Eumeces schneideri – scynk berberyjski

Eumeces schneideri – scynk berberyjski

 

Nazewnictwo

Nazwa polska: Scynk berberyjski, scynk długonogi
Nazwa angielska: Schneider`s Skink, Berber Skink
Nazwa niemiecka: Der Berberskink, Tüpfelskink, Schneiders Skink
Nazwa czeska: Scink Schneiderův, Scink dlouhonohý

Podgatunki

1. Eumeces schneideri aldrovandii (DUMÉRIL & BIBRON 1839)
2. Eumeces schneideri barani (KUMLUTAS, ARIKAN, ILGAZ & KASKA, 2007)
3. Eumeces schneideri pavimentatus (GEOFFROY DE ST. HILAIRE, 1827)
4. Eumeces schneideri princeps (EICHWALD, 1839)
5. Eumeces schneideri schneideri (DAUDIN, 1802)
6. Eumeces schneideri zarudnyi (NIKOLSKY, 1900)

Systematyka

Rodzina: Scynkowate, scynki (Scincidae)

Rodzaj: Eumeces

Gatunek: Eumeces schneideri

Wygląd

Scynki berberyjskie (Eumeces schneideri Daudin, 1802) to średniej wielkości scynki, o krępej budowie ciała, ze słabo odgraniczoną od tułowia głową. Charakteryzują się jasnym, żółto – pomarańczowym pasem biegnącym od górnej wargi wzdłuż dolnego boku aż do czubka ogona – jest to szczególnie widoczne u samców. Grzbietowe ubarwienie to połączenie pomarańczy i odcieni szarości tworzących nieregularne poprzeczne pasy, które są również widoczne na kończynach. Długi delikatny i kruchy ogon. U tego gatunku występuje zjawisko autotomii ogona – odrastający nie będzie już tak sprawny jak pierwotny. Krótkie i masywne kończyny dzięki którym szybko i z dużą łatwością potrafią wykopać nory nawet w twardym podłożu. Łuski bardzo gładkie i połyskujące. Cechą charakterystyczną są otwory uszne przykryte swego rodzaju grzebieniem z łusek, zabezpieczającym przed dostaniem się do nich piasku.

Podgatunki mogą różnić się zarówno osiąganymi rozmiarami, ubarwieniem jak i rysunkiem wzoru na grzbiecie.

Gatunek ten dorasta do 40 cm długości, z czego ogon stanowi więcej niż połowę.

Długość życia

To długowieczne jaszczurki, przy zapewnieniu odpowiednich warunków mogą dożywać nawet 20 lat.

Występowanie

Obszarem występowania tego gatunku jest Afryka Północna, Półwysep Synajski, Cypr i azjatycka część Turcji – Anatolia oraz tereny zachodniej i środkowej Azji. Spotykana jest na terenach do wysokości 1800 m. n.p.m.

Aktywność

Jaszczurka aktywna w ciągu dnia.

Biotop

Gatunek ten zamieszkuje gorące, suche, piaszczyste tereny, również skaliste. Większość terenów ich występowania to obszary o niskim poziomie opadów poniżej 250 mm w ciągu roku z rzadko porastającą roślinnością i są to najczęściej kserofity – jedne z nielicznych, które potrafią przeżyć w tak niesprzyjających wszelkiemu życiu warunkach.

Terrarium

Z racji silnie rozbudzonego instynktu terytorialnego w terrarium może przebywać tylko jeden samiec. Dla dorosłej pary scynków berberyjskich terrarium o wym. 100x50x50 cm z odpowiednio dużą wentylacją spełnia już wymogi chowu. Jako podłoże doskonale sprawdzi się gruba 10-centymetrowa warstwa piasku o drobnej granulacji umożliwiająca jaszczurkom kopanie. Piasek musi zostać pozbawiony zanieczyszczeń, wymyty i wyprażony.

Należy pamiętać o regularnym i częstym usuwaniu odchodów oraz innych zabrudzeń. Przynajmniej 1x na pół roku wymieniamy całe podłoże, terrarium myjemy i dezynfekujemy. Mimo tego że scynki to typowo naziemne jaszczurki tył zbiornika możemy wyłożyć ścianką strukturalną umożliwiającą wspinaczkę, która zwiększy również efekt wizualny zbiornika. Z odpowiednio ułożonych łupków piaskowca lub częściowo zakopanych w piasku tub z dębu korkowego możemy wykonać kryjówki – niezbędne w chowie tych jaszczurek. Dodatkowymi elementami wystroju mogą być kamienie, nieduży zasuszony korzeń – wszystkie ciężkie elementy muszą być zabezpieczone przed ewentualnym osunięciem i przygnieceniem mieszkańców terrarium. Konieczne jest zapewnienie codziennie świeżej wody, scynki piją dużo, zwłaszcza w okresie lęgowym.

W ciepłe i słoneczne dni polskiego lata jaszczurki te mogą korzystać z kąpieli słonecznych na balkonie lub w ogrodzie, ale w odpowiednio przygotowanych i zabezpieczonych przed ich ucieczką wybiegach – z możliwością schronienia się w cieniu oraz z dostępem do czystej wody.

Dekoracje

W terrarium możemy umieścić ściankę lub inny element do wspinaczki, różnego rodzaju kamienie, doniczki które będą stanowiły kryjówkę dla zwierzaka lub gotowe jaskinie dostępne w sklepach zoologicznych. Plastikowe rośliny będą jednocześnie dekoracją i schronieniem, z naturalnej roślinności nadają się sukulenty – jedyne, które są w stanie przetrwać dłuższy czas w tak niesprzyjających warunkach – inne rośliny zmarnieją lub najprawdopodobniej zostaną przez scynka zniszczone.

