Tupinambis teguixin – teju brazylijski, teju czarnoplamy
Zacznijmy od jednej z ważniejszych rzeczy a mianowicie od nazewnictwa. W wypadku teju duży problem stanowi pozamienianie nazw poszczególnych gatunków. Na początku łacińska nazwa Tupinambis teguixin dotyczyła całkiem innego gatunku – nazywającego się obecnie T. merianae (poprzednia nazwa jest już uważana za błąd). Natomiast nasz teju czarnoplamy, którego nazwa łacińska brzmiała T. nigropunctatusobecnie nazywany jest właśnie Tupinambis teguixin a starsza forma (nigropunctatus) używana jest w jednych źródłach zamiennie a w innych uważana jest już za przestarzałą i błędną nazwę.
Synonimy
Columbian Black and White teju, black teju, Common teju, gold teju, złoty teju, teju czarnoplamy,
Występowanie
Teju czarnoplame zamieszkują dorzecze Amazonki, a szczególnie tereny Kolumbii. Są gadami poruszającymi się zwykle po ziemi ale są również bardzo zwinnymi pływakami oraz dobrze wspinają się na skały i drzewa. Najczęściej spotyka się je w prześwitach leśnych oraz w lasach tropikalnych w pobliżu wody. Teju te często brodzą w wodzie lub się w niej kąpią. Wiadomo również że potrafią upolować rybę. Równie często odpoczywają na drzewach bądź kopią nory. Są również dość wytrzymałe na chłód.
Wygląd
Złoty teju jest dużą, pięknie ubarwioną jaszczurką o smukłej budowie. Osobniki dorosłe dorastają do 100 – 120 cm i zwykle osiągają wagę do 4 kilogramów. W poprzek grzbietu teju czarnoplamego biegną czarne, białe bądź żółte pręgi oraz plamy. Brzuszna część jest jasna. Z wyglądu, sposobu poruszania teju się przypominają warany ale nimi nie są, należą do Teid. Kolumbijskie teju często mylony jest z większym teju argentyńskim (merianae) który ma zwykle wyraźniejsze i bardziej regularne pręgowanie.
Źywienie
Teju są naturalnymi czyścicielami, na wolności ich dieta jest niesamowicie zróżnicowana co trzeba brać pod uwagę kupując to zwierze. Żywią się owadami takimi jak świerszcze, karaczany, mączniki, małymi gryzoniami takimi jak myszy i szczury, pisklętami i małymi ptakami, jajami rybami. W przeciwieństwie do waranów preferują też dość spory dodatek owoców w diecie. Zaobserwowano, że na niektórych terenach dodatek owoców w diecie dorosłych teju wynosił nawet 50%. Młode osobniki nie tak chętnie jedzą owoce, potrzebują one większych ilości białka w diecie. Teju bardzo lubią również kwiaty. W niewoli nie jesteśmy w stanie zapewnić gadom tak zróżnicowanego pożywienia jak na wolności i wskazane jest dodawanie do pożywienia co jakiś czas witamin i mikroelementów. Należy również pamiętać, że prawidłowa i zróżnicowana dieta jest podstawą zdrowia i prawidłowego rozwoju naszych podopiecznych.
Bezpieczne rośliny dla teju: Fasola (liście, pędy) groch, buraki (tarte bulwy, kwiaty, pędy), kukurydza bez kolby, brokuły, marchew, Owoce: czarne jagody, borówki, truskawki, winogrona, banany, awokado (tylko i wyłącznie owoce – reszta jest trująca), jabłka bez skóry i pestek, dynia, cukinia, kabaczek, gruszki, papaja, melony, brzoskwinie.
Rośliny trujące: Liście awokado, pestki: jabłek, wiśni, brzoskwini, ostrokrzew, grzyby, rabarbar, słodki groch.
Terrarium
Teju czarnoplamy jest dość dużym gadem i wymaga bardzo przestronnego terrarium. Absolutne minimum to 200x100x80 Ponieważ spędza dużą ilość czasu na ziemi terrarium nie musi być bardzo wysokie ale gałęzie do wspinania są wskazane. Z uwagi na to iż gady te występują zwykle przy zbiornikach wodnych powinny mieć płytki basen oraz możliwość ukrycia się, Przy wyborze podłoża należy zwrócić uwagę na to, że jaszczurki te lubią się zakopywać i na to by dana ściółka utrzymywała wysoką wilgotność.
Temperatura powinna wynosić w dzień 28 – 29°C, pod promiennikiem ok 35 natomiast w nocy spadać do 24°C. Jak większość gadów teju potrzebują źródła emisji promieniowania UVB świecącego przez 12-14 h na dobę.
Należy pamiętać o tym że niektóre osobniki mogą być agresywne i że gatunek ten nie tak łatwo się oswaja.
Dymorfizm płciowy
Dymorfizm płciowy jest słabo widoczny.
Rozmnażanie
Po zimowym spoczynku rozpoczynają się gody. Samica kopie norę gdzie składa jaja po czym przykrywa je liśćmi i ściółką. Podobno samice pilnują gniazda aż do wylęgu młodych. Młode wykluwają się po ok. 170 dniach ai inkubują w temperaturze 28-30°C.