Phyllium giganteum – liściec olbrzymi

Phyllium giganteum – liściec olbrzymi

Systematyka

Liściec olbrzymi – PSG 72 (Phyllium giganteum Hausleithner, 1984)

Występowanie

Półwysep Malajski, a zwłaszcza Wyżyna Cameron oraz okoliczne wyspy.

Aktywność

Gatunek ten aktywny jest nocą, wtedy to aktywnie przemieszcza się w poszukiwaniu pokarmu. Dzień spędza na roślinach żywicielskich wtapiając się w tło.

Biotop

Gęste, wilgotne lasy o ciemnozielonej roślinności, do wysokości 1800 m n.p.m.

Stadia rozwoju

• Samica

  Jak wszystkie liśćce posiadają silnie spłaszczone ciało w charakterystycznym kształcie liścia, z delikatnym żyłkowaniem. Kolor ich ciała to zieleń z małymi rozsianymi po całym ciele brązowymi kropkami (niewykluczone że w naturalnym środowisku mogą występować formy barwne tego gatunku). Na głowie znajduje się para krótkich 5 mm czułek. Całe ciało obrzeżone jest cienką, żółto-brązową linią, najlepiej widoczną na odnóżach, przez co przypominają ogryziony przez szkodniki, schnący liść. Ubarwienie takie pomaga im uchronić się przed drapieżnikami. Odwłok owada podzielony jest na segmenty, dzięki czemu liściec może przybrać postawę „atakującego skorpiona”. Takie zachowanie możemy obserwować jedynie do ostatniej wylinki, ponieważ po przejściu ostatniego linienia owadowi wyrastają skrzydła pokrywające 4/5 odwłoka, nie potrafią jednak latać ze względu na swoje duże rozmiary. Swoją końcową-dorosłą formę liśćce przybierają po siódmym (ostatnim) linieniu. Samice tego gatunku osiągają tak duże rozmiary prawdopodobnie dlatego, że przechodzą jedno linienie więcej niż inne gatunki.

• Samiec

  W naturalnym środowisku występują również samce tego gatunku. Niestety w hodowlach nadal ten gatunek skazany jest na partenogenezę (rozmnażanie bezpłciowe).

• Młode

  Klujące się młode mają około 1,5 cm długości, koloru brązowego. Zaczynają się wybarwiać dość późno, bo dopiero po dwóch tygodniach. Bardzo delikatne, aby zminimalizować śmiertelność która jest bardzo częsta u osobników L1 należy zapewnić odpowiednie warunki i karmić młode osobniki szczególnie w młodych stadiach liśćmi dębu (w miarę możliwości). 
  

• Jaja

  Są czarno-brązowe w kształcie baryłki, długości niecałego centymetra.

Długość życia

Dorosłe owady żyją prawie rok. Rozwój od nimfy do imago trwa przeważnie kilka miesięcy. Oczywiście długość życia larw, jak i dorosłych uzależniona jest od warunków, w których są hodowane. Na długość życia wpływa przede wszystkim temperatura (im jest wyższa tym owady rosną szybciej, ale za to żyją krócej). Kolejnym czynnikiem warunkującym długość życia jest wilgotność oraz pożywienie, które odgrywa bardzo ważną rolę. Należy zwrócić uwagę na jego jakość. Przy odpowiednim karmieniu liśćce żyją dłużej.

Cechy szczególne

Silnie spłaszczone ciało przypominające liść. Jest to najbardziej charakterystyczna cecha liśćców, dzięki temu zawdzięczają swą nazwę. Poruszone wpadają w stan odrętwienia, katalepsji (szczególnie dobrze widoczne u dorosłych osobników) udając nieżywego owada. Młode owady poruszają się z odwłokiem podniesionym do góry prezentując większą postawę, ma to na celu odstraszenie potencjalnego napastnika. Polską nazwę „Liściec olbrzymi” otrzymał dzięki swoim olbrzymim rozmiarom, dorosły osobnik jest wielkości dłoni i znacznie przewyższa rozmiarem inne gatunki z rodzinny Phyllidae, co związane jest z siedmiokrotnym linieniem w ciągu swego życia.

Terrarium

Odpowiedni zbiornik jest najważniejszą rzeczą w hodowli tego gatunku. Powinien być przede wszystkim duży na pokaźne gabaryty lokatorów. Dla młodych owadów do stadium L3 najlepiej nadaje się duży faunabox (do nabycia w każdym sklepie zoologicznym, dodatkowo przykrywa ma już wykonaną wentylację). Za pojemnik hodowlany może służyć również inny zbiornik szklany czy plastikowy jednak nie można zapominać o wentylacji jak i odpowiedniej wysokości.

Dla osobników dorosłych najlepszym rozwiązaniem będzie terrarium wielkości około 50x50x40 cm (dł. x szer. x wys.) zapewni to komfort bytu dla około 5-6 dorosłych osobników. Góra powinna być wykonana z drobnej siateczki na której owady najczęściej będą przechodzić wylinkę.

Jako podłoże najlepiej nadają się ręczniki papierowe lub lignina szczególnie u dorosłych osobników ponieważ dobrze rozróżnić jaja od odchodów, a także doskonale trzymają wilgoć. Jeśli liczą się dla nas względy estetyczne dobrym podłożem będzie włókno kokosowe lub inne podłoże dla zwierząt egzotycznych. Przy dużej wilgotności (niezbędnej liśćcom) jest ryzyko pojawienia się pleśni. Należy przynajmniej raz w tygodniu wymienić podłoże oraz pokarm na świeży, by nie rozwijała się na nim pleśń. Do terrarium wkładamy również pędy pokarmu które najlepiej jest rozmieścić w całym zbiorniku posłuży ono za pokarm jak i miejsce przebywania owadów. Jeśli ktoś chce może włożyć również gałązki odpowiedniej grubości, muszą one być jednak odpowiednio zabezpieczone przed wilgocią najlepiej jest je wyprażyć w piekarniku, wygotować w solance lub zaimpregnować woskiem (szczególnie dobry ostatni sposób).