Oświetlenie

Tak jak w przypadku innych gadów pochodzących z suchych, pustynnych terenów należy zapewnić silne i jasne światło przez ok. 12-14 godzin dziennie. Niezbędne jest stosowanie żarówek/świetlówek emitujących UVB 8-10%.

Temperatura

W ciągu dnia 25-32°C, pod promiennikiem nawet do 40°C. Z nocnymi spadkami do ok. 20°C

Wilgotność

W przypadku tych scynków należy przestrzegać niskiej wilgotności ok. 30-40%. W momencie zauważenia linienia możemy nieco zwiększyć wilgotność w terrarium co ułatwi naszym podopiecznym zrzucenia starej warstwy naskórka.

Żywienie

To w zasadzie jaszczurki wszystkożerne, w środowisku naturalnym żywią się zarówno bezkręgowcami jak i materiałem roślinnym (choć w mniejszym stopniu). W warunkach terraryjnych nie powinny pod względem żywienia przysparzać żadnych problemów.

Dieta jak najbardziej zróżnicowana – podajemy wszelkiego rodzaju owady karmowe: świerszcze, karaczany, szarańcze, a jako urozmaicenie mączniki, larwy mola woskowego oraz dla podrośniętych i dorosłych osobników noworodki mysie. W okresie letnim możemy podawać plankton łąkowy (koniki polne, ślimaki, motyle i pająki). W diecie scynka berberyjskiego nie powinno też zabraknąć słodkich i miękkich owoców np.banan, kiwi, gruszka, słodkie jabłka, mango, figi czy też zielone części niektórych jadalnych roślin oraz warzywa – nie każdy osobnik będzie preferował pokarm roślinny, ale warto zawsze spróbować. Oczywiście nie zapominamy o suplementacji makro- i mikroelementy ze szczególnym uwzględnieniem wapnia oraz witaminy.

Oswajanie

Zaraz po nabyciu zwierząt należy dać im czas na zaaklimatyzowanie się w nowym miejscu. Na początku zwierzęta będą skryte i nieufne i większą część czasu będą spędzać zakopane w piachu – w tym okresie ograniczamy do minimum ingerencję w terrarium, wykonujemy jedynie niezbędne czynności(wymiana wody, podawanie pokarmu itp.). Następnie możemy próbować podawać pokarm pokarm z pęsety, a kiedy zwierzęta staną się bardziej ufne to możemy pozwolić na to aby same wchodziły na ręce.

Dymorfizm płciowy

Samice są mniej jaskrawo ubarwione, samce natomiast mają nieco większą głowę i są mocniej zbudowane.

Zimowanie

Aby w pełni odwzorować naturalne warunki, stopniowo skracamy długość dnia z początkiem października. Zanim poddamy nasze gady hibernacji musimy upewnić się czy są one w dobrej kondycji, w przeciwnym razie ryzyko zimowania jest zbyt duże. Przestajemy karmić co najmniej dwa tygodnie przed planowanym obniżeniem temperatury, by w jelitach nie zalegały niestrawione resztki, które mogą być powodem śmierci zwierzaka. Zimowanie przebiega w temperaturze 10-20°C w ciągu dnia i 10-15°C w nocy z oświetleniem przez 6-8 godzin dziennie.

Rozmnażanie

Pora godowa następuje 2-3 miesięcy po zimowaniu. Dochodzi wtedy do walk miedzy samcami, samice również mogą zostać poszkodowane w ich ferworze. Same gody trwają 2-3 tygodnie w trakcie których dochodzi do wielokrotnych kopulacji.

W 4-6 tygodni od kopulacji samica składa od 5 do 20 jaj(Rogner 1994), do wykopanej w piasku jamki. Najczęściej samica składa jaja tylko raz w ciągu całego sezonu, bardzo rzadko zdarzają się 2 lęgi(Stockwell). Ilość składanych jaj zależy od wieku i kondycji samicy. Jaja ze względu na ryzyko zjedzenia ich przez inne osobniki znajdujące się w terrarium przenosimy do przygotowanego wcześniej inkubatora. Inkubacja w temperaturze 28-30°C trwa 47-57 dni (Struijk 2003) czasami przedłuża się nawet do 70 dni. Wyklute maluszki mierzą od 12 do 14 cm z wagą około 7 gramów, w kilka dni od wyklucia młode osobniki rozpoczynają pobierać pokarm. Podajemy owady karmowe dostosowane do wielkości scynków, a ewentualne urozmaicenie diety w postaci owoców drobno posiekanych.

Podsumowanie

To wciąż niedoceniany gatunek przez wielu terrarystów (zwłaszcza tych początkujących), a nie sprawiający większych problemów w chowie pomimo że większość osobników jest odławianych ze swojego środowiska naturalnego. Praktycznie wszystkie osobniki oferowane przez importerów z Zachodniej Europy sprowadzane są z terenów Egiptu i należą do jednego podgatunku (Struijk 2003). W warunkach terraryjnych okazują się być bardzo kontaktowymi jaszczurkami, akceptującymi kontakt z opiekunem. Nie wymagają rejestracji. Po zakupie, w szczególności jeśli jaszczurka pochodzi z odłowu należy przeprowadzić badanie na obecność pasożytów – w przypadku ich wykrycia podejmujemy leczenie odpowiednimi preparatami wskazanymi przez lekarza weterynarii i pod Jego nadzorem.

 

Opracowanie i źródła informacji

Opracowała Dorota Karkulowska ”karakuła”
Bibliografia:
E. Bruins, 2003, Encyklopedia terrarystyki
H. Dobrowolska Gady
internet