Oceń 1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek [7]
Loading...
7901
Hodowle karmowe, Chrząszcze – Opisy, Owady – Opisy

Alphitobius diaperinus – pleśniakowiec lśniący

Alphitobius diaperinus – pleśniakowiec lśniący

Morfologia

Pleśniakowiec lśniący (Alphitobius diaperinus Panzer, 1797) to typowy przedstawiciel rodziny czarnuchowatych (Tenebrionidae). Chrząszcze te osiągają do 8 mm długości. Ciało łódkowate, lekko przypłaszczone, czarnego lub kasztanowego koloru. Czułki perełkowate, stopniowo rozszerzające się ku końcom. Spód ciała jaśniejszy, bordowy.

Larwy, jak u większości czarnuchowatych, przypominają pokrojem ciała drutowce (larwy sprężyków – Elateridae). Są żółtawego lub brązowo-szarego koloru, wydłużone i cylindryczne. Chityna na środku segmentów często mocno przyciemniona, nawet ciemnobrązowa. Posiadają krótkie czułki i słabo wykształcone trzy pary odnóży. Tuż przed przepoczwarczeniem osiagają ok. 1,5 cm.

W hodowli może się pojawiać bardzo podobny do A. diaperinus pokrewny gatunek – A. laevigatus (Fabricius, 1781).

Biologia i ekologia

W naturze chrząszcze zasiedlają miejsca z nagromadzoną gnijącą materią organiczną. Larwy i dorosłe chrząszcze odżywiają się martwymi organizmami i butwiejącą materią roślinną. Jest również pospolitym chrząszczem synantropijnym (towarzyszącym człowiekowi), zasiedlającym fermy drobiu i gołębniki, magazyny produktów zbożowych, spiżarnie. Notowany jako poważny szkodnik w przemyśle drobiowym. Chrząszcze atakują chore i martwe kury, pożerają je. Są też wektorami wielu groźnych bakterii i wirusów jak: Salmonella, Escherichia coli, Bacillus, Micrococcus, Streptococcus oraz nicieni i tasiemców (np. Choanotaenia i Raillietina). W ciele larw kumulują się mykotoksyny (np. F-2 wytwarzana przez grzyb Fusarium roseum), mające rakotwórcze właściwości. Nie są znane skutki oddziaływania wyżej wymienionych czynników na hodowane bezkręgowce, jednak należy zachować pewną ostrożność w przypadku stosowania tego owada jako pokarmu.

Terrarium

Owad o bardzo małych wymaganiach. Wielkość terrarium zależy wyłącznie od naszych potrzeb. Najlepiej używać do tego celu pudełek zrobionych z plastiku lub szkła.

Jako podłoże i jednocześnie pokarm najlepiej sprawdzają się otręby pszenne. Ich warstwa powinna mierzyć do 10 cm. Często, jako dodatek, stosowana jest mąka. Nie polecam jej jednak ze względu na możliwe zawilgocenie. W tym przypadku mąka ulega zamianie w kleistą papkę, potrafiącą uśmiercić całą hodowlę.
Pleśniakowiec toleruje szerokie spektrum temperatur. Owady dobrze przeżywają w zakresie 0-40°C, jednak optimum umożliwiające im najlepszą przeżywalność i rozród to 30-35°C. Alphitobius diaperinus znosi długotrwałe przesuszenie jednak preferuje podwyższoną wilgotność. Optimum to ok. 80%. Wodę najlepiej dostarczać wraz z pokarmem (owoce, warzywa), ale lubi zraszanie substratu (można też położyć na wierzchu wilgotny papierowy ręcznik lub wytłaczanki). Niestety zwiększona wilgotność sprzyja niemal pewnemu pojawieniu się roztoczy, które potrafią być uciążliwym i prawie niemożliwym do wytępienia niechcianym gościem. Owad nie wymaga oświetlenia, preferuje stałe zacienienie.

Przeczytaj też  Sipyloidea sipylus - patyczak skrzydlaty

Podłoże co jakiś czas ulega całkowitemu „przerobieniu” przez larwy na odchody (sypki miał gromadzący się na dnie pojemnika). Co 2-3 miesiące warto przesiać podłoże, np. przez sitko do odcedzania makaronu, w celu usunięcia odpadków.

Żywienie

Poza otrębami pszennymi owady chętnie konsumują owoce i warzywa, będące jednocześnie głównym źródłem wody dla owadów. Jedzą też chleb, mięso i niemal wszelką materię organiczną, nie ma problemów z ich karmieniem.

Dymorfizm płciowy

Trudne, głównie z racji wielkości owadów. Samce bywają mniejsze od samic, ale przy zmienności rozmiarów tego owada jest to praktycznie niezauważalne.

