Sicarius thomisoides
Systematyka
Domena: eukarionty (Eucaryota)
Królestwo: zwierzęta (Animalia)
Typ: stawonogi (Arthropoda)
Podtyp: szczękoczułkowce (Chelicerata)
Gromada: pajęczaki (Arachnida)
Rząd: pająki (Araneae)
Podrząd: Opisthothelae
Infrarząd: Araneomorphae
Rodzina: Sicariidae
Rodzaj: Sicarius
Gatunek: Sicarius thomisoides (Nicolet, 1849)
Nazewnictwo
Nazwa angielska: „sand spider”, „six-eyed sand spider” lub „sand recluse spider” (nazwy obowiązują w przypadku wszystkich gatunków z rodzaju Sicarius)
Występowanie
Na wolności zamieszkuje pustynie Chile, Argentyny i Peru. Temperatura waha się tam od 10 do blisko 50°C, a w niektórych miejscach na pustyniach deszcze nie padały od 400 lat. Jedyna występująca woda pojawia się nad ranem, po opadnięciu rosy.
Długość życia
Długość życia szacuje się na ok. 15 lat. Jest to jednak wartość przybliżona, gdyż większość osobników dostępnych w handlu pochodzi z odłowu i ciężko jest dokładnie określić ich wiek.
Wygląd
Samica osiąga rozmiary ciała ok. 20 mm (45-65 mm z rozpostartymi odnóżami), samce są nieco mniejsze i smuklejsze od samic. Pająk jednolicie ubarwiony, koloru od żółtego, przez szary aż do brązowego (zależnie od populacji i koloru podłoża na jakim występuje). Na ciele występują tylko pojedyncze włoski. Posiada bardzo niewielkie i słabo widoczne oczy. Pająk o dość charakterystycznym wyglądzie, sprawiający wrażenie „zasuszonego”.
Terrarium
Pająki te nie potrzebują dużego terrarium, wystarczająca wielkość dla dorosłego osobnika to 20/20/15 (dł/szer/wys). Terrarium powinno być typu pustynnego z ok. 3cm warstwą piasku. Nie są wymagane żadne kryjówki, gdyż pająk zakopuje się w podłożu i nie będzie z nich korzystał. Przy budowie terrarium należy pamiętać o tym, aby było jak najlepiej zabezpieczone, gdyż ucieczka tego pająka może skończyć się tragicznie. Najlepsze będzie terrarium otwierane od góry. Rozwiązanie takie znakomicie sprawdza się w hodowli tego gatunku, gdyż pająki te bardzo szybko biegają i jeśli terrarium było by otwierane z boku, stwarzało by to możliwość ucieczki pająka podczas sprzątania lub karmienia. Nie potrafią natomiast chodzić po szkle – nie ma więc możliwości, aby same się wydostały z terrarium otwieranego od góry. Tryb życia tego pająka wymusza stosowanie podłoża suchego i sypkiego. Najlepiej stosować „normalny” piasek po uprzednim wypłukaniu, wyparzeniu i całkowitym wysuszeniu. Należy unikać stosowania piasku ze zbyt dużą ilością pyłu (jeśli piasek się płucze to jest on odlewany) lub samego pyłu (np. dla szynszyli). Na podłoże zupełnie nie nadaje się też ziemia czy torf, ponieważ pająk nie będzie mógł się wówczas zakopywać.
Hodowla
Na wolności pająki te polują na małe owady, skorpiony i inne pająki, które uda im się upolować. W hodowli pająkom podajemy pokarm proporcjonalny do ich wielkości, np. małe mączniki lub wylęg świerszcza, a młodym osobnikom muszki owocówki. Potrafią przez bardzo długi czas obejść się bez jedzenia i wody. Nie wymagają częstego zraszania terrarium, ani miseczki z wodą. W jednym rogu terrarium można ustawić niewielki kapsel i raz lub dwa razy na tydzień lekko go spryskać. Na wolności pobierają wodę z osadzającej się rosy.
Pająk większość czasu spędza zakopany w piasku. Nie jest agresywny, jednak należy pamiętać o tym, że potrafi bardzo szybko biegać. Nie potrafi chodzić po szkle.
Biorąc pod uwagę biotop tego gatunku dobrze jest stosować dość intensywne oświetlenie, najlepiej żarówką żarową, która jednocześnie zapewni odpowiednią temperaturę w terrarium.
