Lampropeltis pyromelana – lancetogłów ognisty

Lampropeltis pyromelana – lancetogłów ognisty

Lancetogłów ognisty – Jeden z najpiękniej ubarwionych lancetogłowów, nieduży, o smukłej budowie i wyraźnie wyodrębnionej głowie. Pyromelanę można bardzo łatwo rozpoznać dzięki jej kolorom, czerwieni, czerni i bieli, barwy czyste i mocno wysycone. Niestety pomimo ładnego ubarwienia dziś nie jest to tak popularny gatunek aniżeli inne lancetogłowy. W równym stopniu nadaje się do terrarium zarówno dla osoby początkującej jak i doświadczonej. Gatunek o dość przyjaznym przysposobieniu do człowieka, lekko wycofany, lecz nie przejawiający agresji, co czyni go jednym z lepszych wyborów na początek.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Lancetogłów ognisty, pyromelana/pyro (często używane zdrobnienie pochodzące od naukowej nazwy gatunkowej)
Nazwa angielska: Arizona mountain kingsnake, Sonoran mountain kingsnake.

Ciekawostka: W 2011r. za sprawą Burbrinka pokazał się nowy podział taksonomiczny, od tamtej publikacji poprawne nazewnictwo to  Lampropeltis pyromalana oraz Lampropeltis knoblochi (knoblochi jak i pyromelana są osobnym taksonem). W 2014 Wallach podtrzymał ten podział w książce “Snakes of the world”.

Występowanie

Jak jego amerykańska nazwa wskazuje (arizona mountain kingsnake), gatunek występuje w Arizonie a dokładnie od skrajnie północno-zachodniego narożnika stanu, przez środkowe góry i Mogollon Rim, aż po pasma górskie „niebiańskiej wyspy” w południowo-wschodniej Arizonie. Prowadzą naziemy tryb życia, jednak jako węże “górskie”, spotykane nawet na wysokości 3000m doskonale radzą sobie ze wspinaczką i chętnie będą korzystały z wszelkich konarów, lian i przygotowanych miejsc do wspinaczki.

Wygląd

Lancetogłów ognisty (Lampropeltis pyromelana) [Piro z łac. oznacza ogień, Pyros z gr. oznacza ogień], jego nazewnictwo doskonale oddaje mocne nasycenie czerwieni, które przeplatane jest białymi i czarnymi pręgami. Wąż nieduży, rzadko przekraczający metr długości, zazwyczaj jako dorosły mierzący od 50 do 100 cm, posiadający oczy o okrągłej źrenicy, zaokrągloną, wyraźnie wyodrębnioną głowę. Wąż o budowie zachowującej wszystkie standardy budowy dla węży właściwych.

Odmiany

Pyromelany mają zaledwie kilka znanych odmian barwnych pozwolę sobie tylko je wymienić:

• Hypomelanistic (BHB line)
• Hypomelanistic (Sentz line) linie te nie są kompatybilne
• Hypoerytrystic
• Albino (BHB)
• Applegate

Zachowanie

Bardzo spokojny, łagodny, delikatnie wycofany w stosunku do człowieka, w terrarium jego zachowanie jest bardzo zbliżone do innych węży właściwych, aktywność całodobowa, głodny szuka pożywienie,eksploruje, poluje, gdy zaspokoi swój głód szuka bezpiecznego miejsca, aby zaszyć się i trawić w spokoju.
W hodowli nie spotkałem się jeszcze z ich agresją w stosunku do człowieka czy innych węży.

Aktywność

Aktywne całodobowo zwłaszcza gdy poczują głód, jak inne węże nie lubią ostrego światła i będą przed nim się chronić w kryjówkach, niemniej w terrariach potrafią być widoczne, zarówno w dzień jak i w nocy.

Terrarium

Jako że pyromelany nie rosną przesadnie duże z powodzeniem można je utrzymać w terrarium o wymiarach 60x40x40 (choć dorosłe będą chętnie wykorzystywały i większe powierzchnie). Doskonale wykorzystują korzenie i ścianki, w każdym terrarium powinny znajdować się minimum dwie kryjówki, po jednej w ciepłej i zimnej strefie, basen.

