Goniurosaurus luii – chiński gekon lamparci*
Nazewnictwo
Nazwa polska: Chiński gekon lamparci (* bezpośrednie tłumaczenie z języków obcych, jednak w polskim nazewnictwie używa sie nazw dwuczłonowych – zalecamy używanie nazwy łacinskiej)
Nazwa angielska: Chinese Leopard Gecko, Chinese Cave Gecko
Nazwa niemiecka: Chinesischer Leopardgecko
Nazwa czeska: Gekončík čínský
Systematyka
Gromada – Chordata
Podgromada – Reptilia
Rząd – Squamata
Rodzina – Gekkonidae
Podrodzina – Eublepharinae
Rodzaj – Goniurosaurus
Gatunek Goniurosaurus luii (GRISMER, VIETS & BOYLE, 1999)
Gatunki w rodzaju Goniurosaurus
- Goniurosaurus kuroiwae (NAMIYE, 1912)
- Goniurosaurus splendens (NAKAMURA & UENO, 1959)
- Goniurosaurus orientalis (MAKI, 1930)
- Goniurosaurus yamashinae (OKADA, 1936)
- Goniurosaurus toyamai (GRISMER, OTA & TANAKA, 1994)
- Goniurosaurus lichtenfelderi (MOCQUARD, 1897)
- Goniurosaurus hainanensis (BARBOUR, 1907)
- Goniurosaurus araneus (GRISMER, VIETS & BOYLE, 1999)
- Goniurosaurus bawanglingensis (GRISMER, HAITAO, ORLOV & ANANJEVA, 2002)
- Goniurosaurus yingdeensis (WANG, YANG & CUI, 2010)
Goniurosaurus umownie dzieli się na trzy grupy:
- Grupa Luii – zawiera cztery gatunki:
- Goniurosaurus araneus (Vietnam)
- Goniurosaurus luii (Chiny)
- Goniurosaurus bwanglingensis (Chiny)
- Goniurosaurus yingdeensis (Chiny)
- Grupa Lichtenfelderi – zawiera tylko dwa gatunki:
- Goniurosaurus lichtenfelderi (Chiny)
- Goniurosaurus hainanensis (Chiny)
- Grupa Kuroiwae – zawiera pięć gatunków:
- Goniurosaurus splendens
- Goniurosaurus kuroiwae
- Goniurosaurus orientalis
- Goniurosaurus yamashinae
- Goniurosaurus toyamai
Wszytkie gatunki wymienione w tej grupie są endemiczne dla Japonii.
Podgatunki
Brak
Występowanie
Chiny: Guangxi (w tej prowincji, znajdującej się na południowym-zachodzie Chin, G.luii zamieszkuje tereny otaczające miasta Longzhou i Pingxaing, ale niektórzy badacze uważają, że ten gatunek występuje nawet w obrębie 100 km od tych metropolii), Wyspa Hainan** oraz Wietnam.
** nie ma całkowitej pewności co do występowania Goniurosaurus luii na wyspie Hainan, ponieważ mimo początkowego przekonania o takim stanie rzeczy, w 2004 roku Grismer wydał pisemne oświadczenie a’propos możliwej pomyłki – Goniurosaury znalezione na wyspie Hainan, a uznane za gatunek luii, mogą być faktycznie mieszańcami Goniurosaurus luii i Goniurosaurus araneus.
Biotop
W naturze Goniurosaurus luii najczęściej zasiedlają las tropikalny z obecnością skał krasowych. Osobniki najczęściej znajdywane były na terenach skalistych w pobliżu wszelkiego rodzaju wapniowych jaskiń – żadne ze znalezionych zwierząt nie znajdowało się dalej niż 5 m od wejścia do jaskini. Znajdowane były również pod warstwą liści pokrywającą ziemię – czyli w miejscach umożliwiających im przebywanie w odpowiedniej wilgotności. Zobacz występowanie Goniurosaurus luii na większej mapie.
Wygląd
Goniurosaurus luii jest gekonem średniej wielkości. Może osiągnąć całkowitą długość do około 25 cm, ale zazwyczaj w hodowlach nie rośnie większy nić 17-18 cm. Kończyny ma długie, smukłe oraz delikatne – bardzo podobne do Goniurosaurus araneus, co sprawia że te gatunki są tak często porównywane i mylone. Głowa ma kształt trójkątny i jest dłuższa niż szyja. Ich cechą szczególną są, wręcz żarzące się na czerwono oczy z pionowymi źrenicami. W obrębie gatunku może być również duża rozbieżność kolorów, które mogą sięgać od purpurowego bądź fioletu, aż do prawie czarnego. Czarne kropkowanie, które pojawia się wraz z wiekiem, jest dosyć powszechne wśród dorosłych osobników. Gekony młode mogą mieć na ciele pasy w kolorach białym, żółtym, brzoskwiniowym albo pomarańczowym. Ogon jest czarny i przepasany białymi pasami u osobników w każdym wieku. Wysoce zalecane jest kupno zwierząt tego gatunku z hodowli, ponieważ odłowy bardzo często odmawiają przyjmowania pożywienia a przymusowe karmienie przynosi dokładnie odwrotny efekt od zamierzonego – gekony są jeszcze mniej chętne do jakiejkolwiek współpracy.
