[24]
Loading...
Gonocephalus grandis – drakun olbrzymi
Występowanie
Tajlandia. Półwysep Malajski, Borneo, Sumatra, Nias, Mantawes
Wygląd
Gonocephalus grandis jest największym przedstawicielem swojego rodzaju. Dorosłe samce osiągają nawet do 45-50 cm dł, z czego ponad połowa przypada na biczowaty ogon. Samice są wyraźnie mniejsze. Masa ciała dorosłych osobników wynosi 150-200 gramów.
Gatunek ten budową bardzo wyraźnie różni się od opisanych do tej pory. Jest przede wszystkim znacznie smuklejszy. Ogon jest znacznie dłuższy w porównaniu do wielkości ciała, zawsze stanowi dużo ponad połowę całkowitej długości zwierzęcia. Kończyny są długie, ale muskularne. Głową jest węższa i dłuższa w porównaniu z innymi gatunkami drakunów. Pysk jest spiczasty z lekko zadartym nosem. Oczy są duże, ciemno ubarwione z niebieską obwódką tęczówki. Bardzo charakterystyczny jest dla tego gatunku grzebień karkowy, utworzony z wysokich, mocno spłaszczonych łusek. Grzebień ten jest wyraźnie oddzielony odstępem od również wydatnego grzebienia grzbietowego. Łuski w grzebieniach są ułożone tak ciasno, że tworzą jednolitą strukturę przypominające nieco płetwę. Worek podgardzielowy jest słabiej zaznaczony w porównaniu z pokrewnymi gatunkami. Ubarwienie dorosłych osobników tego gatunku należy do najbardziej widowiskowych wśród wszystkich agam. Tułów i głową mają barwę oliwkowozieloną, przechodzącą na bokach ciała w błękit usiany żółtymi cętkami. Podgardle jest żółtawe. Ogon i kończyny są jasnozielone z ciemno brązowymi lub czarnymi pierścieniami. Podgardle niektórych osobników bywa delikatnie różowe. Samice są nieco mniej jaskrawe, ale zawsze widoczny jest charakterystyczny cętkowany deseń podbrzusza i boków.
Biologia
Jest to niewątpliwie najbardziej agresywny gatunek drakuna, o silnie rozwiniętym instynkcie terytorialnym i wysokim poziomie agresji wewnątrzgatunkowej. Dorosłe osobniki wybierają na swoje terytoria dolne partie starych, masywnych drzew w pobliżu wartko płynących rzek i strumieni. Samice i młode często przebywają w wodzie, gdzie szukają schronienia przed drapieżnikami.
Gonocephalus grandis jest ekologicznym odpowiednikiem bazyliszków z Ameryki Południowej i Środkowej.
Warunki hodowli
Ze względu na swoją wielkość i wysoką aktywność ruchową gatunek ten wymaga obszernego terrarium. Wymagane rozmiary dla pary to 150x100x150 cm długości, ale im większy zbiornik tym lepiej. W terrarium trzeba ułożyć kilka masywnych konarów, ale trzeba również zostawić przynajmniej część przestrzeni wolnej bez gałęzi. Agamy te, zwłaszcza samice stosunkowo dużo czasu spędzają na podłożu. Samce wybierają jak najwyższą ekspozycję. W terrarium można umieścić żywe, nietoksyczne rośliny tropikalne, z zaznaczeniem, że muszą być wystarczająco wytrzymałe aby utrzymały wspinające się jaszczurki. Jako, że gady te mają skłonności do wpadania w niekontrolowaną panikę, dobrym rozwiązaniem jest oklejenie części ścian terrarium taflami korkowymi. Zmniejsza to wystąpienie ryzyka urazów mechanicznych spowodowanych zderzeniem się ze szklaną ścianą terrarium. Temperatura w zbiorniku powinna oscylować w zakresie 26-28°C, w najcieplejszym miejscu do 30°C, ze spadkiem nocnym do ok. 22-24°C. Wilgotność nie powinna spadać poniżej 80 %. Utrzymujemy ją poprzez regularne spryskiwanie zbiornika oraz ustawienie basenu ze świeżą wodą. Z doświadczenia własnego mogę stwierdzić, że bardzo dobrym rozwiązaniem jest również zastosowanie foggerów lub wodospadów z wodą płynącą. Gonocephalus grandis więcej czasu od swoich krewniaków spędza w wodzie. Oczywiście jak w przypadku pozostałych gatunków drakunów konieczne jest zapewnienie źródła światła UVB na poziomie 5%.
