Phyllium philippinicum – liściec jesienny
Bardzo ładny liściec pochodzący z Malezji sklasyfikowany przez Linnaeusa w 1754. Polskie nazwy to liściec jesienny lub suchy liść. Nazwę polską przyjął najprawdopodobniej od przebarwień na skrzydłach czym przypomina liście na jesieni. Gatunek w Polsce pojawił się w 2003 roku w hodowlach, lecz nie można wykluczyć, że bywał już dużo wcześniej. Błędnie oznaczany jako Phyllium siccifolium, który jest praktycznie niedostępny w handlu.
Nazewnictwo
Nazwa polska: Liściec jesienny
Synonimy
–
Występowanie
Malezja
Aktywność
Głównie nocna
Stadia rozwojowe
-
Samica
Wyraźnie różni się od samca jest duża, szeroka i masywna, wielkości od 6,5 do 7,5 cm, posiada jedną parę szerokich skrzydeł na których występują przebarwienia. Samica niezdolna do lotu ze względu na swoją masywna budowę. Odwłok mocno spłaszczony przypominający liść. Posiada parę krótkich czułek długości około 0,5cm. Najczęstszą barwą samicy to kolor zielony często występujący w różnych odcieniach. Niekiedy spotykane są osobniki podchodzące pod kolor żółty (słomiany) co jest dużą rzadkością. Składa do 200 jaj, ciekawostką jest to, że jajka składane są tylko w nocy a efekt jest taki jakby ktoś strzelał z czegoś do terrarium. Samice żyją około 6 miesięcy przy zapewnieniu im odpowiednich warunków.
-
Samiec
Wyraźnie mniejszy od samicy, jego długość ciała dochodzi do 6 cm. Posiada smukły, spłaszczony odwłok wyraźnie różniący się od samicy. Posiada 2 pary przeźroczystych skrzydeł pokrywających ciało samca, które umożliwiają mu lot w poszukiwaniu partnerki. Samiec posiada znacznie dłuższe czułka od samicy długości 2/3 odwłoka. Samiec koloru zielonego w różnych odcieniach. Żyje krótko około 2 miesiące po ostatniej wylince. Samce dojrzewają trochę szybciej niż samice.
-
Młode
Klujące się liśćce są koloru brązowego z nielicznymi białymi plamkami, długości 1 cm. Młodziutkie liśćce są urodzonymi sprinterami dopiero po około 2 tygodniach ich zapał szybkiego poruszania się maleje. Po kilku dniach zmieniają kolor na zielony. Przez lata hodowli wykształcił się mit mówiący o tym że młode liśćce zmieniają kolor na zielony dopiero wtedy gdy zaczną przyjmować pokarm. Jest to nieprawda. Najprawdopodobniej kolor brązowy służy im po to aby w ciągu 2-3 najbliższych dni młode liśćce znalazły roślinę służącą im za pokarm i muszą przemieszczać się po podłożu gdzie jest ciemne tło. Dopiero po kilku dniach wykształca się kolor zielony, który służy im za kamuflaż już na roślinie żywicielskiej. Larwy przechodzą 6 linień, po 6 wylince przyjmują postać dorosłą (imago). Ilość wylinek jest taka sama w przypadku samca jak i samicy.
-
Jaja
Jaja wielkości około 0,5 cm, koloru brązowego. Po złożeniu gładkie dopiero gdy nabiorą wilgoci wyrastają z nich włoski.
Terrarium
Terrarium to jeden z ważniejszych aspektów w hodowli owadów. Przez rozpoczęciem hodowli musimy nabyć odpowiedni zbiornik do jego hodowli. Dla młodych owadów wielkości L1-L4 najlepiej nadają się popularne faunaboxy (średnie lub duże w zależności od ilości hodowlanych owadów) dostępne w każdym sklepie zoologicznym posiadające już zamontowaną wentylacje w pokrywie lub pojemniki szklane podobnej wielkości, a nawet akwaria przykryte gazą. Dla owadów dorosłych potrzebny jest większy zbiornik. Optymalne rozmiary dla 2-3 parek to 30x25x30 cm (długość/szerokość/wysokość). Wysokość nie może być mniejsza niż 25 cm ponieważ owady mogą mieć problem ze zrzuceniem starego pancerzyka. Najlepszym podłożem będzie lignina lub ręczniki papierowe które dobrze trzymają wilgoć a także dobrze widać na nich jaja dorosłych owadów. Za podłoże może również służyć włókno kokosowe lub różnego rodzaju podłoża dla zwierząt egzotycznych jeśli jest ważna dla nas estetyka.
