Underwoodisaurus milii

Underwoodisaurus milii

Nazwa polska: –
Nazwa angielska: Thick-tailed Gecko, Barking Gecko
Nazwa niemiecka: Dickschwanzgecko

Synonimy

Phyllurus milii BORY DE SAINT-VINCENT 1823
Cyrtodactylus Nilii GRAY (in GRIFFITH & PIDGEON) 1831
Gymnodactylus Miliusii DUMÉRIL & BIBRON 1836: 430
Gymnodactylus (Anomalurus) Miliusii – FITZINGER 1843
Phyllurus miliusii – GRAY 1845
Gymnodactylus vittatus – ANONYMOUS 1857 (non G. v. LICHTENSTEIN 1856)
Phyllurus Myliusii – GRAY 1867
Phyllurus Millius – SCHMELTZ 1877
Phyllurus Blavieri DE ROCHEBRUNE 1884
Gymnodactylus miliusii – BOULENGER 1885: 48
Gymnodactylus asper BOULENGER 1913
Gymnodactylus milii – LOVERIDGE 1934
Gymnodactylus milusii BARRETT 1950
Gymnodactylus (Underwoodisaurus) milii – WERMUTH 1965
Phyllurus mili – BUSTARD 1967
Underwoodisaurus milii – BUSTARD 1970
Underwoodisaurus husbandi WELLS & WELLINGTON 1984
Underwoodisaurus asper – WELLS & WELLINGTON 1985
Nephrurus milii — BAUER 1990
Underwoodisaurus milii — COGGER 2000: 275
Nephrurus milii — LAUBE & LANGNER 2007
Underwoodisaurus milii — OLIVER & BAUER 2011

źródło reptiledatabase.org

Systematyka

Gromada: Reptilia – gady
Podgromada: Lepidosauria – lepidozaury
Rząd: Squamata – łuskonośne
Podrząd: Sauria – jaszczurki
Infrarząd: Gekkota
Rodzina: Carphodactylidae
Rodzaj: Underwoodisaurus
Gatunek: Underwoodisaurus milii

Rodzaj Underwoodisaurus

1. Underwoodisaurus milii

Nazwa angielska: Thick-tailed Barking Gecko

2. Underwoodisaurus seorsus

Nazwa angielska: Pilbara Barking Gecko

3. Underwoodisaurus sphyrurus

Nazwa angielska: Border Thick-tailed Gecko

 

Wygląd

Underwoodisaurus milii (Bory,1823) – to jeden z najbardziej znanych i najpiękniejszych przedstawicieli rodziny Carphodactylidae występujących tylko w Australii – gatunek wykazujący dość znaczne zróżnicowanie pod względem samych rozmiarów jak i kolorystyki ubarwienia. Osobniki tego gatunku mogą dorastać do 16-17 cm długości całkowitej. Głowa tej jaszczurki jest obła, o wypukłych, ciemnych oczach, pionowych źrenicach i ruchomych powiekach. O ubarwieniu – od pomarańczowego, przez odcienie czerwieni i różu aż po fiolet. Głowa, tułów oraz ogon pokryte są jasnożółtymi kropkami; tworzące często rysunek poprzecznych pręg – tuż za głową owe kropki występują najgęściej i swoim ułożeniem przypominają obrożę. O chudych kończynach, z palcami zakończonymi pazurkami; nie posiadają lamelli. Ogon stanowi mniej niż połowę długości całkowitej gekona, mocno rozszerza się tuż za nasadą, natomiast powoli zwęża się ku końcowi (swym kształtem przypomina marchewkę)i zazwyczaj jest ciemniej ubarwiony od reszty ciała. To właśnie w ogonie są magazynowane rezerwy energii, które organizm gekona spożytkuje w trakcie okresu zimy przy znacznie zmniejszonej aktywności czy też choroby. W sytuacjach silnego stresu u Underwoodisaurus milii może dochodzić do zjawiska odrzucenia ogona – autotomii; utracony ogon odrasta, ale nie osiąga już takiej wielkości, kształtu i zabarwienia jak ten pierwotny.

U tego gatunku występuje umiejętność komunikowania się za pomocą dźwięków (wokalizacja) – począwszy od delikatnych i cichych nawoływań przypominających ćwierkanie ptaków po ostre poszczekiwanie (Bustard, 1970; Cogger, 2000).

Występowanie

Obszarem występowania Underwoodisaurus milii jest południowa część kontynentu australijskiego – od centralnej części Queenslandu, przez Nową Południową Walię, północną część stanu Victoria, Australię Południową oraz w wielu rejonach Australii Zachodniej po Zatokę Rekina (Shark Bay)- na północy tego stanu (Storr i współ., 1983; Bauer, 1990a).

