Loading...
Chelonia mydas – żółw zielony
Nazewnictwo
Żółw zielony, żółw morski zielony (w Polsce nazwa trójczłonowa jest nieprawidłowa). W literaturze angielskiej często „Green sea turtle”. Bywa nazywany również żółwiem jadalnym gdyż dość często trafiał na talerz (mięso, jaja).
Systematyka
Rodzina: Cheloniidae
Rodzaj: Chelonia
Gatunek: Chelonia mydas – żółw zielony
Występowanie
Żółw zielony występuje w tropikalnych i subtropikalnych wodach oceanicznych na całym świecie:
- Ocean Atlantycki – wybrzeża Karaibów, wschodnie wybrzeża Ameryki Północnej, Afryka Zachodnia, wyspy Oceanu Atlantyckiego (np. Wyspy Zielonego Przylądka, Azory).
- Ocean Indyjski – wybrzeża Afryki Wschodniej, Madagaskar, wyspy Maskarenów, wybrzeża Indii i Sri Lanki, północne wybrzeża Australii.
- Ocean Spokojny – wybrzeża Ameryki Środkowej i Południowej, wyspy Pacyfiku (Hawaje, Fidżi, Wyspy Kokosowe, Polinezja Francuska), północna i wschodnia Australia.
Preferuje płytkie wody przybrzeżne, laguny, rafy koralowe i zatoki piaszczyste bogate w roślinność wodną, którą się żywi. W sezonie rozrodczym migruje na setki do kilku tysięcy kilometrów między żerowiskami a plażami lęgowymi.
Wygląd
Dorosłe osobniki osiągają długość skorupy 90–120 cm i wagę 110–200 kg. Skorupa jajowata, oliwkowa, brązowa lub zielona z ciemniejszymi plamami. Skóra głowy i kończyn oliwkowa do szaro-zielonej. Młode osobniki mają ciemniejsze plamy i jaśniejsze brzuchy. Płetwy przystosowane do pływania w otwartym oceanie, ogon krótki.
Długowieczność
W naturalnym środowisku żółwie zielone mogą dożywać 60–80 lat. Długowieczność zależy od dostępności pożywienia, zagrożeń drapieżniczych i jakości środowiska.
Biotop
Żółwie zielone zamieszkują płytkie laguny, rafy koralowe i przybrzeżne łąki traw morskich, gdzie znajdują pożywienie. W trakcie migracji przemieszczają się w głębszych wodach otwartego oceanu. Optymalna temperatura wody w ich rejonach bytowania wynosi 25–30°C. Gatunek odpoczywa przy dnie, wśród raf i w płytkich zatokach, wykorzystując naturalne schronienia.
Żywienie
Dorosłe żółwie zielone są głównie roślinożerne – jedzą glony i trawy morskie. Młode osobniki są bardziej wszystkożerne – zjadają drobne bezkręgowce, larwy i glony. Gatunek odgrywa istotną rolę ekologiczną, regulując rozwój traw morskich i glonów, co wspiera równowagę ekosystemu rafowego.
Dymorfizm
Samce mają dłuższe ogony i haczykowate pazury przednich płetw, używane w kopulacji. Samice mają szerszą skorupę i krótszy ogon. Płeć młodych zależy od temperatury inkubacji jaj – wyższe temperatury sprzyjają samicom, niższe samcom.
Rozmnażanie
Dojrzałość płciowa
Samce i samice osiągają dojrzałość w wieku 20–50 lat, w zależności od warunków środowiskowych i dostępności pożywienia.
Składanie jaj
Samice migrują na piaszczyste plaże, często te same, na których same się wykluły. Składają 80–200 jaj w gniazdach w sezonie lęgowym, wielokrotnie w ciągu roku. Inkubacja trwa 45–75 dni w temperaturze 28–32°C.
Młode
Po wykluciu młode żółwie natychmiast kierują się do morza i są samodzielne. Przeżywalność młodych w naturalnym środowisku jest niska z powodu drapieżników – ptaków, krabów, ryb drapieżnych i ssaków morskich. Jednak nawet niewielki odsetek młodych utrzymuje populację gatunku dzięki długiemu życiu dorosłych osobników.
Migracje
Żółwie zielone wykonują jedne z najdłuższych migracji wśród gadów morskich:
- Populacje wschodniego Pacyfiku – przemieszczają się od Meksyku przez Amerykę Środkową do północnej Ameryki Południowej (nawet 2–3 tys. km).
- Populacje Atlantyku – migrują między Karaibami, wyspami Oceanu Atlantyckiego i zachodnim wybrzeżem Afryki.
- Populacje Indo-Pacyfiku – przemieszczają się między wschodnim wybrzeżem Afryki, Madagaskarem, wyspami Maskarenów, Indonezją i północną Australią.
Podczas migracji żółwie poruszają się głównie w głębszych wodach oceanicznych, powracając w sezonie rozrodczym na plaże lęgowe, często te same, na których się wykluły. Dzięki doskonałemu zmysłowi magnetycznemu potrafią precyzyjnie nawigować w oceanie.
Zachowania
Żółwie zielone są gatunkiem aktywnym w ciągu dnia, odpoczywają przy dnie lub wśród raf. Interakcje między osobnikami ograniczają się głównie do okresu godowego oraz rywalizacji o pożywienie w miejscach obfitych w trawy morskie. Gatunek wykazuje duże zdolności adaptacyjne w ekosystemach przybrzeżnych.
Ochrona
Gatunek objęty jest ochroną międzynarodową (CITES) i regulacjami krajowymi. Zagrożenia obejmują polowania, połowy rybackie, zanieczyszczenie wód, utratę siedlisk i zmiany klimatyczne wpływające na plaże lęgowe i temperaturę inkubacji jaj. Ochrona polega m.in. na monitorowaniu plaż lęgowych, ograniczaniu połowów rybackich w miejscach żerowisk, edukacji lokalnych społeczności i badaniach migracji przy użyciu znakowania satelitarnego.
Opracowanie
Literatura herpetologiczna, badania ekologiczne żółwi morskich, publikacje naukowe dotyczące migracji i ochrony Chelonia mydas, obserwacje w naturalnych ekosystemach oceanicznych, raporty organizacji ochrony przyrody (IUCN, CITES, NOAA).
Liczba wyświetleń: 158
