Loading...
Zimowanie gadów
W środowisku naturalnym
Zwierzęta terraryjne, takie jak gady i płazy są jak wiadomo zwierzętami zmiennocieplnymi, a co z tym idzie, uzależnione są od temperatury otoczenia. W rejonach tropikalnych, głównie na równikach długość trwania dnia i nocy praktycznie nie zmienia się w okresie roku. Inaczej jest w innych rejonach świata, wraz ze zmieniającą się szerokością geograficzną, warunki zmieniają się szybciej, im bliżej biegunów tym bardziej. W okresie zimy słońce pojawia się nad horyzontem na bardzo krótko i promienie nie są w stanie wtedy podtrzymać podstawowych funkcji życiowych zwierząt zmiennocieplnych. Zmniejszenie się długości dnia powoduje ponadto zmiany w ich zachowaniu i gospodarce hormonalnej. Na jakiś czas przed spadkiem temperatury zwierzęta przestają jeść, ogarnia je silny niepokój i powoli zaczynają szukać jakiegoś zacisznego miejsca by przetrwać w ciężkich warunkach. W miejscu tym panuje odpowiednia wilgotność i przeważnie wyższa od zera temperatura. Często zdarza się tak, że temperatura spada znacznie poniżej zera i zwierzęta przeżywają w tych warunkach, częściowo dzięki temu, że otoczone i chronione są lodowym pancerzem.
Podobne zachowania często wykazują zwierzęta trzymane w domowych terrariach, gdy trzymane są w pobliżu okien, gdzie oświetlane są naturalnymi promieniami., mimo tego, że trzymane są cały czas w stałej temperaturze. Zależnie od środowiska czas zimowania jest bardzo różny. Np. zwierzęta z Florydy mogą zapaść w stan spoczynku trwający jedynie 6-10 tygodni, przy nieco niższej od normalnej temperaturze. Natomiast w Kanadzie spoczynek ten może trwać 6-8 miesięcy przy temperaturze zaledwie nieco wyższej od zera. San zimowy może się odbywać w słonecznej i ciepłej pogodzie, i zwierzęta mogą wtedy na chwile upuścić miejsce spoczynku zimowego by nałapać trochę promieni słonecznych. Zdarza się tak w niższych szerokościach geograficznych. U wielu gatunków zwierząt pochodzących z umiarkowanych lub subpolarnych stref klimatycznych okres zimowania niezbędny jest do dojrzewania męskich i żeńskich komórek płciowych. Tak więc zwierzęta, które nie będą miały możliwości przezimowania pewnego okresu nie będą mogły w przyszłości mieć potomstwa. Okres spoczynku zimowego, podczas którego poziom metabolizmu spada do minimum korzystnie wpływa na długość życia zwierząt, zwiększając ją. Wpływa również dobrze na kondycje i odporność. Wiele gatunków zwierząt może się z powodzeniem obyć bez snu zimowego i rozmnażać się bez żadnych problemów.
Przygotowanie do zimowania
Nie należy zimować osobników bardzo młodych, osłabionych lub też chorych. Zimowanie takich osobników może spowodować trwałe skutki uboczne, nie obudzenie się ze snu zimowego lub też jakieś poważniejsze choroby. Zwierzęta trzymane pod gołym niebem np. żółwie zaczynają w okresie jesiennym stopniowo tracić apetyt. Rzadziej wychodzą ze swych kryjówek by łapać kąpiele słoneczne. Gdy już przestaną jeść, należy poczekać pewien okres aby się wypróżniły z resztek pokarmu. Można je wtedy umieścić w specjalnie do tego przygotowanej skrzynce do zimowania np. w piwnicy. Jeżeli dalej będą przejawiały cechy aktywnego zwierzaka należy poczekać około 2 tygodni zapewniając im ciepło. Nie należy oczywiście w tym czasie podawać im pokarmu, można natomiast zastosować ciepłe kąpiele, które pozwolą całkowicie wypróżnić się żółwią. Następnie potem należy wyłączyć im ogrzewanie i oświetlenie, tym samym wprowadzając je w stan spoczynku zimowego.
