Excidobates mysteriosus

Spis treści

Excidobates mysteriosus

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Marañón Poison Frog

Nazwa niemiecka: Marañón Baumsteiger

Nazwa hiszpańska: Rana Venenosa

Systematyka

Synonimy

Excidobates mysteriosus (Twomey & Brown, 2008)
„Dendrobates” mysteriosus (GRANT, FROST, CALDWELL, GAGLIARDO, HADDAD, KOK, MEANS, NOONAN, SCHARGEL & WHEELER, 2006)
Ranitomeya mysteriosa (BAUER, 1988)
Dendrobates mysteriosus MYERS, 1982

Wygląd

Ubarwienie brązowe z białymi plamkami na całym ciele, które mogą częściowo stapiać się sobą. Zależnie od oświetlenia i podłoża ubarwianie może przybrać prawie czarną barwę. Przy dobrym oświetleniu (np. przy nasłonecznieniu) można dostrzec właściwe czekoladowo-brązowe zabarwienie. Przy tylnych łapach niektóre zwierzęta posiadają białą plamkę w kształcie półksiężyca. Palce u nóg są przeważnie koloru białego, chociaż mogą i tu wystąpić pewne odstępstwa.
Każde zwierzę posiada swój indywidualny rysunek-wzór oraz różnej wielkości plamki, dzięki czemu można poszczególne osobniki odróżnić od siebie. Ich rysunek sprawia, że oglądane z dalszej odległości zwierzęta rozmywają się. Przy bliższych oględzinach widać, że skóra posiada drobną granulacje.(jak można to słowo zastąpić?)

Osiąga rozmiary 25-27 mm.

Zachowanie

Młode zwierzęta najczęściej przebywają w górnej części terrarium. Sporadycznie schodzą na jego dno, przeważnie w chwili gdy poszukują pokarmu lub zbiorników z wodą. Do spania wybierają zazwyczaj największą umieszczoną w centrum bromelie, w której potrafi nocować po kilka osobników, każdy osobnik w osobnej nasadzie liścia. W ciągu dnia zwierzęta unikają się, nie wykazując przy tym, żadnej agresji. Zwierzęta, które zbliżają się do siebie unikają ze sobą wszelkiego kontaktu fizycznego. Młode osobniki są aktywne głównie w godzinach porannych i wczesnych godzinach wieczornych. Wraz z osiąganym wiekiem oraz dojrzałością płciową żaby zaczynają zmieniać swoje zachowanie. Samczyki zaczynają zajmować swoje stałe terytoria, w których znajdują miejsce na śpiew oraz późniejsze gody. Częściej też schodzą na podłoże, gdzie mają sposobność spotkać osobniki obu płci. W tym stadium rozwoju można spostrzec, że samczyki całymi dniami śpiewają robiąc to coraz częściej oraz coraz donośniej.

Przy tym spotykają się często w większych grupach w miejscu karmienia. Można wtedy zaobserwować agresywne zachowania samców, takie jak wskakiwanie na inne osobniki lub próby objęcia ich uściskiem. W trakcie karmienia wszystkie zwierzęta spotykają się wspólnie i przechodzą pospiesznie do żerowania szybko łapiąc zwierzęta karmowe. W trakcie wspólnych posiłków żaby raczej nie przejawiają agresywnych zachowań. Również zbiorniki z wodą są regularnie odwiedzane przez wszystkie żaby. Zdarza się, że wspólnie zażywają kąpieli bez oznak agresji. Należy pamiętać by zbiorniczki z wodą nie były zbyt głębokie, gdyż żaby mogą w nich utonąć. Żaby te nie umieją swobodnie pływać, przez co kilku centymetrowe zbiorniki z wodą są dla niech niebezpieczne. Gatunek ten z łatwością wspina się nawet po pionowych powierzchniach takich jak szyby, korek czy liście. Niewielkie przeszkody żaby pokonują bez problemu, gdy napotkają większą i trudniejszą przeszkodę najczęściej omijają ją szukając innej drogi. Dystans około 5 cm zwierzęta mogą pokonywać za pomocą skoku, jednak żaby te dość rzadko skaczą. Wystraszone zwierzęta wpadają w panikę i skaczą w boki, mogą też spaść z dużej wysokości nie wyrządzając sobie krzywdy.

Terytorializm

Do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej zwierzęta nie przejawiają wyraźnych zachowań terytorialnych. W tym czasie żaby żyją w luźnych grupach, w których nie można zaobserwować silnych więzi społecznych między osobnikami, nie ma także między nimi wyraźnych kontaktów fizycznych. W tym czasie ich najbliższy kontakt zachodzi w momencie udania się do miejsc spoczynku u nasady bromeli, ale nawet jeśli miejsce to jest zajęte przez innego osobnika nie dochodzi do kontaktu fizycznego ani agresywnych zachowań, po prostu wybierana jest inna wolna nasada liścia bromeli.

