Cyriopagopus minax – ptasznik
Nazewnictwo
Inne nazwy to Melopoeus minax, Ornithoctonus minax i Haplopelma minax.
Angielskie nazwy tego ptasznika to Thailand Black Tarantula i Lesser Thailand black bird eating spider.
Systematyka
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Systematyka ptaszników.
Domena: | eukarionty (Eucaryota) |
Królestwo: | zwierzęta (Animalia) |
Typ: | stawonogi (Arthropoda) |
Podtyp: | szczękoczułkowce (Chelicerata) |
Gromada: | pajęczaki (Arachnida) |
Rząd: | Pająki (Araneae) |
Podrząd: | Opisthothelae |
Infrarząd: | Mygalomorphae |
Rodzina: | Theraphosidae |
Gatunek sklasyfikowany w 1897 roku przez Thorell’a.
Wygląd
Dorasta do 6-7 cm ciała, z rozpostartymi odnóżami do 15 cm.
Podstawowym ubarwieniem tego ptasznika jest czerń. Odwłok i tarczka grzbietowa są jaśniejsze niż reszta ciała, niekiedy z zaznaczonymi pręgami, odnóża są czarne – od tylnej strony brązowe. Dorosły samiec ma inne ubarwienie, niż samica i młode – przeważnie jest brązowy, z lekkim wzorkiem na odwłoku i prawie czarnymi udami.
Występowanie
Na wolności występuje w Mianmarze i Tajlandii.
Biotop
Ten nagłowek wymaga uzupełnienia pomóż nam go zaaktualizować, z góry dziękujemy!
Długość życia
Ten nagłowek wymaga uzupełnienia pomóż nam go zaaktualizować, z góry dziękujemy!
Aktywność
Ten nagłowek wymaga uzupełnienia pomóż nam go zaaktualizować, z góry dziękujemy!
Zachowanie
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Zachowanie ptaszników.
Dość agresywny i szybki ptasznik, ale niektóre osobniki są spokojne i łagodne. Nie nadaje się dla początkujących.
Jadowitość
Posiada silny jad, który może być potencjalnie niebezpieczny dla zdrowia człowieka. Jego kły jadowe mają długość 1,3 cm.
Terrarium
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Terrarium dla ptaszników.
Terrarium dla dorosłego osobnika powinno mieć optymalne wymiary 25/25/25 cm, z dużą warstwą podłoża (torfu lub substratu kokosowego). Można jako kryjówkę zastosować kawałek kory. Pająk oplecie ją warstwą sieci.
Temperatura
Wymaga temperatury w granicach 23-25°C bez nocnych spadków.
Wilgotność
Wilgotność powinna utrzymywać się na poziomie 75%.
Żywienie
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Żywienie ptaszników.
Młodym pajączkom podajemy odpowiedniej wielkości świerszcze i larwy mącznika młynarka, starsze osobniki chętnie polują na większe owady – duże świerszcze, karaczany i szarańczę.
Dymorfizm płciowy
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Dymorfizm płciowy u ptaszników.
Dojrzały samiec ma na nogogłaszczkach narządy kopulacyjne (tzw. bulbusy), a na przedniej, najdłuższej parze odnoży krocznych haczyki. Jest poza tym sporo mniejszy niż samica.
Rozmnażanie
Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Rozmnażanie ptaszników.
Kokon wytwarzany jest najczęściej 4-5 miesięcy po kopulacji. Jest w nim przeważnie mało jaj – 35-70 szt. Starsze, kilkuletnie samice mogą wytworzyć większe kokony – do 300 zapłodnionych jaj. Są one duże – ich średnica nierzadko wynosi 0,5 cm. Przy temperaturze 25°C młode lęgną się po 6-8 tygodniach. Nimfy mierzą około 1 cm wielkości. Samice dojrzewają zazwyczaj po 3 latach, samce nieco wcześniej.
Uwagi
Osobniki z odłowu bardzo często są zarażone różnymi odmianami grzybów i pleśni, dlatego przy kupnie należy bardzo dokładnie obejrzeć całego ptasznika.