W przypadku zwierząt trzymanych w domowych terrariach, oświetlonych sztucznym światłem i ogrzewanym sztucznym ogrzewaniem hodowca musi skłonić podopiecznych do snu zimowego obniżając w pewnym okresie temperaturę i długość trwania dnia z 12-14 do 5-8 godzin. Należy przygotowywać je powoli, dając im to czas na wypróżnienie przewodów pokarmowych. Resztki nie wydalonego pokarmu będą się rozkładać w przewodach pokarmowych zwierząt i staną się powodem śmierci zwierzaka. Po ciepłych kąpielach i głodówce można całkowicie wyłączyć ogrzewanie. Zwierzęta zwykle po tym czynie stają się ospałe i niemrawe, można je wtedy przenieść do miejsc, w których będą zimowane.
Temperatura musi być idealnie dostosowana do wymagań środowiskowych danego gatunku. W zależności od kraju pochodzenia należy wyłączyć ogrzewanie, skrócić czas oświetlenia, przenieść zbiorniki do piwnicy lub też do innego chłodnego pomieszczenia. Trzeba bardzo dokładnie dbać o temperaturę, gdyż musi ona cały czas być stała i odpowiednio niska. W przypadku zbyt wysokiej temperatury lub też niepotrzebnego naświetlenia zbiorników zwierzęta mogą obudzić się ze snu zimowego co może zaburzyć ich dalszy cykl życiowy. W przypadku gdy zwierzęta mimo wysiłków swoich opiekunów nie chcą zapaść w sen zimowy, należy je dalej normalnie chować i postarać się odnaleźć przyczynę takiego stanu rzeczy.
Podczas zimowania
Podczas zimowania należy regularnie sprawdzać temperaturę i wilgotność w pojemniku, w którym zimujemy naszych podopiecznych, ponieważ narażone są na ciągłą utratę wody i podłoże powinno być stale wilgotne. Należy również umieścić jakiś mały pojemniczek ze świeżą wodą, aby zwierzę mogło w każdej chwili ugasić pragnienie. Należy również zapewnić w pojemniku odpowiednią wentylację i nie dopuścić do pleśnienia podłoża. Podłożem zależnie od gatunku i stref klimatycznych może być piasek, sypka piaszczysta ziemia, torfowce lub też liście. Żółwie lądowe przeważnie zagrzebują się w podłożu na dość sporą głębokość, żółwie wodne natomiast zagrzebują się na dnie zbiorników wodnych, w mule. Jednak nie polecam zimowania tych zwierząt pod gołym niebem. Najlepiej przezimować je w akwarium wypełnionym czystą wodą, ułożonym gdzieś w piwnicy. Należy zapewnić im możliwość wystawienia głowy ponad poziom wody. Wiele gatunków węży, jaszczurek i płazów nie zakopuje się w podłożu a jedynie kryje się pod różnego rodzaju kryjówkami np. pod korzeniami, w norach i szczelinach skalnych. Można je bez problemu przezimować w różnego rodzaju pojemnikach z dziurkami umieszczonymi gdzieś w chłodnym miejscu w piwnicy lub też w chłodziarce.
Po zimowaniu
U większości gatunków gadów i płazów wystarczy trwający 2-3 miesiące okres spoczynku zimowego by pobudzić zwierzę do rozrodu. Kończyć zimowanie należy stopniowo, częściowo wydłużać czas oświetlenia i zwiększać ogrzewanie. Gdy zwierzę już całkowicie obudzimy z letargu należy je koniecznie wykąpać by uzupełniło ubytki wody w organizmie oraz pobudzi to śluzówkę przewodu pokarmowego do prawidłowego funkcjonowania. Przy odpowiedniej temperaturze otoczenia zwierzę już po okresie 1-2 tygodni zaczyna bez problemów przyjmować pokarm. Należy je dobrze nakarmić, szczególnie samice by mogły bez problemów wytworzyć jaja.
Zimowanie wydaje się dla wielu terrarystów małym piekiełkiem. Jednak przy dobrym przygotowaniu i praktyce udaje się to robić bez problemowo. Wymaga to włożenia trochę pracy od opiekuna.
