Oceń 1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek [1]
Loading...
1999
Encyklopedia, Chrząszcze – Chrząszcze Polski, Owady – Encyklopedia

Coleoptera – chrząszcze

Najbogatszy w gatunki rząd owadów. Opisano ok. 400.000 gatunków! W Polsce stwierdzono występowanie 6.300. Dokładne opisy poszczególnych rodzin chrząszczy znajdują się w dziale „Rodziny”, tu zostanie przedstawiony tylko ich pobieżny opis.

Są to owady o ogromnym zróżnicowaniu wielkości i form. Najmniejsze osiągają ok. 0,2 mm, największe przekraczają 190 mm. Różnice w masie mogą być wielokrotnie większe. Czułki chrząszczy mają bardzo zróżnicowane czułki, praktycznie spotyka się u nich wszystkie formy od nitkowatych po grzebieniaste i buławkowate. Najczęściej zbudowane z 11 członów. Głowa prognatyczna, posiadają parę oczu złożonych, różnie rozwiniętych i czasem przyoczko. Aparat gębowy typu gryzącego, czasem uwsteczniony lub mocno zmodyfikowany (np. u ryjkowców Curculionidae). Tułów schowany pod przedpleczem i pokrywami, dobrze rozwinięty (najsilniej przedtułów). Skrzydła, najczęściej dwie pary. Pierwsza jest silnie stwardniała i tworzy tzw. pokrywy. Stanowią osłonę drugiej, błoniastej pary, najczęściej złożonej w różnorodny sposób. Pokrywy lub skrzydła błoniaste mogą ulegać redukcji, czasem obie pary zupełnie zanikają. Nogi różnie wykształcone. U różnych rodzin spotyka się nogi kroczne, grzebne, pływne i skoczne. Odwłok, o bardzo różnorodnych kształtach, najczęściej zbudowany z mniej niż dziesięciu segmentów.

Larwy chrząszczy są bardzo zróżnicowane. Wyróżnia się kilka ich typów: pędraki (mięsiste, grube ze stwardniałą puszką głowową), drutowce (podłużne, dość twarde z przydatkami na końcu odwłoka), kampoidalne (dobrze rozwinięte, prowadzące wolny tryb życia) i inne. Larwy odżywiają się bardzo różnorodnym pokarmem i żyją w bardzo zróżnicowanych środowiskach. Przepoczwarczenie następuje w postaci poczwarki wolnej (z widocznymi kończynami i innymi przydatkami owada dojrzałego). Poczwarka może być osłaniana dodatkowymi osłonami (kokolity, wylinki larwalne) lub przebywać w środowisku całkowicie „luzem”.

Przeczytaj też  Dermestidae - skórnikowate

Dorosłe chrząszcze odżywiają się praktycznie wszelkimi rodzajami pokarmu: od roślin, przez mięso po odchody i inną materię organiczną. Odgrywają ogromną rolę w środowisku jako drapieżniki, roślinożercy, pasożyty i ofiary. Grupa ta wchodzi w skład niemal wszystkich sieci troficznych. Dzięki nim odbywa się swobodny przepływ energii i obieg materii w ekosystemach. Nie pozostaje to bez znaczenia dla człowieka, jednak my zauważamy inne aspekty działalności chrząszczy. Część niszczy plony (np. sprężyki Elateridae, stonki Chrysomelidae), część produkty w magazynach (czarnuchowate Tenebrionidae, ryjkowce). Niektóre gatunki to techniczne szkodniki drewna, zarówno świeżego (korniki Scolytinae, kózkowate Cerambycidae) jak i starego (kołatki Anobiidae). Jeszcze inne potrafią niszczyć dywany i wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego (skórniki Dermestidae). Z drugiej strony gatunki drapieżne potrafią ograniczać liczebność szkodników, niektóre są jadalne inne są często spotykane w hodowlach terraryjnych.

Dodaj swoje przemyślenie na temat artykułu