Opracowanie i źródła informacji
Autor: Awikularia
Literatura:
F. Kovarik, Sklipkani, 1998;
F. Kovarik, Chov sklipkanu, 2001;
E. Bruins, Encyklopedia terrarystyki, 2003;
L. Klatil, Sklipkani krasavci s chlupatyma nohama, 1998;
H. J. Peters, Tarantulas of the world, Kleiner Atlas der Vogelspinnen, cz. 2, 2000;
P. Klaas, Vogelspinnen im Terrarium, 1993;
N. I. Platnick, The World Spider Catalog, 2000-2005;
Rick C. West, www.birdspiders.com;
www.poecilotheria.com;
www.cyriocosmus.com;
własne doświadczenia
Cyriopagopus minax – ptasznik
Opis gatunku docelowy
Haplopelma minax to duży, podziemny ptasznik należący do rodziny Ornithoctoninae. Łacińskie słowo minax oznacza groźny, złowrogi co świetnie oddaje charakter tego szybkiego i delikatnie ujmując, niezbyt potulnego pająka! Jest to jeden z moich ulubionych gatunków, który według mnie powinien zagościć w hodowli każdego prawdziwego miłośnika ptaszników podziemnych.
Występowanie
Osobniki identyczne z serią oryginalną gatunku Haplopelma minax zamieszkuję południowo-wschodnią Birmę (region Tenasserim, Kaw-Kareet) oraz północną Tajlandię (Chiang Mai, Chiang Rai, Taling Sung, Lampang, etc.).
Jako inne miejsce występowania tego gatunku ptasznika podaje się również Kambodżę oraz Wietnam. Obecność łudząco podobnych osobników zarejestrowano nawet w Malezji (np. w regionie Cameron Highlands).
Z racji sporego obszaru występowania Haplopelma minax wyróżnia się często lokalne warianty tego pająka. Kwestia odrębności gatunkowej co najmniej jednej z ‘form’ wciąż jest jednak przedmiotem burzliwych dyskusji. Zależnie od miejsca pochodzenia ptaszniki te różnią się bowiem nie tylko ubarwieniem i rozmiarami do jakich dorastają dorosłe osobniki, ale także niekiedy pewnymi innymi detalami, często ważnymi z punktu widzenia taksonomii.
Ubarwienie:
Haplopelma minax pochodzące z północnej Tajlandii jako dorosłe ubarwione są jednolicie, na smoliście czarny kolor. Karapaks u osobników, które wyliniały przyjmuje często lekko zielonkawe zabarwienie, wyglądające jak omszały nalot.
Na odwłoku obecne są tygrysie pręgi, które to właśnie ze względu na niemal jednolite ciemno czarne ubarwienie są praktycznie niewidoczne. Uwydatniają się one dopiero u wypłowiałych osobników, które powinny niedługo linieć. Również na odwłoku tego pająka może pojawić się znany już z karapaksu zielony „nalot” – szczególnie o ptasznika, który jest świeżo po zrzuceniu wylinki.
Młode osobniki Haplopelma minax są szarobrązowe, posiadają wyraźne tygrysie paski na odwłoku oraz jasne, blado-pomarańczowe ubarwienie w okolicach kądziołków przędnych. Cechy te zanikają wraz z kolejnymi wylinkami – czarne ubarwienie pojawia się po około ośmiu linieniach. W ciągu kilku kolejnych zanikają prążki na odwłoku oraz „pomarańczowe” kądziołki. Dwa prążki na patella’ch od samego początku są niezbyt wyraźne.
Formy barwne obecne w handlu:
W przypadku mniejszego wariantu tego ptasznika, pochodzącego z Kambodży, mamy wciąż czarne osobniki. Czarny karapaks pozbawiony jest tu jednak zielonego odcieniu, a na odwłoku pająka obecne są słabe, ale zauważalne pręgi.
W przypadku najmniejszej formy – z Wietnamu – osobniki są już grafitowo szare, zarówno na odnóżach, jak i karapaksie. Szaro-beżowy odwłok posiada drobne cętki, które układają się w niewyraźne tygrysie pręgi. W odróżnieniu od pozostałych form lokalnych, ptaszniki te od samego początku posiadają dosyć wyraźne pręgi na patella’ch, oraz pomarańczowo zabarwione okolice kądziołków przędnych, które to cechy nie zanikają z wiekiem.
Wielkość :
Wariant Haplopelma minax pochodzący z Tajlandii osiąga najbardziej imponujące rozmiary. Rozpiętość odnóży tego pająka sięga 18-20cm, a sam karapaks może mierzyć około 3 cm długości. Łączna długość głowotułowia wraz z odwłokiem, u dorosłego i nieprzekarmionego osobnika, wynosi zatem około 8cm.