Zachowanie
Goniurosaurus luii, to gekony nocne. Często były znajdywane wieczorem, wyciągnięte na całą długość i łapiące resztki ciepła od nagrzanych podczas dnia skał. Za dnia natomiast, można je znaleźć pod kamieniami – gdzie nie są wystawione na palące słońce, a co za tym idzie znajdują chłód i mają zapewniony odpowiedni poziom wilgotności. Główny okres aktywności przypada na miesiące wilgotne: czerwiec, lipiec i sierpień. Podczas tego okresu niemalże wszystkie samice chodzą zaciążone. Od października natomiast, ich aktywność diametralnie się obniża i do końca roku utrzymuje już tendencje spadkową.
Terrarium
Jeśli chodzi o trzymanie tych gekonów, to jest tyle sposobów ilu hodowców. Często toczone są spory a’propos tego, czy powinno się je trzymać grupami czy pojedynczo. Moim zdaniem trzymanie grupami doskonale zdaje egzamin, sam trzymałem swoje gekony w grupach 1.2 lub 1.1 (tego akurat nie polecam, jeśli ktoś chce trzymać Goniurosaurusy razem, powinien mieć co najmniej harem 1.2). Ponadto wielu znajomych hodowców trzyma swoje Goniurosaurusy w haremach i zwierzęta rozmnażają im się regularnie. Jedynym plusem trzymania gekonów osobno, jest tak naprawdę pewność co do tego ile zjadły poszczególne gady, dlatego przy hodowli w grupach dobrze jest zapewniać co jakiś czas aż nadmiar jedzenia, lub po prostu karmić pęsetą. Terrarium dla dorosłego trio powinno mieć wielkość około 50x50x70 cm (dł x szer x wys), a dla pary czy pojedynczego osobnika odpowiednio mniejsze. Mówimy tu oczywiście o minimum, tak naprawdę to im większe tym lepsze i mimo tego że pionowe terraria spełniają swoje zadanie najlepiej, dopuszczalne jest trzymanie gekonów w terrariach poziomych z zapewnieniem tych, minimum, 40 cm wysokości. Jeśli chodzi o wystrój terrarium, powinno być urządzone naturalnie, z dużą ilością kryjówek w których gekony mogłbyby spędzić dzień. Jako podłoże bardzo dobrze sprawdza się włókno kokosowe, wszelkiego rodzaju mech (doskonale pomaga utrzymywać wilgotność), a Amerykanie sypią ziemię do cyprysów albo specjalną, popularną u nich korę sosnową. Te podłoża oprócz utrzymywania odpowiedniej wilgotności pozwalają gekonom na swobodne kopanie, a co za tym idzie – zakopywanie jaj. Jeśli chodzi o wystrój, przynajmniej tylna ścianka powinna być wyłożona czymś po czym gekony mogą się wspinać, jak na przykład korek, kora etc. Sam wystrój powinny stanowić wszelkiego rodzaju „skały”, kamienie, gałęzie i wszystko to co umożliwi gekonom swobodną wspinaczkę.
Temperatura
Jest bardzo ważne aby temperatura w terrarium była utrzymywana stosunkowo nisko – podczas dnia w granicach 23-26°C (uśredniłem ją na potrzeby artykułu, u mnie gekony mają „ciepłe miejsce”, gdzie temperatura sięga 27°C oraz „zimne”, gdzie jest około 21-22°C). Utrzymywanie temperatury powyżej 26°C bardzo często prowadzi do stresu, a co za tym idzie – odmawiania przyjmowania pokarmu i spadku kondycji zwierząt. Wieczorem temperatura powinna spadać do około 18-21°C (często żeby to osiągnąć wystarczy po prostu wyłączyć lampy).
