Aldabrachelys gigantea – żółw olbrzymi

Spis treści

Aldabrachelys gigantea – żółw olbrzymi

Nazewnictwo

Nazwa łacińska: Aldabrachelys gigantea
Nazwa angielska: Aldabra Giant Tortoise
Nazwa polska: żółw olbrzymi

Systematyka

Rząd: Testudines — żółwie
Rodzina: Testudinidae — żółwie lądowe
Rodzaj: Aldabrachelys
Gatunek: A. gigantea

Starsza nazwa łacińska Geochelone gigantea

Wygląd

Długość karapaksu: do 120 cm, samice mniejsze od samców
Waga: do 250 kg
Ubarwienie: brązowo-szare, gruby, masywny karapaks, wydłużony szyjny
Charakterystyczne cechy: mocne, kolumnowe kończyny, długi kark umożliwiający sięganie po wysokie rośliny

Występowanie

Endemiczny dla Wysp Aldabra (Seszele). Historycznie występował także na innych wyspach Oceanu Indyjskiego. Zamieszkuje tereny trawiaste, zarośla i obszary nadmorskie, gdzie znajduje pokarm i schronienie.

Biotop

Otwarta sawanna, zarośla krzewiaste, tereny trawiaste. Preferuje suche i słoneczne miejsca do wygrzewania się, z dostępem do wody i roślinności do pożywienia.

Porównanie: żółw olbrzymi a żółw słoniowy

Cecha	Aldabrachelys gigantea – żółw olbrzymi	Chelonoidis niger – żółw słoniowy
Występowanie	Wyspa Aldabra (Seszele), gatunek endemiczny	Wyspy Galapagos (Ekwador), gatunek endemiczny
Środowisko naturalne	Suchy, tropikalny klimat, sawanny i zarośla nadmorskie	Suche zarośla, tereny trawiaste, wilgotne lasy górskie
Długość karapaksu	Do 120 cm	Do 120–130 cm
Masa ciała	Do 250 kg	Do 300 kg
Kształt pancerza	Silnie wysklepiony, gładki, jednolity	Wysklepiony lub siodłowaty (zależnie od wyspy i podgatunku)
Ubarwienie	Brązowe do szaroczarnego	Ciemnobrązowe do czarnego
Dieta	Roślinożerny: trawy, liście, pędy, owoce, aloes	Roślinożerny: trawy, liście, owoce, kaktusy
Długość życia	Do 150 lat	Do 150–180 lat
Temperatura optymalna	27–33°C (dzień), 22–25°C (noc)	26–34°C (dzień), 20–25°C (noc)
Wilgotność	50–70%	60–80%
Rozmnażanie	10–25 jaj, inkubacja 100–220 dni	5–20 jaj, inkubacja 110–250 dni
Status ochrony (IUCN)	VU – narażony na wyginięcie	EN – zagrożony wyginięciem
CITES	Aneks II – handel ograniczony	Aneks I – handel zakazany
Charakter	Spokojny, towarzyski, aktywny w dzień	Spokojny, łagodny, powolny
Ciekawostka	Największy żółw Afryki, jedna z najstarszych populacji świata	Największy żółw Nowego Świata, symbol Galapagos

Długowieczność

Do 80–120 lat, w wyjątkowych przypadkach nawet ponad 150 lat.

Aktywność

Aktywność dzienna, spędza wiele godzin na żerowaniu i wygrzewaniu się

Zachowanie

Tryb życia naziemny, wolno poruszający się, często samotniczy.Zachowanie – spokojny, powolny, tolerancyjny w stosunku do innych osobników

Żywienie

Roślinożerny – zjada liście, trawy, kwiaty, owoce i kaktusy. W hodowli zapewnia się zróżnicowaną dietę roślinną z dodatkiem wapnia.

Rozmnażanie

Żółw olbrzymi z atolu Aldabra (Aldabrachelys gigantea) osiąga dojrzałość płciową zwykle w wieku około 25 lat, choć najważniejszym czynnikiem decydującym o wejściu w dojrzałość jest osiągnięcie odpowiedniej wielkości ciała, a nie konkretny wiek. Sezon rozrodczy przypada na okres od lutego do maja, przy czym w zależności od warunków lokalnych, kopulacje mogą się zdarzać również od grudnia. W tym czasie samce stają się bardziej agresywne – konkurują o samice za pomocą walk i charakterystycznych zachowań, takich jak uderzanie się pancerzami czy wydawanie dźwięków.

Po kopulacji samica wybiera nasłonecznione, piaszczyste lub ziemne podłoże i kopie płytki dołek o głębokości do 30 centymetrów. W gnieździe tym składa zwykle od 9 do 25 jaj, choć znane są również lęgi z mniejszą liczbą jaj. Jaja są okrągłe, o twardej skorupce. Po złożeniu samica ostrożnie zakopuje je w ziemi, co chroni je przed wysychaniem oraz atakiem drapieżników. Matka nie wykazuje żadnej opieki nad złożonymi jajami ani młodymi po wykluciu.

Okres inkubacji trwa zazwyczaj od 110 do 130 dni w optymalnych warunkach, ale w chłodniejszym klimacie może się wydłużeć nawet do 250 dni. Temperatury w gnieździe mają kluczowe znaczenie nie tylko dla długości inkubacji, ale również determinują płeć młodych żółwi: optymalny zakres mieści się między 28 a 32°C; wyższe temperatury częściej skutkują pojawieniem się samic.

Młode żółwie są po wykluciu w pełni samodzielne i rozpoczynają samodzielne życie bez opieki rodziców. Ich śmiertelność jest bardzo wysoka, gdyż są narażone na ataki drapieżników i trudne warunki środowiskowe. Osobniki, które przetrwają pierwsze lata życia, mogą dożyć nawet ponad 100 lat.

Terrarium

Wymagany bardzo duży wybieg – kilka tysięcy m² w zoo lub rezerwacie. Podłoże to Ziemia, piasek, trawa, krzewy i niskie rośliny. Kryjówki naturalne – krzewy, kamienie, niskie drzewka.

Temperatura

Dzień 28–35°C, punkt grzewczy do 38°C. Noc 22–26°C.

Wilgotność

Na poziomie 50–70%, dostęp do wody do picia i kąpieli.

Ochrona

Gatunek zagrożony, objęty ochroną CITES i prawami krajowymi Seszeli. Głównym zagrożeniem była historycznie nadmierna eksploatacja przez ludzi. Populacje w rezerwatach i ogrodach zoologicznych pomagają w zachowaniu gatunku.

Uwagi

Największe żółwie lądowe świata, wymagające ogromnej przestrzeni i opieki
Spokojne i długowieczne, idealne do obserwacji w ogrodach zoologicznych i rezerwatach