[37]
Loading...
Amblyrhynchus cristatus – legwan morski
Amblyrhynchus cristatus (Bell, 1825) – legwan morski. Wyspy Galapagos to prawdziwy raj dla przyrodników, wpisany na światową listę dziedzictwa UNESCO – rozsławione przede wszystkim przez Karola Darwina; to Jego badania nad endemicznie występującymi tu gatunkami fauny doprowadziły do powstania teorii ewolucji i wydania wiekopomnego dzieła „O powstawaniu gatunków (On the Origin of Species)”. Wyspy te są również przykładem tworzenia się nowych powierzchni ziemi w wyniku procesów wulkanicznych – wszystkie powstały na skutek erupcji podwodnych wulkanów i spiętrzenia się lawy wulkanicznej.
Jednym z wielu żywych klejnotów tych wysp jest Amblyrhynchus cristatus – legwan morski. To niezwykły gatunek jaszczurek i jedyny na świecie tak ściśle związany ze środowiskiem morskim. Endemiczny, występujący jedynie tu na Galapagos. Ich siedliskiem są skaliste brzegi, gdzie skupiają się w duże kolonie. Ci niezrównani mistrzowie w pływaniu i nurkowaniu są doskonale przystosowani do spędzania części swego życia w morskiej toni – ich organizm jest w stanie spowolnić pracę serca, co ogranicza krążenie i zmniejsza straty ciepła, posiadają gruczoły solne połączone z nozdrzami, umożliwiające usuwanie nadmiaru soli z organizmu oraz spłaszczony ogon ułatwiający pływanie. Krótki, tępo zakończony pysk ze spłaszczonymi zębami to doskonałe narzędzie do zeskrobywania wodorostów, które stanowią główne ich pożywienie, a rosną na podmorskich skałach. Zazwyczaj nurkują płytko na głębokość 1.5-5 m, ale dorosłe, silne osobniki potrafią „zejść” znacznie głębiej na 15 i więcej metrów. Czas przebywania pod wodą to od kilku minut do pół godziny – w trakcie którego jaszczurka może wychłodzić swój organizm nawet o kilkanaście stopni. Dlatego tak ważne dla tych jaszczurek, które jak i inne gady są zwierzętami ektotermicznymi jest wygrzanie się w promieniach słońca, zarówno przed, jak i po żerowaniu w zimnych wodach Prądu Peruwiańskiego (zwanym też Prądem Humboldta). Absorbują również ciepło promieniujące z ciemnych, nagrzanych skał – z zastygłej i spiętrzonej lawy, podlegającym nieustannym procesom egzogenicznym. Zazwyczaj czarne lub ciemnoszare. Populacja o najmniejszych rozmiarach tułowia zamieszkuje wyspę Genovesa, największe żyją na wyspach Fernandina i Isabela, za to najbardziej zróżnicowaną pod względem kolorystyki ubarwienia jest populacja z wyspy Espanola. Pomimo różnic morfologicznych (wielkość i ubarwienie) między populacjami z różnych wysp – wszystkie są zaliczane do jednego gatunku.
Podgatunki
Część badaczy nie uznaje podziału na podgatunki:
- Amblyrhynchus cristatus cristatus
Występowanie – wyspa Fernandina (Narborough) - Amblyrhynchus cristatus albemarlensis
Występowanie – wyspa Isabela (Albemarle) - Amblyrhynchus cristatus hassi
Występowanie – wyspa Santa Cruz (Indefatigable) - Amblyrhynchus cristatus mertensi
Występowanie – wyspy San Cristobal (Chatham) i Santiago (James) - Amblyrhynchus cristatus nanus
Występowanie – wyspa Genovesa (Tower) - Amblyrhynchus cristatus sielmanni
Występowanie – wyspa Pinta (Abington) - Amblyrhynchus cristatus venustissimus
Występowanie – wyspy Espanola (Hood) i Gardner
Ciekawostki
– Jest to endemiczny gatunek występującym wyłącznie na Wyspach Galapagos (7 podgatunków)
– Zamieszkuje wulkaniczne skały położone nad podmorskimi łąkami alg i jest jedyną na świecie jaszczurka żywiąca się w morzu.
– Nadmiaru soli, którą przesycone jest jego pożywienie, pozbywa się za pomocą gruczołów solnych umieszczonych poniżej oczu i połączonych z nozdrzami.
– Mimo że jako gad preferuje raczej wysokie temperatury jest całkowicie uzależniony od zimnego Prądu Peruwiańskiego zwanego także Prądem Humboldta, który stymuluje rozwój alg (pokarmu legwana morskiego).
– Podczas nurkowania w zimnej morskiej wodzie uruchamia mechanizm, który ogranicza dopływ krwi do skóry co znacznie ogranicza wyziębienie organizmu.
– Tylko największe i najsilniejsze osobniki mogą sobie pozwalać na nurkowanie. Niektóre potrafią spędzić nawet ponad godzinę na nurkowaniu, a ich temperatura może spaść nawet o 16 stopni. Słabsze osobniki pożywiają się na łąkach alg odsłoniętych podczas odpływu.
– W czasie gdy El Niño ogranicza zimny prąd i łąki alg zanikają legwany morskie potrafią zmniejszyć rozmiary nawet o ¼ (nie chodzi wyłącznie o redukcję masy ale o zmianę wielkości a więc także długości kości) aby ułatwić sobie przeżycie okresu głodu.
Długość życia
Niektórzy badacze sugerują, że legwany morskie w warunkach naturalnych mogą dożywać nawet 30 lat.
Występowanie
Ekwador
Aktywność
Dzienna
Wygląd
Wygląd samca
Średnia długość samców to 1.3 m. W okresie godów przyjmują bardziej jaskrawe ubarwienie z dodatkiem czerwonawego i zielonkawego koloru.
Wygląd samicy
Znacznie mniejsze od samców.
Biotop
Skalisty, nadmorski brzeg.
Żywienie
Choć to typowe fitofagi to zdarza się im skonsumować jakiegoś owada, skorupiaka, a nawet łożysko lwa morskiego.
Rozmnażanie
Dojrzałość płciową osiągają w wieku 3-5 lat samice, a samce w 6-8 roku życia Sezon rozrodczy trwa od grudnia do marca. Natomiast jaja (do 6 szt.) samice składają w okresie od stycznia do kwietnia, w wykopanych (na terenach piaszczystych) przez siebie norach o gł. 30-80 cm., w odległości od 30 m do 2 km od brzegu. Okres inkubacji w środowisku naturalnym trwa 89-120 dni. Młode większość czasu spędzają ukryte wśród szczelin i rozpadlin, a pożywiają się jedynie w trakcie odpływu.
Opracowanie
Opracował Piotr Prokulewicz (c)
Zakładka ciekawostki opracowała Asia
