Elateridae – sprężykowate

Sprężykowate (Elateridae, Leach, 1815) Rodzina owadów (Insecta) z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Na świecie opisano ok. 12.000 gatunków, z terenu Polski wykazano 140 gatunków. Są owadami o dużej zmienności rozmiarów. Krajowe gatunki nie przekraczają 20 mm (średno ok. 10 mm). Ich czułki są 11 członowe, przeważnie piłkowane, grzebieniaste, nitkowate lub paciorkowate. Najczęściej długie lub średniej długości. Głowa prognatyczna, czasem pseudohipognatyczna. Może być lekko przypłaszczona, z wysuniętym nadustkiem lub pionowo ścięta. Oczy złożone, duże i owalne. Przedplecze trapezowate, tylne końce, u większości gatunków, wysunięte i przekształcone w kolczaste wyrostki. Wypukłe, często punktowane lub owłosione, na środku może pojawiać się bruzda. Na końcu przedpiersia znajduje się długi wyrostek, wchodzący w dopasowaną do niego szczelinę na zapiersiu. Jeśli wyrostek gwałtownie wyślizgnie się ze szczeliny, powoduje trzask i podskok całego owada. Od tego właśnie mechanizmu sprężyki wzięły swoją nazwę. Pokrywy długie, o bokach przeważnie równoległych. Nie są silnie wysklepione, ale są mocno zesklerotyzowane. Na ich powierzchni mogą pojawiać się żeberka, punktowanie, włoski lub łuski. Druga para błoniastych skrzydeł jest różnie wykształcona. Nogi długie i smukłe, najczęściej chowane w specjalne rowki na spodzie ciała. Stopy pięcioczłonowe. Odwłok buduje 5 widocznych sternitów, przeważnie jest całkowicie ukryty pod pokrywami. Sprężyki są organizmami o szerokim spektrum preferowanego pokarmu. Ich larwy, długie i twarde drutowce, mogą być drapieżne, roślinożerne, grzybożerne i saprofityczne. Mogą rozwijać się w różnorodnych środowiskach, najczęściej spotykane są w glebie i próchniejącym drewnie. Rozwój larw trwa od roku do pięciu lat. Przepoczwarczenie następuje w miejscu żerowania larwy. Duża liczba gatunków i bardzo specyficzne wymagania z ich strony względem różnych czynników powodują, że rodzina ta jest bardzo przydatna w bioindykacji. Dla człowieka ważna jest negatywna rola jaką odgrywają sprężyki w rolnictwie. Niszczą korzenie roślin uprawnych, powodując czasem straty w plonach. Gatunki rozwijające się w drewnie nie mają takiego znaczenia (preferują mocno rozłożone tkanki), a nawet, przez swoje drapieżnictwo, odgrywają pozytywną rolę. Przedstawiciele: podrzut myszaty (Agrypnus murinus), dwójkowiec (Selatosmus aeneus), nieskor czarny (Athous niger).