Temperatura:

Najlepsza temperatura dla tego gatunku to około 26-27°C. Jednak temperatura pokojowa nie spadająca poniżej 20°C nie zaszkodzi naszym owadom.

Wilgotność

Utrzymanie odpowiedniej wilgotności jest najważniejsza rzeczą, ponieważ jeśli będzie zbyt sucho nasze owady będą mieć problem ze zrzuceniem starego naskórka co skutkować będzie śmiercią owada. Wilgotność w terrarium powinna być zróżnicowana, najlepiej aby wahała się w granicach 75-95%. Zapewnimy to poprzez nierównomierne spryskiwanie zbiornika wodą. Najlepiej jeśli będziemy spryskiwać zbiornik 2-3 razy dziennie. Należy spryskiwać także liście rośliny żywicielskiej, liśćce lubią spijać z niej wodę.

Wentylacja

Odpowiednią wentylację zapewnimy dzięki otworom po bokach i u góry terrarium, które następnie osłonimy siateczką lub gazą. W rzeczywistości większość hodowców wykorzystuje akwaria, należy je przykryć od góry gazą lub drobną siateczką, aby mogła wydostać się tędy woda i „zużyte powietrze”, ale nie nasze pupile.

Żywienie

Najodpowiedniejszy pokarm dla liśćców olbrzymich stanowią 3 rodzaje pokarmu, jest to: jeżyna, malina i dąb. Z tym że ten ostatni najbardziej preferowany jest przez ten gatunek. Owady te karmione liśćmi dębu doskonale na nim rosną i uzyskują duży % zniesionych jaj a także cieszą się długim żywotem. W miarę nadejścia wiosny karmimy nasze owady pędami dębu a gdy nadchodzi jesień stopniowo zmieniamy pokarm na jeżynę. Jeżeli karmimy jeżyną, to należy uważać na taką, która ma od spodniej strony liści włoski. Włoski te są główną przyczyną śmierci u L1 hodowanych na jeżynie. Jeżeli nie znajdziemy innej jeżyny to należy te włoski wygolić np. zużytą jednorazową maszynką do golenia. Pamiętajmy, że nie należy podawać liści, które nie są w pełni wykształcone! Zawierają one substancje szkodliwe dla naszych pupili.

Swego czasu zrobiłem mały test i karmiłem jedną samice od L4 do śmierci na jeżynie a druga na dębie. Samica karmiona jeżyną wolno rosła, zniosła tylko 30 jaj i padła. Natomiast samica karmiona dębem dużo szybciej rozwijała się, po ostatniej wylince żyła bardzo długo i zniosła około 100 jaj. Tak że jeśli tylko mamy taką możliwość karmmy nasze owady liśćmi dębu. Przed podaniem pokarm należy dokładnie umyć pod zimną bieżącą wodą, następnie pędy wkładamy do pojemniczków z wodą. Pokarm zmieniamy na świeży raz w tygodniu lub wcześniej gdy liście zostaną zjedzone. Owady przez cały czas powinny mieć obfitość pożywienia, aby nie zaczęły obgryzać siebie nawzajem.

Rozmnażanie

W hodowlach wyłącznie partenogeneza. Liśćce stają się dojrzałe po siódmym linieniu! Rozmnażają się głównie przez partenogenezę (samice składają nie zapłodnione jaja, z których wylęgają się młode) na wolności rozmnażają się również płciowo. Samica składa zwykle około 100 jaj, które zrzuca na podłoże z wysokości gałęzi na których żyje. Inkubuje się je w temperaturze 25°C, przy wysokiej wilgotności 90-95%. Przy tak dużej wilgotności należy uważać na pleśń. Można temu zapobiec dzięki odpowiedniej wentylacji (dół, góra, boki inkubatora). Młode wylęgają się po co najmniej 5 miesiącach, a jeżeli jaja są źle inkubowane (za niska temperatura i wilgotność), to czas inkubacji może się wydłużyć do ponad roku i % klucia będzie o wiele mniejszy, o ile cokolwiek się wykluje.

Uwagi

Delikatne owady, przy zbyt niskiej wilgotności miewają problemy ze zrzuceniem starego naskórka. Wówczas należy pomóc im go usunąć gdyż inaczej zdechną.

Gdy liśćce są niespokojne, ciągle wspinają się po szybie terrarium, często spadają, oznacza to, że dzieje się coś niepokojącego. Należy wtedy sprawdzić czy jest odpowiednia temperatura, wilgotność, a jeżeli po 1-2 dniach to nie przyniesie efektu to należy dobrze umyć terrarium, wymienić podłoże na nowe i liście na świeże (liśćce są bardzo wrażliwe na pleśń, nawet jeśli jej jeszcze nie widzimy!). Terrarium nie wolno myć żadnymi chemikaliami, ja polecam mycie kwaskiem cytrynowym (rozpuszcza kamień, osadzający się na szybach terrarium podczas spryskiwania wodą).

 

Opracowanie

Opracował Grzegorz Dziwak (Agam). Uzupełnili: Łukasz Czok (psg2500), Konrad Kotulak (patyczak15) i Hubert Solecki (żółtyjesiennyliść) na podstawie własnych doświadczeń.