymi wężami o podobnych wymaganiach i wymiarach (inne nerodie, pończoszniki, zaskrońce). Najlepszy jest jednak tradycyjny jednogatunkowy układ – samiec i jedna lub kilka samic (szczególnie jeśli chcemy rozmnażać węże).

Uwagi

W przypadku zamontowanego na stałe dużego basenu, dla prawidłowego dbania o higienę, potrzebny jest kran spustowy. Wodę należy wymieniać każdorazowo po tym jak wąż się do niej wypróżni, oraz po podaniu do niej i spożyciu pokarmu. Nie powinno się stosować wody prosto z kranu – musi ona być odstana lub może to być woda źródlana, z pewnego źródła. Należy uważać na przeciągi w terrarium, gdyż węże są na nie bardzo wrażliwe. Nerodie potrafią być agresywne, i nie należą do węży łatwo się oswajających.

 

Opracowanie i źródła informacji

Opracował Agam na podstawie własnych doświadczeń, oraz informacji ze stron:
http://nas.er.usgs.gov
http://www.pinesnake.de