Biotop

Zajmują zróżnicowane siedliska – są mieszkańcami zarówno suchych lasów, buszu – o wiecznie zielonych, twardolistnych zaroślach czy terenów pustynnych. W trakcie dnia chronią się pod głazami, kamieniami, w głębokich szczelinach, a w przypadku ich braku pod kłodami drzew, w ściółce czy też w norach (Swan i współ., 2004).

Gatunek niezwykle tolerancyjny na niskie temperatury – potwierdzono ich aktywność łowiecką w temperaturach nawet poniżej 10°C.

Aktywność

To gekony nocne – swą aktywność rozpoczynają po zmierzchu.

Długość życia

W warunkach terraryjnych dożywają ok. 8 lat.

Żywienie

W środowisku naturalnym Underwoodisaurus milii polują na wszelkiego rodzaju owady, pająki i inne stawonogi, a nawet zdarza się, że ich ofiarami padają inne, mniejsze gekony np. Christinus marmoratus czy Heteronotia binoei. W warunkach niewoli, podobnie jak w przypadku innych jaszczurek dieta tych gekonów powinna być jak najbardziej urozmaicona. Podstawą diety mogą być wszystkie łatwo dostępne owady karmowe: świerszcze (w szczególności świerszcze bananowe), karaczany i mączniki, a uzupełnieniem młode szarańczaki i larwy mola woskowego. Wszystkie owady dopasowane wielkością do rozmiarów gekona. Pokarm regularnie uzupełniamy suplementami witaminowo-mineralnymi oraz dodatkowo samym wapniem (stale obecna w terrarium miseczka z sepią lub preparatem wapniowym). W sezonie letnim bardzo dobrym rozwiązaniem jest podawanie własnoręcznie odławianego 'planktonu’ łąkowego (koniki polne, pasikoniki, pająki)z miejsc ekologicznie czystych i z dala od uczęszczanych dróg.

Terrarium

Podobnie jak w przypadku innych gatunków nie zaleca się chowu w terrarium wielogatunkowym. Można się o to pokusić jedynie wówczas, gdy zbiornik jest wyjątkowo przestronny, a gatunki je zamieszkujące są podobnej wielkości i w naturalnym środowisku występują w tym samym biotopie.

Najlepszym rozwiązaniem jest chów w niedużych haremach składającym się z jednego samca i dwóch lub trzech samic. Oczywiście dopuszczalny jest również chów w parach.

Z racji typowo naziemnego trybu życia Underwoodisaurus milii najważniejszą rolę odgrywa powierzchnia dna zbiornika. Dla pary tych niesamowitych jaszczurek terrarium o wymiarach 60x40x30 cm (dł.x szer.x wys.)spełni już warunki do ich chowu. Jako podłoże dobrze sprawdzi się kilkucentymetrowa warstwa czystego i wyprażonego piasku lub jego mieszanka z torfem, ziemią czy gliną. W terrarium należy umieścić pojemniczek ze stale wilgotnym wermikulitem – które pozwoli naszym podopiecznym na prawidłowy przebieg procesu zrzucania zewnętrznej warstwy naskórka (wylinki)oraz dobrze sprawdzi się jako miejsce do składania przez samiczkę jaj. Dla dobrego samopoczucia i zdrowia mieszkańców zbiornika należy pamiętać o stworzeniu dla nich odpowiedniej ilości kryjówek, które powinny znajdować się zarówno w cieplejszej jak i chłodniejszej jego części. Tak jak w naturalnych siedliskach takie schronienia spełniają ważną rolę termo- i hydroregulacyjną w ich życiu, stanowią również ochronę przed drapieżnikami. Możemy wykonać je z kamieni, płatów kory czy tub korkowych oraz z korzeni. Wszelkie ciężkie elementy wystroju muszą być osadzone na dnie (nigdy na podłożu!)- zapobiegnie to ewentualnemu przygnieceniu jaszczurki. Uzupełnieniem wystroju mogą być rośliny – niestety niewiele jest roślin, które będą w stanie wytrzymać tak trudne warunki do rozwoju, w tym przypadku sprawdzą się bezcierniowe sukulenty. Zbiornik należy zraszać 2-3 razy w tygodniu – w godzinach wieczornych. Obowiązkowym wyposażeniem musi być również nieduże i płytkie naczynie z wodą oraz miseczka z sepią, które należy regularnie myć. Podobnie jak wiele innych gatunków gekonów pustynnych również i Underwoodisaurus milii wybierają sobie w terrarium stałe miejsce na „toaletę” – co ułatwia usuwanie odchodów i czyszczenie zbiornika.

Oświetlenie

Ze względu na nocną aktywność tych gekonów nie należy używać zbyt mocnego, ostrego oświetlenia; promieniowanie UVB jest całkowicie zbędne i nie warto go instalować. Oświetlenie powinno pełnić bardziej funkcję ogrzewania – ważne jest zapewnienie gradientu temperatury w terrarium, tak aby gekony mogły samodzielnie regulować temperaturę w której przebywają.

