Gonyosoma oxycephalum – goniosoma namorzynowa
Systematyka
Goniosoma namorzynowa (Gonyosoma oxycephalum Boie, 1827)
Nazewnictwo
Nazwa polska: Goniosoma namorzynowa
Nazwa angielska: Red-tailed Green Ratsnake
Nazwa niemiecka: Spitzkopfnatter, Rotschwanznatter
Synonimy
Wąż ten znany jest również pod polską nazwą Goniosoma namorzynowa, można się spotkać także z literaturą w której nazywany jest Elaphe oxycephala spowodowane jest to tym, iż taksonomia tego węża jest sporna, naukowcy i badacze mają podzielone zdania do jakiej podrodziny zaliczać powinien się ten wąż, albo Colubrinae (należy rodzaj Elaphe) albo Natricinae (rodzaj Gonyosoma), nieoficjalnie dzięki temu iż częściej gad ten występuje pod nazwą Gonyosoma oxycephala jest zaliczany do rodzaju Gonyosoma.
Długość życia
Dożywa do około 15 lat.
Wygląd
Ciało tego węża jest smukłe a zarazem ma mocną budowę. Spłaszczone obustronnie bocznie. Łuski są gładkie szczególnie na grzbietowej części ciała, jednak u niektórych osobników można spotkać się z „guzowatymi” łuskami, natomiast lekko odstające boczne krawędzie brzusznych łusek ułatwiają wspinanie. Wydłużona, szpiczasta głowa wyraźnie odróżnia się od reszty ciała, pokrywa ją 9 dużych łusek. Od nozdrzy poprzez oko do kącików pyska przechodzi czarna pręga szczególnie dobrze widoczna u młodych węży. Źrenica oka jest okrągła. Większość osobników tego gatunku ma zieloną górną część ciała, która doskonale sprzyja maskowaniu, dolna natomiast jest żółtawa. Jednakże zdarzają się całkowicie żółte okazy. Patrząc na węża z góry odnosi się wrażenie, iż ma ciemniejszą barwę zieloną niż po bokach ciała. Ogon ma barwę czerwono-brązową. Posiada okrągłe źrenice, a język po bokach ma barwę niebieską.
Przeciętnie osiąga wielkość od 160 do 200 cm, maksymalna długość jaką osiągnął ten wąż to 240 cm, jednak większość węży z tego gatunku w terrariach osiąga około 2 metry.
Występowanie
Wąż ten zasiedla głównie południowo-wschodnią część Azji, można go znaleźć w takich krajach jak: Birma, Kambodża, Tajlandia, Singapur, Wietnam, Indie, Singapur, Laos, również zamieszkuje Półwysep Indochiński niedaleko rzeki Mekong, wschodnie Himalaje, Archipelag Sundajski, występuje także na terenach wyspiarskich takich jak Indonezja (przede wszystkim Jawa), Filipiny, Malezja.
Cechy szczególne
Dzikie węże pochodzące z odłowu są częściej dostępne niż osobniki z hodowli, jednak życie w niewoli bardzo szybko je wykańcza i giną z takich powodów jak: ogromne ilości pasożytów, odwodnienie, rzadko pobierają same pokarm, zabija je również stres spowodowany transportem i ograniczeniem przestrzeni życiowej gada. W dużej mierze szok spowodowany zamknięciem w terrarium zabija węża ponieważ, gad chcąc się wydostać ryje w podłożu bije pyskiem o ściany terrarium (szczególnie jak są to szyby) napierając na nie co doprowadzało do urazów mechanicznych pyska i zazwyczaj kończy się chorobą zwaną potocznie „zgnilec pyska”.
Ciekawostki
Kąśliwy jeżeli zakłócamy mu spokój, ciało u dorosłego osobnika ma nieproporcjonalną średnicę do długości, również do cech szczególnych możemy z pewnością zaliczyć piękny niebieski język tego węża. Potrafi zahaczać się odstającymi łuskami o korę drzewa i wchodzić po nim niemalże pionowo. Gonyosoma potrzebują zazwyczaj dłuższego czasu niż inne węże aby się zaaklimatyzować w terrarium, na początku po wpuszczeniu do nowego lokum napierają na ściany ryją w torfie itp., trzeba je wtedy zostawić w spokoju na 2-3 dni aby się aklimatyzowały. Zagrożona nadyma ”szyję” spłaszcza ją i syczy próbując kąsać. Ponoć podgatunek z czerwonym ogonem (Gonyosoma oxycephala) jest łatwiejszy w utrzymaniu niż jednolicie zielony (Gonyosoma prasina).
Aktywność
Głównie za dnia, prowadzi dzienny, nadrzewny tryb życia, chociaż czasami również nocą lubi penetrować terrarium.
Biotop
Zasiedla nizinne lasy tropikalne i monsunowe, wilgotne niziny i porośnięte gęstymi lasami doliny, zarośla bambusowe oraz namorzynowe. Bytuje w wyższych partiach leśnych. Żyje w klimacie zwrotnikowym monsunowym gdzie na nizinach średnia temperatura wynosi w styczniu 26°C a w lipcu 29°C. Opady od 1000 do 2000 mm rocznie, w górach dochodzą nawet do 5000 mm. Pora sucha zaczyna się mniej więcej w listopadzie a kończy w marcu.
