Działalność hodowli w niewoli

Działalność hodowli w niewoli (captive born and bred operation)

Zgodnie z rezolucją Konferencji Stron CITES Konf.10.16 (Rew.) określenie „wyhodowane w niewoli” (bred in captivity) odnosi się wyłącznie do okazów:

(a) z gatunków ujętych w Załączniku I, II lub III niezależnie od tego, czy wyhodowano je w celach zarobkowych czy też nie,

(b) które urodziły się lub były w inny sposób wyprodukowane w kontrolowanym środowisku (czyli w zagrodzie, terrarium lub itp.) i wyłącznie wtedy, gdy:

• I) rodzice byli sparowani lub mieli gamety w inny sposób przeniesione do kontrolowanego środowiska, jeżeli rozmnażanie jest płciowe, albo rodzice znajdowali się w kontrolowanym środowisku, kiedy zapoczątkowano rozwój potomstwa, jeżeli rozmnażanie nie jest płciowe,

• II) stado zarodowe, w przekonaniu właściwych organów rządowych państwa eksportującego te okazy:

• • A. zostało założone zgodnie z przepisami CITES oraz prawa krajowego i w sposób nieszkodliwy dla przetrwania przedmiotowego gatunku w naturze,

• • B. jest utrzymywane bez wprowadzania okazów z natury, z wyjątkiem sporadycznego dodawania zwierząt, jaj lub gamet, zgodnie z mającym z tym związek prawem krajowym i w sposób nie szkodliwy dla przetrwania tego gatunku w naturze, za radą Organu Naukowego, aby:

• • • 1. zapobiec lub zmniejszyć szkodliwy chów wsobny, z wielkością takiego dodawania określoną przez potrzebę nowego materiału genetycznego; lub

• • • 2. zadysponować zwierzętami, wobec których orzeczono przepadek, zgodnie z rezolucją Konf.10.7; albo

• • • 3. wyjątkowo, do użycia jako stado zarodowe;

• • C1. stado zarodowe wyprodukowało potomstwo drugiego lub kolejnych pokoleń w kontrolowanym środowisku, lub

• C2. jest prowadzone w sposób, który wykazał, że jest ono zdolne wiarygodnie produkować potomstwo będące drugim pokoleniem w kontrolowanym środowisku.

Okazy spełniające tę definicję oznacza się kodami źródła pochodzenia 'C’ lub 'D’. Okazy urodzone w kontrolowanym środowisku, ale nie spełniające wszystkich warunków zawartych w definicji, oznacza się kodem 'F’.

Ponadto zalecono stronom konwencji, że obrót okazami z gatunków Załącznika I wyhodowanymi w niewoli powinien być dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane zgodnie z postanowieniami rezolucji Konferencji stron CITES a typ i numer oznakowania są wskazane na dokumencie zatwierdzającymi taki obrót.

W prawie UE podobna definicja „urodzonych i hodowanych w niewoli” (born and bred in captivity) zawarta jest w art.54 Rozp.865/2006, z kolei art.7 ust.1 Rozp.338/97 nakazuje traktować urodzone i hodowane w niewoli okazy z gatunków aneksu A zgodne z przepisami dla okazów z gatunków aneksu B. Z wyjątkiem przepisów art.8 dotyczących ograniczeń w zarobkowym wykorzystaniu okazów z gatunków aneksu A, które mają zastosowanie także wobec okazów urodzonych i hodowanych w niewoli.

Uwaga, ustawa_OP w żaden sposób nie zobowiązuje żadnego organu państwowego do sprawdzenia i potwierdzenia spełnienia opisanych powyżej warunków uznania okazu za „urodzony i hodowany w niewoli„. Sprawdzenie większości z tych warunków jest w praktyce niemożliwe, wobec braku szczegółowych przepisów o prowadzeniu dokumentacji hodowlanej opisującej pochodzenie stada zarodowego, podejmowane próby jego rozmnażania (kto z kim kiedy i w jaki sposób) i oznakowanie posiadanych i narodzonych okazów oraz braku przepisów o kontroli wiarygodności takich dokumentów. Powiatowy lekarz weterynarii nie jest obecny przy porodzie, gdy przyjeżdża widzi młode okazy, przyjmuje oświadczenie ich posiadacza „właśnie kilka dni temu mi się urodziły” i tyle od niego wymaga ustawa_OP. Co najwyżej może jeszcze, ale to już na podstawie ustawy o ochronie zwierząt, sprawdzić czy stworzono odpowiednie warunki do przetrzymywania tych zwierząt. I dlatego „zaświadczenie o urodzeniu w hodowli” wydane przez weterynarza na podstawie art.61 ust.4 pkt 2 ustawy_OP nie może być uważane za równoważne świadectwu dla „urodzonych i hodowanych w niewoli” w rozumieniu przepisów UE i CITES, a okazy z takim weterynaryjnym zaświadczeniem mogą być co najwyżej oznaczone kodem źródła pochodzenia 'F’, bo nie wiadomo, czy oprócz urodzenia się w hodowli (w kontrolowanym środowisku) spełnione były pozostałe warunki. A gdyby wprowadzono odpowiednie zapisy do ustawy, to żeby uprawdopodobnić spełnienie warunków uznania za „urodzone i hodowane w niewoli” weterynarz mógłby sprawdzać prowadzenie ksiąg hodowlanych, płeć wiek i oznakowanie okazów tworzących stado zarodowe, oznakować narodzone okazy a po stwierdzeniu spełnienia wyżej opisanych warunków, jako organ administracji państwowej, wystawić dla każdego młodego okazu unijne świadectwo.