Oceń 1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek [2]
Loading...
2162
Encyklopedia, Fauna Polski – Encyklopedia, Jaszczurki – Encyklopedia, Krokodyle – Encyklopedia, Owady – Encyklopedia, Pajęczaki – Encyklopedia, Płazy – Encyklopedia, Ptaszniki – Encyklopedia, Skorpiony – Encyklopedia, Skorupiaki – Encyklopedia, Ssaki – Encyklopedia, Węże – Encyklopedia, Wije – Encyklopedia, Żółwie – Encyklopedia

Linienie, linka

Linienie

Linienie łac. ecdysis → proces wymiany pokrywy ciała, np. naskórka, włosów, piór lub szkieletu zewnętrznego (u stawonogów). Zrzuconą pokrywę ciała nazywa się wylinką.

 

Linienie u gadów

 

Linienie u ssaków

???

Linienie u ptaszników

Pająki mają szkielet zewnętrzny, który uniemożliwia im dynamiczny wzrost. Kiedy ich aktualny oskórek staje się zbyt ciasny, rozpoczynają przygotowania do procesu linienia. Bywają wtedy ospałe, ciemnieją, zwykle nie przyjmują pokarmu i zakopują się w kryjówce. Ciemnienie jest spowodowane gromadzeniem się płynu pod starym oskórkiem. Jednocześnie formowany jest nowy. Proces przygotowań może trwać od kilku dni, do kilku miesięcy w zależności od gatunku i wieku (okres ten wydłuża się u dojrzałych osobników). Tuż przed linieniem, ptasznik (w zależności od gatunku!) wyczesuje włoski parzące wokół siebie, robi oprzęd, na którym kładzie się karapaksem do dołu i zamiera w tej pozycji, aż zwiększone ciśnienie nie spowoduje pęknięcia starego oskórka. Wówczas ptasznik powoli wysuwa się ze starej powłoki. Przez dłuższy czas jest jeszcze bardzo delikatny i bezbronny, dlatego nie należy go karmić, dopóki nie zauważymy, że jego zęby jadowe zmieniły kolor z jasnego na ciemny.

Linienie u owadów

Występowanie sztywnego szkieletu zewnętrznego zmusza owady do integracji i koordynacji wzrostu z usuwaniem starej egzokutykuli. Proces zrzucania kutikuli nosi nazwę ekdyzji (linienia). Podstawowe znaczenie w regulacji procesów linienia i metamorfozy ma PTTH. Synteza i uwalnianie tego neurohormonu następuje pod wpływem licznych bodźców zewnętrznych i wewnętrznych.

Przeczytaj też  Parazytologia

Na proces linienia składają się z reguły trzy fazy:

1. przedwylinkowa: szukanie odpowiedniego miejsca, ruchy w celu ograniczenia kontaktu starej kutykuli z nową i ruchy wentylacyjne zwiększające nacisk na kutikulę.
2. linienia: pozbycie się starej kutykuli
3. odszukanie miejsca umożliwiającego rozszerzenie kutykuli do właściwych rozmiarów, jej usztywnienie i ciemnienie

Na tle procesu linienia sformułowane zostało prawo Dyara głoszące, że „u wielu gatunków z każdym linieniem średnica puszki głowowej zwiększa się, a współczynnik zwiększania dla wszystkich larw przy jednakowych warunkach ekologicznych jest stały i wynosi na ogół 1,4 razy”. Liczba linień może być stała dla danego gatunku, częściej zmienia się jednak w zależności od warunków ekologicznych.

Dodaj swoje przemyślenie na temat artykułu