Wilgotność
Utrzymujemy na poziomie 60-80%. Są to gekony nocne więc terrarium powinno być spryskiwane w godzinach wieczornych, czyli w okresie ich najwyższej aktywności. W utrzymaniu odpowiedniej wilgotności bardzo pomaga miska z wodą wstawiona luzem do terrarium, zabieg ten ma jeszcze jedną zaletę – gekony mogą się z niej napić. Dlatego też warto co jakiś czas wlać do niej witaminy w płynie, oczywiście tylko jeśli mamy wątpliwości czy gekony nie mają braków w suplementacji, w przeciwnym razie jest to zbędny zabieg. Jednak jeśli miska znajdzie się w terrarium, należy pamiętać żeby zawsze była tam czysta woda, bo w tych warunkach rozwój bakterii następuje ekspresowo.
Żywienie
Jeśli chodzi o żywienie, to analogicznie do trzymania – szkoły są różne. Ja karmie swoje gekony dwa do trzech razy w tygodniu, a podczas okresu rozrodczego nawet do czterech – pięciu razy tygodniowo. Jeśli chodzi o pokarm, można podawać wszelkiego rodzaju owady, ze świerszczami na czele, poza tym: karaczany, mole woskowe, mączniki (ostatnie dwa okazyjnie, byle nie za często), thermobie (Thermobia domestica), etc. Podczas każdego karmienia, owady powinny zostać posypane witaminami i wapniem. Przy luźnym wpuszczaniu świerszczy do terrarium, można usunąć tylne odnóża, co zapobiegnie zbyt szybkiemu pozbyciu się przez owada witamin. Niezjedzone owady warto usuwać z terrarium, ponieważ ich obecność może być dla gekonów stresująca.
Dymorfizm płciowy
Rozmnażanie
Warunki rozmnażania, zresztą tak jak wiele innych aspektów dotyczących tych gekonów, są bardzo podobne jak u Goniurosaurus araneus, ale ten gatunek wymaga odrobinę wyższej wilgotności. Generalnie rozmnażanie Goniurosaurus luii nie sprawia hodowcom wielkich trudności, ale i tu, jak we wszystkim co dotyczy Goniurosaurów, toczą się spory czy zimowanie gekonów jest konieczne. Moim zdaniem nie, nie zaobserwowałem aby gekony rozmnażały się mniej chętnie bez przeprowadzenia zimowania, ale każdy ma swoją własną metodę. Okres rozrodczy zaczyna się w okolicach maja a kończy dopiero we wrześniu. Po kilku tygodniach od kopulacji, będzie się dało zauważyć dwa małe, różowe punkciki na brzuchu samicy. Niedługo po tym, gdy dodana zostanie warstwa wapnia, zmienią kolor na biały. Po jakiś 4-6 tygodniach można zacząć lustrować terrarium w poszukiwaniu złożonych jaj. Te muszą zostać usunięte z terrarium i umieszczone w pojemniczku, na warstwie vermiculitu, a następnie w inkubatorze w temperaturze rzędu 25-27°C ( u tego gatunku stwierdzono termiczną determinacje płci – niższa temperatura poskutkuje większą ilością samic, a większa – samców). Sama inkubacja trwa około 60-75 dni. Pierwsza wylinka powinna nastąpić w granicach 24-36 godzin po wykluciu. Młode Goniurosaurus luii powinny być traktowane dokładnie tak jak dorosłe, tylko trzymane w odpowiednio mniejszych pojemnikach oraz karmione 4 razy w tygodniu wylęgiem świerszcza, karaczana ewentualnie malutkimi mącznikami, wszystko oczywiście posypane suplementami.
Podsumowanie
Goniurosaurusy są to naprawdę wspaniałe gekony. Niestety na skutek działalności człowieka, narażone są na wyginięcie w swoich naturalnych środowiskach. Moim zdaniem jest to gatunek dla bardziej doświadczonych hodowców, z racji jego wrażliwości na wahania temperatury i wilgotności, co nie zmienia faktu że jeśli ktoś mimo że jest początkujący, chciałby je hodować, a jest sumienny, odpowiedzialny i cierpliwy, powinien jak najbardziej spróbować z tym gatunkiem.
Opracowanie i źródła informacji
Grzesiek Lewandowski
Na podstawie własnych doświadczeń oraz:
- http://zipcodezoo.com/Animals/G/Goniurosaurus_luii/
- http://www.geckosunlimited.com/community/gecko-care-sheets/18194-goniurosaurus-care-sheet.html
- http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Goniurosaurus&species=luii
- http://cavegeckoforums.com/showthread.php?t=6352
- Hermann Seufer, Yuri Kaverkin, Andreas Kirschner (Edit). The eyelash geckos. Care, breeding and natural history. 2005. Kirschner&Seufer Verlag, Hermann-Hesse-Str, D-76189 Karlsruhe, Germany.
Ile żyją gekony chińskie?