Osteodystrofia pokarmowa (MBD) u żółwi lądowych

Przyczyny, objawy, leczenie

Osteodystrofia pokarmowa jest to choroba metaboliczna kości i części twardych (u żółwi m. in. skorupy). Schorzenie to u żółwi występuje rzadko najczęściej spotykane jest u legwanów.

Jeśli jednak już ta choroba występuje świadczy ona o utrzymywaniu zwierząt w złych warunkach środowiskowych i (lub) żywionych niedoborowo. Często początkowy obraz choroby jest obrazem Hipowitaminozy A (za małej ilości wit. A w organizmie) oraz czasami schorzeń dotyczących układu pokarmowego. Choroba ta diagnozowana jest najczęściej już w zaawansowanym stadium kiedy objawy są bardzo wyraźne, ale nawet wtedy szybka zmiana diety niedoborowej na dietę prawidłową oraz podawanie wit. A zapobiega dalszemu rozwojowi choroby i likwiduje powstałe objawy kliniczne.

Chorobie tej towarzyszą objawy: skłonność do złamań i zniekształceń kości, zniekształceń skorupy (tj karapaks i plastron stają się miękkie przy bardzo zaawansowanej postaci), płytki (tarczki boczne) zaczynają wzrastać w kierunku grzbietowo – brzusznym w efekcie czego skorupa zaczyna mieć kształt bardziej kulisty. Rokowanie co do powrotu zwierzęcia do zdrowia zależne jest od fazy choroby w której znajduje się zwierzę. Zazwyczaj z gadami jest tak że jeśli już pojawiają się objawy chorobowe to choroba jest daleko posunięta i tylko szybko i prawidłowo podjęte leczenie jest w stanie uratować życie zwierzęcia. Jeżeli żółw jest w fazie że jeszcze pobiera pokarm to lepiej aby pobierał pokarm dotychczasowy wzbogacony o nowe składki najbardziej niezbędne niż wprowadzać całkiem nowy pokarm (który może spowodować zaprzestanie pobierania karmy).

Przeczytaj też Legwany zielone - najczęściej spotykane choroby

Najczęściej stosowana terapią przy Pokarmowej Osteodystrofii jest podawanie związków wapnia np. glukonian wapniowy podawany doustnie w dawce 500 mg/kg c.c. (ciężaru ciała) zwierzęcia jeden raz w tygodniu przez okres ok. 4 – 6 tygodni. (w Polsce dostępne w preparacie Calcium Gluconicum konfekcjonowane w tabletkach po 500 mg/tab. (*)). Zaleca się też dwa lub trzy razy w tygodniu posypywać spożywaną przez zwierzę karmę dobrej jakości preparatem bogatym w związki mineralne (z dużą zawartością wapnia) mogą to być preparaty przeznaczone dla gadów lub ptaków. Ważne też jest podawanie witamin z grupy B i A (najlepiej doustnie) pozwoli to uniknąć ewentualnego przedawkowania. Podawanie witaminy z grupy D (D3) dwukrotnie w odstępie tygodniowym w dawce 100 IU (jednostka międzynarodowa) / kg c.c. (zaleca się podawanie w iniekcji jednak w Polsce łatwiej dostępne są preparaty do podawania doustnego(*) – krople np. Vigantol 1 kropla ok. 670 IU, lub Vitaminum D3 1 kropla ok. 400 IU. W przypadku bardzo mocno zaawansowanej choroby dawkę podawanej wit. D3 można zwiększyć. Dodatkowym źródłem witaminy D3 dla zwierzęcia jest naświetlanie go promieniowaniem UV szczególnie UV B.

W terrarium trzeba utrzymywać prawidłowa ciepłotę 29,4 – 32,2 °C, oraz odpowiednią wilgotność.

W ciężkim przebiegu choroby ważne jest podawanie płynów do jam ciała (w odpowiedniej dawce) i ewentualne podawanie pokarmu (zastępczego) przez sondę do żołądka. Tylko takie postępowanie połączone z leczeniem jak opisano wyżej może przynieść pozytywny efekt.

(*) – przypis autora.

Przeczytaj też Zimowanie w lodówce żółwi lądowych z basenu Morza Śródziemnego

Prawidłowe żywienie żółwi lądowych

Żywienie żółwia lądowego (pudełkowego) powinno składać się w 50% z produktów pochodzenia roślinnego i w 50% z produktów pochodzenia zwierzęcego. Pokarm roślinny w 80% stanowią warzywa i ew. kwiaty zaś 20% mogą to być owoce (dlatego tak mało że prócz większej ilości wody nie zawierają one zbyt dużej ilości soli mineralnych i mikroelementów stąd żywienie tylko nimi jest żywieniem niedoborowym).

Młode żółwie jedzą raz dziennie starsze mogą raz na dwa dni lecz czasami też wymagają codziennego posiłku. Pamiętać należy zawsze o świeżej i czystej wodzie do picia. Sumując pokarm dla żółwia powinien być różnorodny, odpowiednio rozdrobniony by ułatwić przyjmowanie go i najlepiej aby był zawsze świeży.

Zawartość wapnia w niektórych roślinach do skarmiania u żółwi (ważne przy zwalczaniu osteodystrofii pokarmowej) (próbka 100g).