Rozmnażanie

Pleśniakowiec to kolejna „samoobsługowa” hodowla. Szybkość rozwoju jest bezpośrednio skorelowana z temperaturą (im wyższa, tym szybciej rosną i przepoczwarczają się larwy). 4-30 dni po kopulacji samice rozpoczynają składanie jaj. Wytwarzają ich po 2-50 dziennie i przyklejają do fragmentów podłoża. W ciągu swojego długiego życia (średnio 400 dni, rekordowo ponad 700) jedna samica składa nawet 2500 jaj (wielkości 1,2 mm). Inkubacja trwa 3,3 dnia w temperaturze 32-38°C i 9,7 dnia w temperaturze 15,6°C. Świeżo wyklute larwy mierzą ok. 2-3 mm i można je zobaczyć wysypując odrobinę otrębów na czarne tło. W ciągu okresu larwalnego (338 dni w 15°C, 48 w 25°C. 34 w 30°C) larwy przechodzą 6 – 9 linień. W niesprzyjających warunkach czas rozwoju i liczba linień może ulec zwiększeniu. W temperaturze 10°C rozwój larw i tworzenie jaj zostaje wstrzymane. Przed przepoczwarczeniem wyrośnięte larwy wychodzą na powierzchnię podłoża i wyginają się w charakterystyczny kształt litery „J”. Po kilku dniach przekształcają się w poczwarki wielkości dorosłego chrząszcza i po 5-7 dniach wychodzą z poczwarek. Początkowo ciemne są tylko oczy i aparat gębowy, z czasem ciemnieją odnóża i jest to nieomylny znak, że niedługo dojrzały chrząszcz wyjdzie z poczwarki. Samice są zdolne do rozrodu po 3 dniach od przepoczwarczenia, a pierwsze jaja składają po 11.

Przeczytaj też  Trachythorax maculicollis

Uwagi

  • Jest to łatwy i tani w utrzymaniu owad karmowy.
  • Pleśniakowce charakteryzują się dość wysokim stopniem kanibalizmu. Dodawanie większej ilości białka (np. mięso) może go znacznie ograniczyć.
  • Poczwarki, jako bardzo „statyczne” stadium, są szczególnie narażone na ataki ze strony innych osobników. Nadgryzione, zamierają i czernieją. W celu zminimalizowania strat (co przy dużej hodowli nie ma już sensu) należy oddzielać poczwarki i przetrzymywać je do czasu wybarwienia się chrząszczy w oddzielnym pojemniku (w tych samych warunkach co całą hodowlę).
  • W zbyt zawilgoconej hodowli mogą pojawiać się roztocze (Acari). Potrafią uśmiercać młode larwy i są w stanie zaatakować karmione nimi zwierzęta. Niestety gatunek ten, w przeciwieństwie do mącznika preferuje dużą wilgotność.

Skarmianie

Pleśniakowce mogą być idealnym pokarmem dla większości stawonogów (pajęczaki, drapieżne chrząszcze), wymagających ofiar o mniejszych rozmiarach ciała. Są swego rodzaju „stadium pośrednim” między trojszykami i mącznikami. Pomijając możliwy wpływ przenoszonych przez owada patogenów i toksyn nie poleca się nadmiernego podawania pleśniakowców gadom i płazom. Nadmierna zawartość tłuszczu w ciele larw, twarda chityna dorosłych chrząszczy może być szkodliwa, a czasem niebezpieczna dla pupili. Otłuszczenie zwiększa podatność gadów na choroby i powoduje bezpłodność. Chitynowy oskórek może zaczopować przewód pokarmowy zwierzęcia lub uszkadzać jego ściany. Optymalnym rozwiązaniem może być rzadkie podawanie larw, najlepiej będących tuż po linieniu i trzymanych głównie na owocowo-warzywnej diecie.

 

Opracowanie i źródła informacji
Opracował: Dariusz Kucharski na podstawie własnych doświadczeń oraz literatury:
Burakowski B., 1993: Laboratory methods for rearing soil beetles (Coleoptera). Polska Akademia Nauk Muzeum i Instytut Zoologii, Warszawa.
Stebnicka Z., 1991: Czarnuchowate – Tenebrionidae. Klucze do oznaczania owadów Polski: cz. XIX, zeszyt 91, PWN, Warszawa.
Swatonek F. 1970: On the biology of the lesser mealworm beetle (Alphitobius diaperinus). Anzeiger fuer Schaedlingskunde und Pflanzenschutz 43, 101−104.
Wilson, T. H., Miner, F. D., 1969, Influence of temperature on development of the Lesser Mealworm, Alphitobius diaperinus (Coleoptera: Tenebrionidae). J. Kansas Entomol. Soc., 42: 294-303.

Dodaj swoje przemyślenie na temat artykułu