Temperatura

Odpowiedni zakres temperatur to 25-30°C z wyraźnym podziałem na ciepłą i zimną strefę. Nie wymagają lampy UV, dlatego też nie polecane jest ogrzewanie żarówkami, które dodatkowo wysuszają powietrze, dają ostre światło za którym węże nie przepadają oraz stwarzają ryzyko oparzeń. Efekt podziału na strefy możemy osiągnąć przy odpowiednim rozłożeniu kabla, bądź maty grzewczej na obszarze ½ – ⅓ powierzchni podstawy terrarium.
Przypominamy, że każde źródło ciepła w terrarium powinno być podłączone do termostatu oraz odpowiednio zabezpieczone przed bezpośrednim kontaktem ze zwierzęciem, aby uniknąć możliwości oparzenia się przez naszych podopiecznych.

Wilgotność

Pokojowa, nie wymaga zraszania, wystarczy zapewnić basen, a w razie problemów z linieniem udostępnić wilgotną kryjówkę.

Oświetlenie

Niewymagane, nie wymagają również uvb, dla własnej przyjemności można zamontować pasek ledowy o ciepłej barwie, lub o barwie która nie będzie stresować węża.

Podłoże

Powinno być dobierane w myśl zasady “nie do połknięcia lub w razie połknięcia łatwe do wydalenia”, co eliminuje nam od razu wszelakiego rodzaju drewienka, chipsy kokosowe czy piasek.

Aktualnie w hodowlach królują odpylone trociny różnych marek, ważne aby były pozbawione pyłów i nie posiadały zbyt ostrych krawędzi. Lancetogłowy ogniste powinny być utrzymywane w suchym terrarium, więc za bazę podłoża nie powinien robić ani torf ani włókno kokosowe, które będąc suche potrafią strasznie pylić, co może doprowadzić do podrażnienia dróg oddechowych i ich infekcji. Podłoża te, jako wilgotny zakątek w terrarium, będą dobrym rozwiązaniem, ale jako sama baza już nie bardzo.

Zbyt duża wilgotność w zbiorniku może doprowadzić do problemów skórnych na tle grzybiczym czy bakteryjnym. Niektóre hodowle stosują ścinki z niszczarki, lub gazety jako podłoże, co jest dobrym i tanim rozwiązaniem. Ciekawym pomysłem może być też sztuczna trawa, czy własnoręcznie zrobiona mieszanka podłoża. Dla maluchów tradycyjnie najwłaściwsze będą ręczniki papierowe, takie rodzaj podłoża jest czysty, sterylny, tani i jednorazowy, co bardzo sprzyja utrzymaniu czystości jaką powinniśmy zapewniać u młodych gadów.

Żywienie

W hodowlach pyromelany zjadają wszelkiej maści gryzonie o odpowiednio dopasowanej wielkości, teoretycznie zdolne do zjadania i polowania na inne węże. W naturze maluszki bardzo często zaczynają od zjadania małych jaszczurek, przez co w hodowlach często jest problem z rozkarmianiem maluchów od razu na gryzoniach, dorosłe z powodzeniem są wstanie zjeść dorosłą mysz, małego szczura czy niedużego ptaka.

Dymorfizm płciowy

Słabo widoczny dymorfizm płciowy, zdarzają się różnice w budowie ogona, niestety bywają bardzo mylące, jako dorosłe osobniki, można zauważyć różnicę w wielkości, samice bywają masywniejsze niż z reguły smukłe samce, jednak nie zawsze jest to regułą. Dlatego też płeć określamy za pomocą wyciskania lub sondowania (zależnie od wieku osobnika), czynności te wykonane prawidłowo dają bardzo wysoką skuteczność poprawnego rozpoznania płci.

Rozmnażanie

Wiosną gdy słońce wystarczająco już rozgrzeje góry Arizony, a pyromelany wybudzą się z zimowej hibernacji, powoli będą szykować się do linienia, gdy proces ten dobiegnie końca, zaczynają szukać partnera i przystępują powoli do godów. Bardzo podobnie to wygląda w hodowlach, zaraz po wybudzeniu, mniej więcej na przełomie miesiąca, osobniki zbierają się do zrzucenia zimowego naskórka i po tej czynności można je parować. Przy dopuszczaniu, jak to u lancetogłowów bywa, zalecana obserwacja, bardzo często wystarczy jedna kopulacja, jednak dla pewności można zabieg po tygodniu/dwóch powtórzyć. Samica po kopulacji zaczyna intensywniej żerować, należy jej w ten czas nie ograniczać pokarmu, aż do chwili gdy sama zacznie odmawiać, ten fakt będzie oznaczał że jaja już są na tyle duże iż naciskają na żołądek. Ciąża zwykle trwa od 25 – 60 dni, na kilka dni przed samym zniosem samica linieje, powinniśmy wtedy przygotować jej kryjówkę z wilgotną wyściółką (pocięte wilgotne gąbki, wermikulit, mech), i spokój tak aby przy składaniu jaj nic jej niepokoiło, stres podczas składania jaj, może doprowadzić do zatrzymania tego procesu i finalnego zaczopowania się jajami, co bardzo często jest śmiertelne w skutkach.