W momencie osiągnięcia przez samca dojrzałości płciowej zaczynają się u nich pojawiać wyraźne silne zachowania terytorialne. Męskie osobniki rozpoczynają teraz częściej i dłużej śpiewać, mają miejsce także śpiewacze pojedynki, jeśli w terrarium występują 2 dorosłe osobniki. Jeżeli rywal wkroczy na terytorium zajmowane już przez jakiegoś samczyka, to dochodzi do pojedynku między nimi. Właściciel rewiru staje z wyprostowaną górną częścią ciała naprzeciw intruza i zaczyna głośno i energicznie śpiewać.

Jeśli takie zachowanie właściciela rewiru nie zrobi na intruzie wrażenia, podchodzi on do właściciela rewiru na jak najmniejszy dystans stając naprzeciw niego. Jeśli dochodzi do walki każdy z osobników próbuje swojego rywala przycisnąć do ziemi, jeśli mu się to uda kurczowo obejmuje i naciska pokonanego rywala. Pokonany samczyk próbuje wydostać się z uścisku i uciec. Mający przewagę samczyk ściga w takim przypadku pokonanego do momentu opuszczenia przez niego terytorium.

Młode osobniki, które dopiero co osiągnęły dojrzałość płciową i nie zdążyły jeszcze dokonać stałego podziału terytoriów, mogą bardzo często ze sobą walczyć oraz ganiać się po terrarium. Pościgi takie nie trwają jednak długo i zazwyczaj po kilku minutach się kończą.

Żeńskie osobniki w tym czasie zachowują względem innych samiczek dystans nie wchodzą między sobą w żadne fizyczne kontakty. O ile samica nie jest gotowa do składania skrzeku, jest traktowana przez samca tak samo jak inny męski osobnik tego gatunku.

Biotop

E. mysteriosus występują w rejonie w którym dzienne temperatury mogą sięgać nawet 35°C, a w nocy spadać nawet do 16°C przy tym wilgotność powietrza może spaść do jedynie 40 %! Obecnie istnieją tylko 3 znane populacje tego gatunku. Jedna z tych populacji zamieszkuje ściany skalne na wysokości około 1200 m porośnięte przez bromelie. Inna populacja zamieszkuje wysoko w koronach drzew lasu deszczowego, porośnięte przez bromelie z gatunku Aechmea nudicaulis. Te ogromne rośliny magazynują dużo wody, która zapewnia relatywnie równomierne temperatury oraz wilgotność.

Terrarium

Dla pary wystarczy terrarium o wymiarach 40cm x 40cm x 80 cm wysokości, dla grupy lepsze będzie terrarium o wymiarach 80cm x 50cm x 70cm – 80cm wysokości. Wskazane jest by terrarium było wyposażone w system automatycznego zraszania i/lub zamgławiania. Ważnym elementem wystroju jest centralnie umieszczona bromelia o dość dużych rozmiarach, w której zwierzęta będą nocować.
Również istotna jest jego wysokość, gdyż są to wyjątkowo nadrzewne drzewołazy, sporadycznie przebywające na ziemi, najchętniej wybierają górną część terrarium.

Aranżacja terrarium powinna być możliwie jak najwierniej wzorowana na naturalnym siedlisku żab. Tylne i boczne ściany powinny być wyłożone Xaxim lub korkiem prasowanym, możliwe jest także użycie innych materiałów. Dobrym dodatkiem jest umieszczenie na ściankach dodatkowych bromeli, orchidei i pnączy.

Wskazanym jest, aby w zbiorniku umieścić odpowiednią ilość przedmiotów, na które zwierzęta będą mogły się wspinać, takich jak gałęzie dębu korkowego, korzenie, liany. Do gałęzi mogą być przymocowane liczne mniejsze bromelie i inne roślinki, które będą służyć żabom do wspinaczki. Liczba bromelii, którą wstawimy do terrarium jest ograniczona jedynie rozmiarami terrarium, jednak bezwzględnie od jej ilości w centrum terrarium powinna stać jedna duża bromelia, która będzie miejscem nocnego spoczynku żab. W naturalnym siedlisku za taką mieszkalną bromelię służą przeważnie bromellie z gatunku Aechmaea nudicaulis, w warunkach terrariowych może być to każdy większy gatunek bromelli lub neoregeli.

Podłoże w terrarium powinno być ukształtowane pod skosem, tak by nie zbierała się w nim woda, a jedynie swobodnie spływała. Dno wyłożone może być mchem, co ułatwi utrzymanie odpowiedniej wilgotności.
Chociaż wodospady oraz płynące strumyki nie są konieczne, to poleca się, aby w terrarium znajdowało się kilka zbiorniczków z wodą, takie jak małe baseniki, w które regularnie wymienia się wodę. Poziom wody powinien być wybierany tak, aby żaby mogły siedzieć swobodnie w wodzie, bez ryzyka utonięcia. Do zbiorniczków z wodą warto zawsze wsadzić mech jawajski, wtedy owady karmowe, które wpadną do pojemniczka będą mogły po nim wyjść.

