Crotalus vegrandis – grzechotnik wenezuelski
Nazewnictwo
Nazwa łacińska: Crotalus durissus vegrandis
Nazwa polska: Grzechotnik wenezuelski
Nazwa angielska: Uracoan Rattlesnake
Nazwa niemiecka: Uracoa-Klapperschlange
Wygląd
Głowa wyraźnie wyodrębniona od reszty ciała. Kształt głowy jajowaty, rozszerzający się ku tyłowi. Po obu stronach głowy, poniżej lini nozdrze-oko znajduje się jamka termoczuła o średnicy zdecydowanie większej niż nozdrze. Po stronie grzbietowej głowy od frontu aż za linię oczu widocznych jest 8 dużych tarczek łuskowych. Oczy średniej wielkości z źrenicą pionową. Supraocular (łuska nad okiem) posiada białą obrączkę. Ciało węża masywne, w przekroju poprzecznym przypomina trójkąt. Żebra vegrandisa łączą się z kręgosłupem pod ostrym kątem. Łuski za głową drobne, spiczaste i wydłużone; w dalszej części ciała zdecydowanie się poszerzają uzyskując kształt francuskiej średniowiecznej tarczy herbowej. Ogon zakończony grzechotką. Łuski koloru beżowego przez bordowy, aż do brunatnego. Na większości z nich występuje biała wstawka (najczęściej zabarwione są końcówki łusek) tworząc wzór który jest bardzo wyraźny i kontrastowy u młodych węży. Wzór na stronie grzbietowej przedstawia spłaszczone romby ułożone poprzecznie. Wraz z wzrostem wzór ten zanika, aż staje się niewyraźny, wyblakły i sprawiający wrażenie bardzo przypadkowego. Młode węże mają bardzo zredukowane białe wzory na głowie. Według danych wąż ten w osiąga w naturze 60-70 cm. W niewoli zaś dorasta do około 130 cm
Aktywność
Wąż aktywny zarówno w dzień jak i w nocy.
Występowanie
Wenezuela – sawanna Maturin i bliskie okolice.
Biotop
Wąż naziemny. Sawanna, regiony półpustynne, suche lasy, zarośla. Często znajdowany w norach pancerników. Występuje do wysokości 500m. n.p.m. ŚREDNIA miesięczna minimalna (NOC) temperatura dla Maturin (lotnisko) to 22°C a maksymalna (DZIEŃ) 31°C. Opady częste. Co kilka dni wilgotność względna przekracza 80%.
Zachowanie
Młode zaniepokojone często korzystają z grzechotki przybierając postawę obronną. Jeśli ta nie zdaje egzaminu rzucają się do błyskawicznej ucieczki. Poruszają się bardzo sprawnie. Z wiekiem wąż coraz rzadziej korzysta z grzechotki. Niepokojony wpada w niesamowity szał co może sprawiać ogromne problemy. Wydaje się, że wie jaką broń ma w zanadrzu i rzadko powątpiewa w jej skuteczność błyskawicznie przyjmując pozycję gotową do ataku. Przy przenoszeniu z reguły nie sprawia większych problemów aczkolwiek może nieźle zamieszać hakami. Nie nadaje się do tailingu. Należy pamiętać, że zachowanie jest cechą osobniczą i nie każdy osobnik będzie się zachowywał tak samo.
Grzechotka służy do odstraszania i ostrzegania a nie wabienia dlatego nigdy jej nie używa podczas polowania.
Jadowitość
Niezwykle niebezpieczny. Po ukąszeniu ból może się pojawić, lecz niekoniecznie – co może być mylące gdyż pokąsany może uznać, że było to suche ukąszenie (bez jadu). W tym czasie jad prowadzi bezlitosną politykę wojenną błyskawicznie wyniszczając organizm. Pierwsze objawy standardowe – ból głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty. W poważniejszych przypadkach zwiotczenie mięśni, mioliza (martwica komórek mięśniowych), ptoza (opadanie powiek spowodowane porażeniem mięśni powiek), oftalmoplegia (porażenia nerwu okołoruchowego oka, brak reakcji źrenicy, brak możności poruszania okiem), paraliż mięśni oddechowych. Objawy te sugerują obecność neurotoksyn w składzie jadu. Pojawia się dysfunkcja nerek i bezmocz prowadzący do zatrzymania w organizmie substancji toksycznych (związki azotowe będące naturalnymi produktami przemiany materii). Zaburzenia krzepnięcia krwi, efekty kardiotoksyczne (porażenie serca) oraz hiperkaliemia (zwiększone stężenie jonów potasowych K+ w surowicy krwi) która prowadzi min. do odwodnienia, hemolizy i niedotlenienia tkanek.
Typ uzębienia: solenoglypha.
LD50 – brak wiarygodnych danych.
Pokarm:
Gryzonie, jaszczurki i ptaki. W niewoli raczej nie ma problemów z karmieniem. Młode chętnie przyjmują oseski mysie.
Dymorfizm płciowy
Samica posiada krótszy ogon.
Rozmnażanie
Węże jajożyworodne. Jest szansa, że para będąca razem w zbiorniku bez stymulacji będzie miała młode. Jednak aby podnieść znacząco szanse na zainteresowanie rozrodem powinniśmy trochę dokładniej naśladować warunki panujące w naturze. Czerwiec – sierpień to czas bardzo obfitych opadów (220mm/cal) i średniej dziennej temperatury 30°C. Później do końca roku obfitość opadów spada do połowy (100mm/cal) a temperatura wzrasta do 34°C (wrzesień-październik). Do końca roku opady pozostają na niezmienionym poziomie a temperatura znów spada do 30°C. Od stycznia do maja jest okres suszy (25-50mm/cal) a temperatura rośnie tak by w kwietniu osiągnąć 34°C aby w czerwcu znów spaść do minimum. Gody przypadają na jesień a młode przychodzą na świat na przełomie wiosny i lata. W miocie może być nawet 20 szt. Ciąża trwa 5-6 miesięcy.
Uwagi
Wąż znajduje się na I liście gatunków niebezpiecznych (rozporządzenie ministra środowiska). Legalnie w Polsce mogą posiadać go tylko ogrody zoologiczne, cyrki i placówki naukowe.
Bibliografia
Opracowane na podstawie oraz informacji znalezionych na innych zagranicznych forach i portalach internetowych.