Temperatura w dzień to ok. 30°C, w nocy ok. 22°C. Wilgotność jak najniższa. Najlepiej na poziomie 30-40% Należy jednak pamiętać o tym, że pająki te są bardzo odporne na niskie i wysokie temperatury (patrz warunki naturalne). Nie zauważyłem również podatności na pleśń lub pogorszenia stanu zdrowia pająka spowodowanego nieco wyższą wilgotnością.
Ciekawostki
Pająk o bardzo ciekawym trybie życia i sposobie polowania. Jako, iż żyje na pustyniach i półpustyniach oraz terenach przejściowych i chroni się przed promieniami słonecznymi zakopując się w piasku. Wygląda to w ten sposób, że najpierw staje na wyprostowanych nogach i pierwszą parą odnóży kopie zagłębienie. Następnie się w nim układa i sprawdza czy dołek jest odpowiedniej głębokości. Jeśli nie to znów wstaje i go pogłębia. Kiedy już odpowiednio dopasuje zagłębienie i się w nim ułoży, za pomocą pierwszej pary odnóży sypie na siebie piasek, aż do momentu kiedy karapaks i odwłok zostaną całkowicie zasypane. Następnie energicznymi ruchami wsuwa odnóża w piasek stając się zupełnie niewidocznym.
Jeśli wyczuje drgania wywołane przez zbliżającego się owada, w ciągu ułamka sekundy potrafi wyskoczyć spod piasku i rzucić się na swoja ofiarę.
Jest to jeden z najbardziej jadowitych pajęczaków na świecie.
Jad
Badania nad jadem Sicarius thomisoides były przeprowadzane w warunkach laboratoryjnych na królikach. Z badań oszacowano, że może on doprowadzić do zgonu człowieka w ciągu 24 godzin od ukąszenia. Fakt, iż nie jest uznawany za najbardziej jadowitego pająka na świecie można tłumaczyć tym, że nie ma żadnego udokumentowanego przypadku ukąszenia człowieka przez Sicarius thomisoides. Wiąże się to z obszarami występowania tego gatunku, skrytym trybem życia i małą agresywnością.
Działanie jadu jest niezwykle ciekawe, gdyż ma charakter jednocześnie:
- neurotoksyczny (porażenie układu nerwowego – trudności z oddychaniem i zatrzymanie pracy serca)
- hemolityczny (uszkodzenia czerwonych krwinek)
- cytolityczny (uszkodzenia komórek – martwica, krwawiące i niegojące się rany, uszkodzenia narządów wewnętrznych, krwawienia wewnętrzne)
Za efekt cytolityczny odpowiedzialna jest sfingomielinaza D (fosfolipaza D – występująca również w jadzie pustelnika brunatnego – Loxosceles reclusa).
W przeciwieństwie do innych bardzo jadowitych pająków (jak np. czarna wdowa czy wałęsak brazylijski) na jego jad nie ma jeszcze surowicy. Jest to spowodowane zbyt dużą złożonością składu jadu.
Uważa się, że gatunki rodzaju Sicarius występujące w Afryce (np. S. hahni) dysponują silniejszym jadem niż gatunki z Południowej Ameryki. Jednak w przypadku wszystkich gatunków skład jadu jest bardzo podobny i skutki ukąszenia takie same.
Ciekawostką jest również, że jad rodzaju Sicarius może znaleźć zastosowanie w leczeniu raka.
Rozmnażanie
Trudne ze względu na problem z dobraniem dorosłej pary. Czasami w handlu dostępne są dorosłe samice, jednak kupno samca jest trudne. Dorosłe samce są nieco mniejsze od samic i mają na nogogłaszczkach bulbusy. Po udanej kopulacji należy pamiętać o umieszczeniu w terrarium samicy jakiegoś kamienia lub konaru, gdyż samica przytwierdza do nich kokon, maskuje go ziarenkami piasku i przebywa w jego pobliżu broniąc go.
Uwagi
Pająk niezwykle ciekawy w obserwacji. Nie jest on agresywny i woli raczej uciekać niż atakować. Jednak przy hodowli tak jadowitych pająków należy pamiętać, iż niezachowanie daleko idącej ostrożności może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Jest to pająk dla osób odpowiedzialnych, posiadających odpowiednie warunki do hodowli i doświadczenie.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Łukasz Koclęga 'Beliar’
Opis na podstawie własnych doświadczeń oraz Internetu:
http://www.biodiversityexplorer.org/arachnids/spiders/sicariidae/sicarius.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Sicarius_%28genus%29
http://www.pharmcast.com/Patents100/Yr2006/Feb2006/021406/6998389_Spider021406.htm
Liczba wyświetleń: 16702