Żywienie
Gonocephalus grandis jest bardzo żarłocznym i aktywnym drapieżnikiem. W naturze zjada wszelkiego rodzaju bezkręgowce, łącznie ze skorpionami i pająkami, ślimaki, niewielkie ryby, kijanki i żaby, niewielkie jaszczurki i węże, pisklęta ptasie i ich jaja, małe gryzonie. Często występuje u nich kanibalizm, wyrośnięte osobniki zjadają młode własnego gatunku. W hodowli podajemy pokarm jak najbardziej urozmaicony, różne gatunki świerszczy, szarańcze, różne karaczany, chrząszcze, ćmy, plankton łąkowy (oczywiście niepryskany i zbierany w rejonach czystych ekologicznie), oseski i biegusy mysie, małe rybki. Przypuszczalnie od czasu do czasu uzupełniają dietę również niewielkimi owocami, jednakże osobniki trzymane przeze mnie nigdy nie połakomiły się na żaden pokarm roślinny. Pokarm należy regularnie suplementowa preparatami witaminowo- mineralnymi.
Rozmnażanie
W niewoli do rozmnożenia tego gatunku nie dochodzi zbyt często, aczkolwiek zdarzają się pary które odbywają gody i lęgi co roku (nawet jeżeli pochodzą z odłowu). Samica znosi jednorazowo 3-7 jaj, które zagrzebuje w płytkim gnieździe. Ze względu na żarłoczność i drapieżność tego gatunku, w żadnym wypadku nie można pozostawić jaj w terrarium razem z rodzicami. Jaja jak najdelikatniej przenosimy do oddzielnego zbiornika inkubacyjnego, wyłożonego wermikulitem. Inkubacja jaj trwa stosunkowo krótko 70-75 dni. Optymalna temperatura inkubacji to 27-28°C. Po wykluciu młode przenosimy do oddzielnych zbiorników, ze względu na ich agresywność nie łączymy ich przez kilka miesięcy. W pierwszym okresie życia są bardzo żarłoczne – przy zapewnieniu odpowiedniej ilości pokarmu i oświetlenia UVB szybko rosną i przybierają na masie.
Uwagi
Agamy z rodzaju Gonocephalus są niewątpliwie bardzo widowiskowe i pożądane przez wielu terrarystów, aczkolwiek nie polecam żadnego z gatunków osobom początkującym i zaczynającym przygodę z hodowlą egzotycznych jaszczurek. Podstawowym problemem jest fakt, że ponad 90% osobników dostępnych na rynku to okazy pochodzące z odłowu w naturze, często silnie zainfekowane pasożytami lub z urazami mechanicznymi powstałymi podczas transportu. Drugim ważnym czynnikiem jest wysoka stresogenność tych gadów, zwłaszcza w bezpośrednim okresie po złapaniu i transporcie. Jeżeli decydujemy się jednak na zakupienie drakuna, najlepiej poszukać hodowcy, który sam je rozmnożył. Osobniki z chowu terraryjnego wykazują mniejszą podatność na stres i większą zdrowotność, aczkolwiek są znacznie droższe w zakupie od schwytanych w naturze. Na szczęście coraz więcej osób je rozmnaża i można mieć nadzieję, ze w przyszłych latach różne gatunki drakunów staną się łatwiej dostępne i bardziej popularne.
Opracowanie i źródła informacji
Monika Strzelecka, Jakub Kowalski
Źródła
Obserwacje z hodowli Gonocephalus chamaeleontinus, Gonocephalus grandis, Gonocephalus belli i Gonocephalus doriae na podstawie własnych doświadczeń.
Literatura:
- Prof. Angel C Alcala: Guide to Philippine Flora and Fauna. Volume X, Amphibians and Reptiles, Natural Resources Management Centre, Ministry of Natural Resources and University of the Philippines, 1986.
- K R G Welch:Lizards of the World: A Checklist. 5: Agamidae, Chamaeleonidae, Cordylidae and Gerrhosauridae, KCM Books, Somerset, England, 1994.
- Grossmann, W. & F. Tillack (2004): Gonocephalus doriae abbotti Cochran 1922 Sauria (Berlin) 26 (3): 2.
- Manthey U. & W. Denzer (1993): Die Echten Winkelkopfagamen der Gattung Gonocephalus Kaup (Sauria: Agamidae) VI. Die chamaeleontinus-Gruppe. Sauria (Berlin) 15 (2): 23–38.
- Manthey, U. & W. Grossmann (1997): Amphibien & Reptilien Südostasiens. NTV, Münster.
- Manthey, U. & N. Schuster (1999): Agamen. NTV, Münster.
- Philippe deVosjoli : Lizard Keeper’s Handbook, , Advanced Vivarium Systems, California, 1994.