Wariant z Kambodży osiąga rozpiętość odnóży na poziomie około 16-18cm. Najmniejszy jest wariant pochodzący z Wietnamu – z rozpiętością odnóży sięgającą „jedynie” około 15-16cm.
Dymorfizm płciowy i rozpoznanie płci:
Nie ma tu zauważalnych różnic w ubarwieniu młodych pająków – wybarwiają się one jednakowo, jednakże samcom niekoniecznie udaje się przed dorosłością uzyskać w pełni czarne ubarwienie.
Jak to bywa u większości ptaszników, płeć podrośniętych osobników można z powodzeniem rozpoznawać po oględzinach okolic płytki płciowej lub analizując grubość ostatniego członu pedipalpów (metoda trudniejsza i wymagająca porównania kilku osobników). Najpewniejszym sposobem są jednak oględziny wylinki i próba odszukania prostej w budowie, trapezoidalnej spermateki.
Habitat:
Haplopelma minax zamieszkują głębokie (30-60cm) nory usytuowane na stromych zboczach tropikalnego lasu deszczowego. Wejście do nory pająki te często dekorują przy użyciu liści i tworzą z nich coś na kształt kołnierza.
Opieka:
Powinniśmy zapewnić temu gatunkowi ptasznika grubą warstwę podłoża, w której będzie on mógł bez problemu kopać (zalecane absolutne minimum dla tak dużego pająka jak Haplopelma minax to 30 cm). Najlepiej w tym celu sprawdzają się tzw. “haplo tanki” według pomysłu Volker’a von Wirth’a i ulepszeń autorstwa Martin’a Huber’a.
Temperatura przez większość część roku może utrzymywać się na poziomie nawet 28-30°C, przy zachowaniu sporej wilgotności (szczególnie w okresie marzec-listopad, z okresem szczytowym w okolicach maja).
Rozmnażanie:
Na podstawie doświadczeń moich oraz innych hodowców, uważam że najlepszym okresem do łączenia ptaszników z gatunku Haplopelma minax, jak i paru innych przedstawicieli Haplopelma spp., jest jesień.
Jakiś czas po udanej kopulacji staram się o to by stopniowo obniżając temperaturę zapewnić zapłodnionej samicy chłodniejszy, “zimowy” okres. Temperaturą nie powinna przekraczać wtedy 18°C (dla pająków pochodzących z odłowu, znośna powinna być również temperatura na minimalnym poziomie 13-15°C). Po chłodnym okresie powinniśmy zapewnić samicy stopniowy wzrost temperatury i wilgotności, który powinien być przez samicę rozpoznany jako nadejście wiosny i dobry moment na złożenie kokonu.
Szczególnie ważną rzeczą podczas rozmnażania Haplopelma minax, wydaje się być konieczność zapewnienia im takiego terrarium, w którym pająki te bez problemu będą mogły wykopać sobie dostatecznie głęboką norę.
Rozwój:
Ptaszniki tego gatunku, przy intensywnym karmieniu, rozwijają się dosyć szybko. Samce są w stanie osiągnąć dorosłość płciową w okresie czasu nie przekraczającym 2 lat. Samice potrzebują na to średnio około 3 lat.
Tomasz Drożdzal
Literatura:
- VON WIRTH, V. & B.F. STRIFFLER. 2005.
Neue Erkennstisse zur Vogelspinnen – Unterfamilie Ornithoctoninae, mit Beschreibung von Ornithoctonus aureotibialis sp. n. und Haplopelma longipes sp. n. (Araneae, Theraphosidae).
Arthropoda 13(2): 2-27. - VON WIRTH, V. & M. HUBER (2002): Einige Praxis-Tipps zur Haltung von Haplopelma Arten und anderen Röhren bewohnenden Vogelspinnen. DeArGe Mitteilungen 7(11): 14-23.
- GRAVELY, F.H. 1935.
The male of Ornithoctonus minax Thorell.
Records of the Indian Museum Calcutta 37(2): 211-212. - THORELL, T. 1897.
Viaggio di Leonardo Fea in Birmania e regioni vicine. LXXIII. Secondo saggio sui Ragni birmani. I. Parallelodontes. Tubitelariae.
Ann. Mus. civ. stor. nat. Genova (2) 17[=37]: 161-267. [p. 182].
Docelowy zmigrować opis