Odnaleziono skamieniałości czworonożnego węża!

Nowe skamieniałości węża o czterech kończynach mogą pomóc zrozumieć w jaki sposób zwierzęta te stały się beznogie. Nowy gatunek, któremu nadano nazwę Tetrapodophis amplectus, pochodzi  prawdopodobnie z obszarów dzisiejszej północno- wschodniej Brazylii, zaś jego wiek datuje się na ok. 110 mln lat (kreda). Jest to więc jeden z najstarszych kopalnych węży. Omawiany okaz mierzy 20 cm długości, a jego głowa nie jest większa niż ludzki paznokieć, jednak przypuszcza się, że jest to osobnik młodociany i gatunek ten mógł osiągać znacznie większe rozmiary. To co najbardziej niezwykłe, to obecność dwóch par kończyn. Przednie są bardzo małe, ok. 1cm długości, ale można tutaj wyróżnić łokcie, nadgarstki i 5 mm dłonie. Tylne kończyny są nieco dłuższe, a stopy większe niż dłonie i prawdopodobnie służyły do chwytania zdobyczy. Nie można jednak wykluczyć, że pełniły rolę podczas kopulacji. Nazwa rodzaju, Tetrapodophis, pochodzi z języka greckiego i oznacza „czworonożnego węża”, zaś epitet gatunkowy, amplectus– „obejmowanie”, pochodzi z łaciny i odnosi się do elastyczności węża i domniemanej zdolności do zawijania ciała ciasno wokół swojej zdobyczy. Co ciekawe, wśród skamieniałości węża odnaleziono również szczątki ostatniego jego posiłku, którym była najprawdopodobniej salamandra. Skamieniałości tego węża przez kilka dziesięcioleci znajdowały się w prywatnej kolekcji, zanim zwróciły uwagę członka zespołu badawczego, Davida Martilla z University of Portsmouth, który natknął się na ten okaz podczas wycieczki ze studentami do Muzeum Solnhofen w Niemczech.

Liczne cechy wskazują na to, że Tetrapodophis amplectus był wężem, a nie jaszczurką. Są to: wydłużony tułów i stosunkowo krótki ogon, typ osadzenia zębów w kości i ich budowa oraz pojedynczy rząd brzusznych tarczek. Jak tłumaczą badacze, powszechnie przyjmuje się, że węże wyewoluowały z jaszczurek w pewnym momencie w odległej przeszłości, jednak tak naprawdę nie wiadomo kiedy dokładnie miało to miejsce i która z grup jaszczurek dała im początek. Odkrycie Tetrapodophis amplectus  jest kolejnym mocnym argumentem wspierającym hipotezę o wyewoluowaniu węży z kopiących nory jaszczurek, nie zaś z morskich form. Czworonożny wąż żył najprawdopodobniej na brzegu słonego jeziora, w suchych zaroślach otoczonych przez sukulenty. Żywił się niewielkimi płazami i jaszczurkami, unikał  natomiast dinozaurów i pterozaurów. W okresie kredowym, Ameryka Południowa była połączona z Afryką tworząc wielki kontynent o nazwie Gondwana. Sugeruje to, że węże wyewoluowały na tym superkontynencie, zaś ich rozprzestrzenienie na pozostałe obszary nastąpiło stosunkowo niedawno.

Artykuł poświęcony tej niezwykle cennej skamieniałości zamieszczono w czasopiśmie Science.

JULIUS T. CSTONYI, Tetrapodophis (artist’s representation) is the first known snake known to have four limbs. http://news.sciencemag.org/paleontology/2015/07/four-legged-snake-fossil-stuns-scientists-and-ignites-controversy

Opracował Paweł Kaczmarek dla serwisu terrarium.pl & terrarium.com.pl. Kopiowanie dozwolone jedynie poprzez skopiowanie dwóch pierwszych zdań i wklejeniem odnośnika do tłumaczonego artykułu.

http://www.sciencedaily.com/releases/2015/07/150723140142.htm

http://news.sciencemag.org/paleontology/2015/07/four-legged-snake-fossil-stuns-scientists-and-ignites-controversy