Ptyodactylus guttatus – gekon wachlarzopalcy*
Nazewnictwo
Nazwa angielska: Sinai Fan-fingered Gecko
Nazwa polska: Gekon wachlarzopalcy* (* uwaga nazwa polska jest nazwą potoczną, zaleca się używanie nazwy łacińskiej)
Wygląd
Ptyodactylus guttatus – gekon wachlarzopalcy (Heyden, 1827) to średniej wielkości gekon, dorastający do 12 cm.
Ich chropowata, ale delikatna skóra jest koloru od żółtego do piaskowego z wieloma białawymi i brązowymi plamkami. Jak sama nazwa wskazuje ich palce są rozłożyście zakończone. Na ich spodniej części znajdują się lamele; jest to idealne przystosowanie do biegania po pionowych powierzchniach. Głowa duża z żółtymi typowymi dla gekonów oczami. Ogon paskowany, natomiast od dołu jednolity, stosunkowo chudy – mimo iż pełni funkcje magazynujące. Tylne kończyny wydłużone. Ptyodactylus guttatus nieczęsto pojawia się w handlu, zazwyczaj są to osobniki z odłowu – w tym przypadku konieczne jest badanie kału.
Długość życia
Dożywają do około 8 lat.
Występowanie
W naturze zamieszkuje kamieniste tereny północnej Afryki, czyli: Egipt, Sudan oraz blisko leżący Izrael a nawet Syrię czy Jordanię.
Terrarium
Gekony te, mogą być trzymane w wysokich szklanych terrariach o wysokości MINIMUM(!) 50 cm na 30 cm (długości), 30 cm (głębokości). Osobiście jednak polecam większe, szczególnie jeśli będziemy hodować osobniki z odłowu. Najodpowiedniejszym podłożem do użycia wewnątrz jest grubo granulowany piasek. Jeśli jednak komuś nie zależy na wystroju, dla bezpieczeństwa warto jest użyć ręczników papierowych – szczególnie dla młodszych osobników. Ważne jest zapewnienie ścianki ze styropianu bądź kamieni jako tło i wykonanie w niej wielu kryjówek co pozwoli uniknąć problemów ze stresowaniem jaszczurki (jest na niego bardzo podatna). Dobrze kiedy inne elementy terrarium są dobrane pod jeden biotop i ułatwiają schowanie się zwierząt. Wszelkie wodopoje są raczej zbędne, zwierzęta te wolą zlizywać krople wody ze ścianek, dlatego tez należy pryskać 1-2 razy w tygodniu kilka miejsc, w których woda nie zostanie wchłonięta lub za szybko nie wyparuje. Jako zwierzęta nocne, nie wymagają specjalistycznego oświetlenia, jednak należy zadbać o to by miały dostęp do światła dziennego bądź sztucznego w celu podtrzymania prawidłowej pracy ich zegara biologicznego. W przeciwnym wypadku zegar przestawia się stopniowo, zaburzając rytmy biologiczne.
Czas oświetlenia należy stopniowo zmieniać odpowiednio od pory roku, około 15-16 godzin latem oraz 9 zimą. Używając oświetlenia sztucznego, dobrze jest kontrolować czas naświetlania elektronicznie.
Gekon wachlarzopalcy wymaga wysokiej temperatury, która zmierzona powinna wynieść około 27°C a na wyspie ciepła 35°C, należy też mieć na uwadze spadki temperatury w nocy, powinna ona wtedy wynosić o około 10°C mniej niż za dnia. Temperatury te można osiągnąć poprzez podłączenie maty grzewczej – tej natomiast do termostatu (znajdującego się poza terrarium) lub manualnie – wtedy należy testować moc żarówek oraz mat grzewczych tak aby temperatura utrzymywała się na stałym poziomie.
Dla odczytu prawidłowej temperatury polecam zweryfikować funkcjonalność termometru porównując jego wyniki z innym, najlepiej cyfrowym.
Żywienie
Odpowiedniej wielkości świerszcze mogą stanowić podstawę ich diety, jednak dla lepszego rozwoju należy stosować dietę jak najbardziej urozmaiconą – w ten sposób dostarczymy wiele niezbędnych minerałów. Można wykorzystać powszechnie dostępną karmówkę taką jak: mączniki, karaczany, małe szarańcze i tym podobne. Nadaje się również plankton łąkowy (ćmy, motyle, koniki polne itd.). Zaleca się żywienie przyszłej karmówki świeżymi warzywami, owocami i wysokoodżywczymi produktami. Ponadto karmówkę przed podaniem należy obsypywać wapniem – 1-3 razy w tygodniu, oraz witaminami w proszku (+D3)- raz w tygodniu. W terrarium można umieścić małą miseczkę z niewielką ilością wapnia w proszku – zwierzęta uzupełnią w ten sposób ewentualne braki, jest to szczególnie ważne dla ciężarnych samic.
Rozmnażanie
Są stosunkowo łatwe do wyseksowania, samce za kloaką posiadają dwa dobrze widoczne
zgrubienia – są to hemipenisy; u samic to miejsce jest prawie gładkie, nieuwypuklone. Samce osiągają też nieco większe rozmiary od samic.
Samice dojrzewają płciowo w wieku około 12 miesięcy, przed upływem tego czasu nie należy ich dopuszczać do samca, ponieważ istnieje ryzyko obciążenia fizycznego, co może skończyć się śmiercią zwierzęcia. Przed dopuszczeniem samice powinny być w dobrej kondycji bez żadnych zapadnięć i wystających kości w okolicy miednicy. Sezon lęgowy trwa zazwyczaj od maja do sierpnia (w tym czasie samce są bardzo terytorialne). Przez cały ten czas samice składają najczęściej po dwa jaja- w odstępach 2- 4 tygodni- do sześciu razy (zazwyczaj pięć), te natomiast są dobrze ukryte i przyklejone do powierzchni w terrarium. Jeśli zostały przyklejone do elementu, którego nie da się wyciągnąć, należy je zostawić. Można spróbować osłonić je małą, przyklejona doniczką, jednak z tego co dotychczas zauważono matka chroni jaja przed zagrożeniami, więc jest to raczej zbędne. W przypadku kiedy jaja są przyklejone na elemencie, który można wyciągnąć z terrarium dla pełnego bezpieczeństwa umieszczamy go w inkubatorze, bądź pojemniku, w którym panują warunki podobne do tych w terrarium (bez spadków temperatur). Młode wylęgają się po 60-80 dniach. Dotychczas u tego gatunku nie zauważono skłonności do kanibalizmu.
Cechy szczególne
Często mylony z tylko teoretycznie dostępnym w handlu Ptyodactylus hasselquistii. Gatunki te łatwo można rozróżnić po barwie skóry, przy czym u Ptyodactylus hasselquistii jest ona o wiele jaśniejsza, sprawia wrażenie gładszej. Zauważalny jest mniejszy kontrast kolorystyczny, a odcienie są bardziej pomarańczowe. Ptyodactylus hasselquistii osiąga też większe rozmiary.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował LA_01 na podstawie:
www.thelizardwizard.co.uk
oraz własnych doświadczeń.