Temperatura
Optymalna temperatura dla tego gatunku to 24-28°C, najlepiej zróżnicowana w różnych częściach zbiornika. Można ją zapewnić przez nawilżacz powietrza. Najlepiej wykonać go z butelki do której lejemy wodę i wsadzamy grzałkę akwarystyczną, część butelki musi być wykrojona aby zapewnić cyrkulacje powietrza, zabezpieczamy ją gazą aby zapobiec potopieniu się owadów. Z reguły wiadomo że temperatura to sprawa drugorzędna, najważniejsze aby nie spadała poniżej 20°C.
Wilgotność
To jedna z ważniejszych rzeczy. Najodpowiedniejszy jest zakres 65-95%, taką wilgotność zapewnimy poprzez nierównomierne spryskiwanie terrarium wodą . Jedną część obficie a drugą część trochę mniej. Dodatkowo nawilżacz powietrza pomaga w utrzymaniu nie tylko odpowiedniej temperatury ale i wilgotności. Terrarium spryskujemy przeważnie 2 razy dziennie, w sezonie zimowym gdzie w naszych mieszkaniach panuje suche powietrze czasem potrzebne jest też 3 spryskiwanie.
Żywienie
Aby nasze owady cieszyły się zdrowiem i aby doczekać się jajek musimy naszym owadom zapewnić odpowiedni pokarm. Liśćce z reguły przyjmują tylko 3 rodzaje pokarmu: jeżyna, malina i dąb. Jednak najbardziej preferuje świeże pędy jeżyny. Z karmieniem owadów najczęściej nie ma problemu, jeżynę znajdziemy dostępną cały rok w lesie. Występują jej 2 odmiany letnia mająca zielone liście w sezonie letnim i zimozielona mająca zielone liście przez cały rok w zimie można ją znaleźć pod śniegiem. Przed nadejściem zimy musimy sobie znaleźć jakieś stanowiska aby później nie mieć problemu z jej znalezieniem. Jeżynę zawsze zrywamy z dala od drogi aby mieć pewność że nie leżą na niej metale ciężkie, a także przed włożeniem jej do terrarium musimy ją dokładnie umyć pod bieżącą wodą. Aby pędy jeżyny pozostały świeże wkładamy je do pojemniczków z wodą, powinny zachować świeżość przez ponad tydzień. Pokarm zmieniamy na nowy co około 7 dni lub gdy liście zostaną wcześniej zjedzone.
Rozmnażanie
Liśćce jesienne osiągają dojrzałość po 6 wylinkach, są wtedy w stadium dorosłym (imago) zdolne do rozmnażania. Gatunek ten zdolny jest do rozmnażania płciowego i bezpłciowego (partenogeneza, dzieworództwo) Jeżeli dysponujemy w hodowli samymi samiczkami będą one znosić jaja z których wyklują się same samice. Natomiast jeśli posiadamy również samce, po odbytej kopulacji samica zacznie znosić jaja z których wyklują się zarówno samce jak i samice. Z reguły wiem że jeśli samica przez całe swoje życie będzie w obecności samców zdolnych do rozrodu w jajach wytworzy się większość zarodów płci męskiej. Jest to stosunek około 3 do 4. Samica zaczyna wydzielać feromony po około 2 tygodniach od ostatniej wylinki które wabią samce, natomiast osobniki męskie gotowe są do odbycia kopulacji po kilku dniach od ostatniej wylinki. Składanie jaj samica rozpoczyna po około miesiącu od ostatniej wylinki, zdolna złożyć około 200 jaj przez całe swoje życie. Jaja wielkości około 0,5 cm, koloru brązowego. Po złożeniu gładkie dopiero gdy nabiorą wilgoci wyrastają z nich włoski. Młode liśćce wykluwają się po 3-4 miesiącach jeśli jaja pochodzą z zapłodnienia, a jeśli z partenogenezy to klucie rozpoczyna się po 6 miesiącach od złożenia.
Uwagi
W porównaniu z innymi liśćcami, gatunek dość prosty w hodowli, pod warunkiem że zapewnimy mu odpowiednie warunki. Jednak osoba chcąca nabyć ten gatunek powinna mieć już jakieś doświadczenie w hodowli straszyków czy patyczaków.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował: Marek Piórkowski (Marek69), opis uzupełnił Konrad Kotulak (patyczak15).