Heliamphora sp. – heliamfora

Gatunek ten należy do rodziny kapturnicowatych i ma bardzo podobnie zbudowane pułapki. Zasadniczą różnicą jest to, ze nie posiada on wieczka chroniącego przed deszczem, lecz uwsteczniony wyrostek, który służy do wabienia owadów.

Heliamfory to endemity, co oznacza, że występują tylko na bardzo niewielkim obszarze Ameryki Południowej – na szczytach wenezuelskich i gujańskich gór stołowych zwanych mesetami lub tepuis.

Wygląd

• Wysokość: Do 60 centymetrów wysokość dzbanków. Do 4 metrów długość kłączy.
• Szerokość: 60 centymetrów.

Nasłonecznienie

Heliamfory wymagają bardzo silnego światła, jednak na południowym oknie może zbytnio nagrzewać się podłoże. Ze względu na duże wymagania świetlne może okazać się potrzebne doświetlanie – tak by miała dostęp do światła przez co najmniej 14 godzin latem i 12 zimą.

Podlewanie

Wymaga stale wilgotnego podłoża. Doniczkę ustawiamy na podstawce i lejemy do niej wodę gdy jej poprzednia porcja zostanie wchłonięta. Heliamfora w naturze żyje na terenach często obmywanych przez obfite deszcze i dzięki temu woda nie będzie zastała. Podłoże powinno mieć temperaturę niższą niż otoczenie – najlepiej około 15°C. Trzymając heliamforę na parapecie możemy to osiągnąć kładąc na jego powierzchni kostki lodu.

Wilgotność otoczenia

Jest to główny czynnik prowadzący do sukcesu w jej hodowli. Heliamfora wymaga wilgotności minimum 80%, a najlepiej czuje się, gdy stężenie pary wodnej wynosi 90 – 100%. Należy wtedy uważać na zastałe powietrze, gdyż w takich warunkach bardzo łatwo pojawia się pleśń. Roślina lubi spryskiwanie, ale nie w okresie najmocniejszego słońca. Do jej dzbanków można wlewać wodę destylowaną o temperaturze otoczenia, gdyż nie wytwarza ona własnych enzymów trawiennych.

Temperatura latem

Latem tempera pokojowa: 15 do 25°C. Powyżej tej temperatury roślina będzie dobrze rosła jedynie przy zachowaniu bardzo wysokiej wilgotności. Nie powinno się przekroczyć temperatury 30°C. Roślina lubi spadki temperatur w nocy o około 10°C.

Temperatura zimą

Temperatura zimą może być taka jak latem, jednak roślina będzie w lepszej kondycji gdy zimą zapewnimy jej temperaturę 10-15°C.

Nawożenie

Nigdy nie nawozimy roślin owadożernych – same łapią sobie pożywienie. Podlanie ich nawozem skończy się spaleniem korzeni i zniszczeniem rośliny.

Przesadzanie

Przesadzamy co kilka lat i robimy to bardzo delikatnie i ostrożnie, gdyż roślina jest delikatna i źle je znosi. Każde uszkodzenie korzeni zmniejsza szansę na przyjęcie się rośliny. Najlepszym podłożem jest sam mech torfowiec lub mech torfowiec wymieszany w stosunku 1:1 z perlitem. Dobrze sprawdzi się również torf z gruboziarnistym piaskiem lub perlitem wymieszany w stosunku 1:1.

Okres spoczynku

Heliamfora powinna przejść okresu spoczynku. W tym czasie należy ją umieścić w pomieszczeniu, w którym będzie miała dostęp do dużej ilości światła, a w którym temperatura utrzymuje się pomiędzy 10 a 15 stopni. Roślina powinna mieć w tym czasie tylko lekko wilgotne podłoże – w żadnym wypadku nie powinna stać w wodzie. Minimalny czas okresu spoczynku to 4 do 6 tygodni, może on jednak trwać nawet trzy miesiące. Jeśli nie mamy możliwości zapewnienia roślinie takich warunków musimy uciec się do jakiejś „sztuczki”. Polecam sprawdzić temperaturę na parapecie. Czasem nawet przy nowych oknach temperatura jest tam niższa – pomijając ewentualną nieszczelność okien powietrze w zetknięciu się z zimną szybą ochładza się i spływa w dół. Jeśli tak się dzieje to wystarczy nie przesadzać z kaloryferem i rośliny mogą zimować w miejscu, gdzie rosły przez cały rok.

Rozmnażanie

• Z nasion – wymagają one zapylenia krzyżowego, gdyż roślina zabezpieczyła się przed samozapyleniem – pręciki dojrzewają pierwsze i gdy one obumrą, dopiero dojrzewa słupek. Jeśli mamy dwie kwitnące rośliny i uda nam się dobrze je zapylić (przenieść małym pędzelkiem pyłek na słupek), mamy szansę na uzyskanie po dwóch do czterech miesięcy nasion. Nie wymagają stratyfikacji – wysiewamy je na wilgotne podłoże, ustawiamy w ciepłym (około 21°C) i niebezpośrednio nasłonecznionym miejscu. Nasiona wykiełkują w ciągu 3 do 12 miesięcy. Jest to rzadko używany sposób rozmnażania, gdyż takie rośliny rosną strasznie wolno.
• Młode roślinki – u podstawy heliamfory wyrastają młode roślinki. Odrywamy je, zanurzamy je w ukorzeniaczu i umieszczamy w wilgotnym podłożu. Okrywamy folią i stawiamy w jasnym, ciepłym miejscu (około 15°C – 25°C). Po kilku tygodniach powinny się ukorzenić. Zabieg ten najlepiej przeprowadzić późną zimą lub jesienią.

Kwitnienie

Heliamfora ma jedne z najatrakcyjniejszych kwiatów w świecie roślin owadożernych. Na łodyżkach dorastających do 60 centymetrów znajduje się kilka dzwonkowatych kwiatów. Mają kolor biały, różowy lub czerwony.

Problemy

Wymaga dużej wilgotności, dużego słońca i niezbyt wysokiej temperatury, dlatego może sprawiać w hodowli problemy.

Stopień trudności uprawy

Jest to roślina trudna w uprawie. Przygodę z nią najlepiej zacząć od Heliamfory zmiennej – Heliamphora heterodoxa lub od Heliamphora minor.

Uwagi

Jej uprawa najlepiej udaje się w terrariach. Należy regularnie usuwać zupełnie sczerniałe liście.

 

Opracowanie i źródła informacji

Rafał Pitera

Opracowano na podstawie:

1. „Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi”, Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska, Wydawnictwo: MULTICO
2. „Savage garden”, Peter D’Amato, Wydawnictwo: Ten Speed Press;
3. „Carnivorous plants of the world” , James and Patricia Pietropaolo, Wydawnictwo: Timber press;
4. „Growing Carnivorous Plants”, Barry Rice, Wydawnictwo: Timber press;