Loading...
Rodzina owadów (Insecta) z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Z terenu Polski wykazano obecność ok. 80 gatunków.
Są to owady przeważnie niewielkich rozmiarów, z rzadka przekraczają 10 mm. Największe tropikalne gatunki dorastają do 22 mm. Czułki krótkie, kolankowato załamane z trójczłonową buławką. Głowa prognatyczna, węższa od przedplecza może się pod nim wsuwać w przedtułów. Oczy złożone małe, często nerkowatego kształtu, przyoczka nie występują. Przedplecze szerokie, najszersze u podstawy, stopniowo zwęża się ku przodowi. Razem z pokrywami tworzy wspólny, zaokrąglony obrys ciała. Jest najczęściej gładkie, lśniące, czasem punktowane i z bruzdkami. Tułów widziany od spodu jest bardzo płaski. Stawy biodrowe oddalone od siebie dość znacznie. Między pierwszą parą odnóży, szeroki wyrostek przedpiersia. Pokrywy, tak jak i reszta ciała, mocno zesklerotyzowane. Owalne lub lekko wydłużone w zarysie, silnie spłaszczone. Najczęściej z kilkoma bruzdkami lub punktowaniem, rzadziej gładkie i lśniące. Na wierzchołku zazwyczaj prosto ścięte, nie zakrywają końca odwłoka. Barwa przeważnie czarna, brunatna, rdzawoczerwona. Druga para skrzydeł błoniasta, lotna. U niektórych gatunków drugiej pary brak. Nogi dość krótkie, o szerokich udach i goleniach, z licznymi zębami i szczecinkami. Stopy pięcioczłonowe, mogą się chować w goleniach w specjalne wyżłobienia. Na spodzie odwłoka widoczne jest 5 sternitów, trzy ostatnie silniej zesklerotyzowane. Ostatni tergit tworzy duże, podgięte pod spód ciała pygidium.
Gniliki prowadzą skryty tryb życia mimo, że są aktywne głównie w dzień. Większość gatunków to padlinożercy i saprofagi. Żerują i rozwijają się w gnijących szczątkach roślinnych i zwierzęcych. Sporą grupę tworzą mieszkańcy ptasich gniazd i ssaczych nor, szereg gatunków to myrmekofile. Przebywają w gniazdach mrówek i termitów jako pasożyty lub komensale. W większości tych środowisk występują jako drapieżcy. Polują na larwy i imagines bezkręgowców rozwijające się w tych samych miejscach. Larwy gnilików są również drapieżne. Mają wydłużone, cylindryczne ciała, silnie zesklerotyzowaną puszkę głowową. Ciało pokryte włoskami, na końcu odwłoka widoczne są dwa wyrostki.
Przedstawiciele: skrócik (Hololepta plana), pełcik (Platysoma compressum), gnilik (Hister quadrinotatus).