Innym ważnym aspektem, który powinien być uwzględniony na etapie budowy terrarium są warunki klimatyczne, które wynikają z panujących w naturalnym siedlisku drzewołazów. Przeciętna panująca tam temperatura wynosi około 22-25°C i taka powinniśmy utrzymywać. Z tego względu terrarium powinno być oświetlone 25W świetlówką o pełnym dziennym spektrum światła, włączanym na 12h dziennie, dodatkowo warto dołożyć 2 świetlówki T5 13W, które będą włączane na 14h po godzinie przed i po zgaszeniu głównego oświetlenia. Warto zastosować tu kombinację świetlówek o zimnym i ciepłym świetle.
Obie świetlówki 13 W muszą być podłączone do termoregulatora, który w przypadku przekroczenia temperatury 24,5°C wyłączy je, tak by temperatura w terrarium nie przekroczyła 25°C. W letnich i ciepłych okresach roku dodatkowe oświetlenie nie będzie musiało być w ogóle włączane.

Kolejną dość kosztowną, aczkolwiek bardzo sensowną inwestycją, jest zamontowanie systemu zraszającego oraz zamgławiającego. Z pomocą obu tych urządzeń przez cały dzień osiągamy stałą przeciętną względną wilgotność powietrza od 85 do 90%. Oba urządzenia powinny być sterowane odpowiednimi zegarami. W miesiącach letnich zraszanie powinno być włączane 2 x dziennie, pozostałych raz dziennie a zamgławianie 5 x dziennie.

Temperatura

Temperatura w ciągu dnia powinna wynosić około 22-25°C, nocą spadać o około 6°C roczne wahania temperatury nie powinny przekraczać (1-2°C), krótkotrwałe wzrosty temperatury do 27-28°C są tolerowane bez problemów, o ile w terrarium panuje odpowiednia wilgotność powietrza. Dodatkowo warto w tym czasie zwiększyć cyrkulację powietrza.

Wilgotność

Na poziomie 70 – 80 % w ciągu dnia, rano i wieczorem 100 % (mgły), należy unikać utrzymującej się wody, gatunek ten prowadzi nadrzewny tryb życia, gdzie woda deszczowa może spływać o każdej porze.

Żywienie

Drzewołazy te przyjmują małe i średnie owady karmowe takie jak muszki owocówki, skoczogonki, plankton łąkowy, tropikalne stonogi, termobie. Młode zwierzęta powinno się karmić co drugi dzień, dorosłe natomiast wystarczy karmić dwa razy w tygodniu. Zwierzęta karmowe powinny być za każdym razem posypane wysokiej jakości preparatem mineralno witaminowym. Korzystnie wpływającym na zdrowie żab dodatkiem jest spirulina, którą sproszkowaną posypujemy zwierzęta karmowe. Aby zwierzęta karmowe nie rozpraszały się po całym terrarium, warto umieścić na spodeczku plaster banana, na którym gromadzić się będą muchy, żaby szybko nauczą się że w tym miejscu czeka na nie jedzenie.

Hodowla grupowa

Chów w grupach jest możliwy w odpowiednio dużych terrariach, najlepiej jest umieścić w jednym zbiorniku od 2 do 3 samczyków, na których powinno przypadać 5-6 samiczek. Terrarium, w którym trzymamy grupę zwierząt powinno być odpowiednio duże i odpowiednio urządzone. Zawierać powinno odpowiednią ilość potencjalnych rewirów, jakie samczyki będą mogły zająć, w ich centrach powinny znajdować się duże bromelie. Ważne jest by trzymane zwierzęta były razem już od młodości.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciowa

Dojrzałość płciową osiągają ok. 9 – 12 miesiąca życia. Rozpoznać to można po tym, że samczyki rozpoczynają, początkowo cicho, śpiewać. W wieku od około 18 miesięcy samczyki zaczynają zajmować terytoria oraz coraz głośniej i dłużej nawołują. W tym samym wieku samiczki można poznać po bardziej pełnych kształtach w porównaniu do samczyków. Samiczki zaczynają także zwracać uwagę na samców i częściej przebywają w ich pobliżu.

Gody

Gody zaczynają się od głośnego i długiego śpiewania samca. Przy tym samce jednocześnie powoli przemieszczają się po swoim terytorium. Śpiewający samczyk obraca się zawsze w kierunku innego osobnik tego samego gatunku i śpiewa do niego. Gotowe do godów samiczki maja wyraźnie obfitsze kształty. Jeśli samiczka jest gotowa podąża w kierunku samca, który rozpoznając ją podchodzi do niej. Może się zdarzyć, że samczyk rzuci się na samiczkę i kurczowo ją obejmie, samiczka pozostająca przyciśniętą przez samca nie przejawia wtedy chęci ucieczki.

Skrzek

Średnica pojedynczego jajeczka wynosi ok. 2 mm. Jajo jest czarne i otulone galaretowatą otoczką. W pojedynczej partii skrzeku ilość jaj wynosi przeciętnie 5 szt., ilość ta jest zmienna i przy dobrze odkarmionych zwierzętach może sięgnąć aż 7 do 8 jaj. Pierwsze lęgi są z reguły niezapłodnione lub też zawierają jedynie galaretowatą otoczkę. Pierwsze zapłodnione lęgi rozwijają się przeważnie, gdy rodzice osiągną wiek około 18-24 miesięcy.