Tribolium spp. – trojszyki
Na świecie opisano 26 gatunków należących do rodzaju Tribolium (McLeay, 1825). Większość występuje w Indiach i w Afryce.
W Polsce spotykane są 4 gatunki:
- Tribolium madens
- Tribolium castaneum (trojszyk gryzący)
- Tribolium destructor
- Tribolium confusum (trojszyk ulec)
Poprawna identyfikacja jest możliwa dopiero przy wykorzystaniu binokularu. Opiera się głównie na budowie i urzeźbieniu przedplecza oraz pokryw. Budowa policzków i czułków również różni poszczególne gatunki. W handlu spotykane są też pod nazwą „minimączników”.
Wygląd
Trojszyk wyglądem przypomina swojego większego krewniaka mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Osiąga zaledwie 3-5 mm. Jego ciało jest lekko wydłużone i przypłaszczone. Głowa mała, z paciorkowatymi czułkami rozszerzającymi się stopniowo ku końcom. Kolor chrząszczy to najczęściej ciemny brąz, ale mogą też trafiać się prawie czarne osobniki. Słabo wybarwione chrząszcze są znacznie jaśniejsze.
Biotop
Większość gatunków trojszyka uznawana jest za gatunki synantropijne (towarzyszące człowiekowi). Rodzaj Tribolium jest jednym z groźniejszych szkodników magazynowych (głównie na produktach zbożowych). W naturze związane są głównie z przegrzybiałym drewnem drzew liściastych (dąb, topola, wiąz, wierzba).
Odławianie z natury
Pozyskanie go w naturze jest dość kłopotliwe gdyż prowadzi skryty tryb życia. Najczęściej można go znaleźć w zaniedbanych magazynach i kuchniach. Możliwe jest też uzyskanie hodowli laboratoryjnej, ponieważ trojszyki są często organizmami modelowymi w różnorodnych badaniach biologicznych. Sprzedawane są też pod dziwną nazwą „minimączników”.
Terrarium
Nie są wymagającymi owadami. Za terrarium może im posłużyć nawet litrowy słoik. Im więcej chrząszczy chcemy trzymać, tym większy musi być pojemnik. 10-20 litrów może wystarczyć nawet na masową hodowlę, liczoną w tysiącach osobników. Chrząszcze nie wspinają się po szkle i plastiku, jednak dość dobrze latają. Zakrycie terrarium od góry może skutecznie uniemożliwić im ucieczkę.
Podłoże powinny stanowić otręby pszenne. Jego grubość powinna wynosić 3-8 cm (w zależności od wielkości hodowli). Co kilka tygodni/miesięcy można wymieniać podłoże na nowe (np. przesiać je przez sitko do odcedzania makaronu).
Chrząszcze rozwijają się i mnożą w szerokim zakresie temperatur (20-40°C). Optimum to jednak 32-37,5°C. Wilgotność należy utrzymywać najczęściej w granicach 50-70%. Przy zbyt wysokiej pojawia się groźba pleśni i ataku roztoczy, zbyt niska jest różnie tolerowana przez poszczególne gatunki. Najlepiej gdy wodę owady mogą pobierać bezpośrednio z pokarmu.
Żywienie
Dorosłe trojszyki i ich larwy odżywiają się głównie otrębami pszennymi. Jako urozmaicenie diety można im podawać różne owoce (głównie jabłko i cytrusy). Nie polecam bananów, gdyż łatwo gniją i są w stanie skutecznie wygazować hodowlę.
Dymorfizm płciowy
Praktycznie niemożliwe ze względu na rozmiary chrząszczy.
Rozmnażanie
Samice trojszyka składa jaja pojedynczo. Ze względu na swoją długowieczność (nawet 2 lata) może ich złożyć ponad 1000! Lęgnące się larwy przechodzą 6 lub więcej linień (zależnie od warunków). Pełny cykl może się zamknąć w ciągu 17 dni (temp. 32°C) lub ponad 22 (24°C) i ponad 60 dni (20°C). Przepoczwarczenie trwa 17 dni w temp. 22°C do 5 dni w 32°C. Samice są zdolne do rozrodu już po 3-4 dniach. Wśród larw obserwuje się przypadki kanibalizmu, ale głównie w zaniedbanych hodowlach.
Uwagi
Trojszyk jest doskonałym pokarmem dla małych drapieżników (młode pająki, modliszki, drapieżne chrząszcze). Dodatkowym plusem są małe wymagania hodowli i jej prostota.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Dariusz Kucharski na podstawie własnych doświadczeń oraz literatury:
Burakowski B., 1993: Laboratory methods for rearing soil beetles (Coleoptera). Polska Akademia Nauk Muzeum i Instytut Zoologii, Warszawa.
Stebnicka Z., 1991: Czarnuchowate – Tenebrionidae. Klucze do oznaczania owadów Polski: cz. XIX, zeszyt 91, PWN, Warszawa.
http://www.fao.org/docrep/x5048E/x5048E0b.htm
Liczba wyświetleń: 4613