Samica zwykle składa 2-5 jaj, co podejrzewam jest przyczyną niskiej popularności tego gatunku w terrariach, jaja należy umieścić w inkubatorze i inkubować w stałej temperaturze  w przedziale 26-28*C (bez wahań), po około 60 dniach z jaj zaczynają wykluwać się młode.

Po około 10 dniach od wyklucia maluchy przechodzą swoją pierwszą wylinkę i przystępują do żeru, niestety w hodowlach maluchy bardzo często nie chcą wystartować od gryzoni, i trzeba czasem się nagłowić aby je namówić na regularne jedzenie mysich noworodków, natomiast w naturze często zaczynają od małych jaszczurek.

Zimowanie

Jesienną porą, gdy dzień ulega skróceniu a temperatura spada, spada też aktywność pyroleman, szukają one powoli, bezpiecznego miejsca do zimowego snu. W terrariach osobniki u których proces zimowania nie jest przeprowadzany, potrafią w tym okresie odmawiać przyjmowania pokarmu. Aby przygotować węże do właściwego zimowania, na minimum 3 tygodnie wcześniej powinniśmy zaprzestać podawania pokarmu, w ostatniej fazie zacząć powoli obniżać temperaturę do pokojowej, po czym obniżyć ją do właściwej tj. poniżej 12*C, w takiej temperaturze zimujemy węże przez okres około 8 tygodni, po czym przechodzimy do powolnego wybudzania, gdzie stopniowo, powoli zwiększamy temperaturę, do docelowej.

Hybrydy

W naszym kraju najpopularniejsze są krzyżówki pyromelany ze zbożówką – pyrocorny, za granicą da się spotkać krzyżówki Lampropeltis pyromelana z Lampropeltis knoblochi. Potencjalnie zdolny do krzyżowania się z lancetogłowami oraz innymi północno amerykańskimi lampropeltini.

Podsumowanie

Nie będę ukrywał że Lampropeltis pyromelana to chyba mój ulubiony gatunek, jestem w nim szczerze zakochany, nie do porównania jest jak dla mnie do innych lancetogłowów, jest jedyny w swoim rodzaju, doskonały. Polecam ten gatunek szczególnie osobom, które już jakieś węże mają lub miały i będą potrafiły docenić specyfikę zachowania i profil psychologiczny większości osobników pyromelany. Niemniej takson ten sprawdzi się również u osoby która dopiero będzie zaczynać swoją przygodę z wężami, prosty w obsłudze i nieagresywny gatunek, którego jedynym mankamentem mogą być jesienne posty, ale też nie jest to regułą. Pyromelany to wspaniałe węże o bardzo łagodnym temperamencie, niedużym rozmiarze, żywej, mocno nasyconej kolorystyce która przyciąga wzrok i zachwyca.

 

Opracowanie: Adam Krakówka

Na podstawie zgromadzonych własnych doświadczeń, doświadczeń zaprzyjaźnionych hodowców oraz podanej bibliografii. ·

 

Bibliografia:

• L. pyromelana complex, Burbrink et al. 2011
• Tanner, W.W. 1953. A study of the taxonomy and phylogeny of Lampropeltis pyromelana
• http://www.pyromorphs.com/pyro-genetics.html – dostęp 27.11.2018
• Snakes of the world – Wallach et al., 2014
• Burbrink, F.T., Yao, H., Ingrasci, M., Bryson, R.W., Jr., Guiher, T.J. and S. Ruane. 2011. Speciation at the Mogollon Rim in the Arizona Mountain Kingsnake (Lampropeltis pyromelana)
• http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Lampropeltis&species=pyromelana – dostęp 27.11.2018