Terrarium
Gatunek ten wymaga przestronnego, tropikalnego terrarium o dobrej wentylacji aby można było równocześnie zapewnić dużą wilgotność powietrza, konieczna jest roślinność najlepiej o dużych, płaskich liściach oraz konary ewentualnie gałęzie aby dać wężowi możliwość wspinania się i odpoczęcia po posiłku (jakiś szerszy konar) jako podłoże najlepiej zastosować „torf” (włókno kokosowe) albo ziemię torfową dobrze trzymającą wilgotność, jako ogrzewanie można zastosować kabel grzewczy umieszczony pod terrarium (przyklejony do spodniej szyby od zewnętrznej strony) albo żarówkę (moc w zależności od wielkości terrarium np. do 80/50/70 starczy 70W) najlepiej żeby była osłonięta metalową siatką aby wąż nie miał możliwości poparzenia się (wciska się dosłownie wszędzie) ważne jest również odsadzenie terrarium roślinami o szerokich liściach np. Monstera lub Scindapsus ponieważ wąż spija tylko wodę z powierzchni liści albo ze ścian terrarium oraz ze swojego ciała, bardzo rzadko piją z miski (praktycznie wcale) jak będziemy spryskiwać terrarium to można spokojnie pryskać na samego węża, kryjówka jest zbędna. Najlepiej jeżeli terrarium jest otwierane od przodu np.przesuwane szyby (przy takim rozwiązaniu jeżeli jest odstęp pomiędzy jedną a drugą szyba należy wkleić malutką listwę szklana aby zapobiec ucieczce)ściany terrarium nie muszą być wyklejone łatwiej jest wtedy zapewnić wężowi dostęp do wody jednak minusem niewyklejonych ścian w terrarium jest to że gad będzie próbował się wydostać i napierając na szyby.
Wielkość terrarium
Wielkość oczywiście jest uzależniona od wielkości węża więc np. wąż mający około 70 cm spokojnie może żyć w terrarium o wymiarach 50/50/70cm, młode osobniki mogą mieć mniejsze, dojrzałe np. 100/60/150cm (dł/szer/wys) wszystko zależy od właściciela, który musi sam optymalnie określić wielkość terrarium aby jego pupil czuł się w nim dobrze (nie można się sugerować dosłownie wymiarami podanymi w literaturze)
Oświetlenie
Cykl 12 godzinny, poza tym światło dzienne.
Temperatura
Za dnia optymalnie powinna oscylować w granicach 25-27°C, a nawet może dochodzić do 32°C bez uszczerbku na zdrowiu gada. Nocą powinna spadać o kilka stopni.
Wilgotność
Wąż ten potrzebuje dużej wilgotności około 80-90%, jest niezbędna do prawidłowego rozwoju, aby ja uzyskać najprościej jest codziennie spryskiwać terrarium.
Żywienie
W naturze poluje na żaby, jaszczurki, ptaki i małe ssaki, w terrarium w diecie goniosomy przeważają gryzonie chętnie je myszy, lepiej jeżeli są żywe wtedy wąż wykazuje zainteresowanie pokarmem i znacznie szybciej upoluje zdobycz, niepozornie mała głowa węża (około 2-3cm) potrafi zjeść prawie dorosłą mysz, zdarza się tak iż gryzoń będzie długo ignorowany nawet do kilku godzin, aż zostanie zjedzony wąż ten dosyć długo przymierza się do ataku na ofiarę. Poluje zazwyczaj schodząc na dno terrarium chociaż zdarza się iż atakuje z powietrza i się błyskawicznie owija wokół zdobyczy. Młode przyjmują nawet rozmrożony pokarm, co nie zawsze robią większe, a jak już to po długim czasie od podania pożywienia.
Dymorfizm płciowy
U samców występuje dłuższy ogon, jednak o ile wiadomo najpewniejszą metodą na sprawdzenie płci jest sondowanie.
Rozmnażanie
Węże te mogą mnożyć się od 3 do 4 razy w roku, jednak lepiej dla dobra węży mnożyć je 1-2 razy na rok, ponieważ musi minąć trochę czasu aby samica odzyskała siły, im więcej jest miotów w roku tym są one słabsze i i mniej młodych się rodzi. rozmnażają się przeważnie od września do października, jaja są inkubowane około 90-120 dni niekiedy po 14-17 tygodniach, następnie się wykluwają i od razu mogą być karmione mysimi noworodkami (oczywiście po przejściu pierwszej wylinki), młode wężyki muszą mieć od razu zapewnione takie warunki jak dorosłe (jeżeli chodzi o wilgotność) młode po wykluciu mają około 45 cm.
Zimowanie
Nie wymagane ze względu na obszar występowania.
Uwagi
Jest to agresywny kąśliwy gatunek, chociaż ukąszenia młodych osobników i podrośniętych nie są bolesne przy większych okazach trzeba zachować ostrożność, jest to szybki i zwinny wąż, trzeba mu poświęcić więcej czasu choćby z uwagi na wilgotność (jeżeli ktoś nie ma systemu zraszającego) musi to robić mechanicznie co jest czasochłonne. Ważne jest aby wąż miał zapewniony dostęp do wody poprzez spryskiwanie ponieważ niedopilnowanie tego może się skończyć tragicznie w skutkach dla zwierzęcia.
Opracowanie
Grzegorz Lipiński 'Serpent’