Loading...
Ooteką (łac. ootheca, l. mn. oothecae, z gr. oo- – jajo i theca – osłona) nazywamy pakiet jaj złożony z odpowiednio rozmieszczonych jaj otoczonych najczęściej twardą strukturą, mającą na celu ochronę jaj podczas procesu ich inkubacji.
Ooteka u owadów tworzona jest przy pomocy przeznaczonych do tego celu „gruczołów dodatkowych”.
Pakiety jaj karaczanów w zależności od gatunku przedstawiają przeróżne kształty, zwykle są owalne, a dokładnie się im przyglądając można dostrzec uwypuklenia komór, w których znajdują się jaja.
Znane jest zagadnienie „wietrzenia ooteki” przez karaczany jajożyworodne, w rzeczywistości jest to proces umieszczania jaj we właśnie tworzonej ootece, ooteka podczas tego procesu w miarę powstawania jest powoli wysuwana, a już wykonana część widnieje na zewnątrz odwłoka karaczana. Następnie wciągana jest z powrotem do ciała samicy i tam poddawana procesowi inkubacji w specjalnej komorze.U karaczanów jajożyworodnych zagubiona podczas tworzenia ooteka nie ma szans na inkubację poza ciałem samicy.
W przypadku karaczanów pozostawiających ootekę w otoczeniu raz wysunięty pakiet nie wraca już do ciała samicy i jest po jakimś czasie odrzucany w bezpiecznym miejscu/ukrywany.
Młode owady wydostają się z ooteki poprzez szew umieszczony wzdłuż górnej krawędzi pakietu.
U modliszek ooteka jest tworzona w podobny sposób, jednak zazwyczaj przyklejana do różnych obiektów w otoczeniu owada.
Tutaj szybko twardniejąca osłona występuje pod postacią porowatej pianki, czasem jednak mniej natleniona gęsta struktura nieco przypomina ooteki karaczanów.
Młode owady w momencie wydostawania się z pakietu pierwszy raz linieją z „larwy pierwotnej”, pozostawiając wylinkę wiszącą często na lince u dołu szwa ooteki.
Niektóre szarańczaki również tworzą prowizoryczną ootekę, jest to piankowata struktura, tutaj jednak składana razem z jajami do podłoża.
Z tworzenia właściwych ootek znane są również niektóre mięczaki.
Literatura:
- „Fauna Polski: Karaczany i modliszki, PWN 1977”
- Proces tworzenia ootek u szarańczaków dobrze opracowany na http://locust.cirad.fr/