Temperatura

W ciągu dnia temperatura może dochodzić do 28-29°C, z „gorącym punktem”, w którym temperatura może osiągać niespełna 40°C – bezpośrednio pod promiennikiem. Ogrzewanie powinno być podłączone do termostatu.

W nocy temperatura może spadać do 18-20°C Spadek temperatury jest ważny ze względu na utrzymanie prawidłowej fizjologii zwierząt. Aby cieszyć się obserwacją jaszczurek, ze względu na ich nocną aktywność dobrym pomysłem jest zainstalowanie oświetlenia nocnego z diod LED lub SMD.

Dymorfizm płciowy

Samce u nasady ogona posiadają wyraźne zgrubienia związane z obecnością dwóch hemipenisów. Płeć można rozpoznać już w wieku około 4 miesięcy.

Zimowanie

Czynnikiem stymulującym rozród jest okresowe obniżenie temperatury. Przygotowaniem do okresu spoczynku będzie regularne skracanie dnia świetlnego do 8 godzin. Zimowanie powinno przebiegać w temperaturze 16-18°C. Powinniśmy wówczas ograniczyć częstotliwość oraz ilość podawanego pokarmu. Po 4-6 tygodniach zimowania stopniowo przywracamy pierwotne warunki i rozpoczynamy normalne karmienie.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciową osobniki tego gatunku osiągają z reguły w wieku ok. 8-10 miesięcy. Przed dopuszczeniem do rozrodu samice powinny osiągnąć odpowiednią wielkość (masę ciała – około 20 g i 12-14 cm długości), w przeciwnym razie wysiłek związany z rozrodem może w skrajnych wypadkach doprowadzić do wycieńczenia organizmu, a nawet do śmierci.

Po okresie zimowym jaszczurki powinny przystąpić do godów. Samiec zaleca się do samicy w sposób dosyć agresywny – dlatego też warto trzymać gekony w haremach liczących 2-3 samice, w przeciwnym razie należy rozważyć rozdzielenie samca i samicy po pierwszej kopulacji. Ciężarnej samicy należy podawać pokarm bogaty w łatwo przyswajalne źródło wapnia (np. larwy moli woskowych), uzupełniany preparatem wapniowo-witaminowym. Gdy jaszczurka wyraźnie zgrubieje, a na jej bokach zaczną być dostrzegalne obłe kształty jaj. Samica składa jaja w płytkim dołku wykopanym w podłożu. Przed złożeniem jaj często przekopuje podłoże szukając optymalnego miejsca. W takiej sytuacji możemy umieścić w terrarium pojemnik wypełniony wilgotnym perlitem lub wermikulitem. Jaja należy w miarę możliwości szybko przenieść do inkubatora, starając się umieścić je w nim, w tej samej pozycji, w jakiej zostały złożone. Samica składa po 2 jaja w miocie – w okresie największej płodności samice mogą złożyć nawet do 12 miotów! Przerwy pomiędzy kolejnymi miotami wynoszą średnio około 3 tygodni. Jaja najlepiej jest inkubować w wilgotnym, ale nie mokrym wermikulicie bądź perlicie w temperaturze 25-29°C. Wylęg następuje po 30-45 dniach w zależności od temperatury w jakiej rozwijały się zarodki (w niższej temperaturze rozwój jest dłuższy). Płeć młodych determinowana jest termicznie. Oznacza to, że ustalając temperaturę inkubacji wpływamy na płeć młodych. Jeśli jaja inkubowane są w temperaturze 25-26°C, to większość będą stanowić samice, jeśli natomiast zarodki będą się rozwijać w wysokiej temperaturze rzędu 30°C i więcej, to wylęgną nam się praktycznie same samce.

Odchów młodych

Świeżo wyklute gekony mierzą ok. 4 cm długości. W kilka dni od wyklucia rozpoczynają pobierać pokarm mogą to być np. małe świerszcze (ok. 4-7 mm) oprószone preparatem wapniowo-witaminowym (w okresie intensywnego wzrostu wapń jest niezmiernie ważnym składnikiem w diecie jaszczurek). Karmienie powinno się odbywać codziennie, a dieta powinna być zbliżona do diety dorosłych osobników (pokarm oczywiście musi być odpowiednio mniejszy). Maluchy najlepiej jest odchowywać w niewielkich terrariach bądź faunaboxach o skąpym wystroju, ale z możliwością ukrycia się.

Uwagi

Underwoodisaurus milii z trudem akceptują obecność człowieka, nawet po dość długim okresie chowu z niepokojem reagują na wszelkie jego działania w terrarium.

Gatunek stosunkowo łatwy w hodowli, polecany hodowcom mających już podstawowe doświadczenie w hodowli innych gatunków jaszczurek (np. gekonów lamparcich).

 
Opracowanie i źródła informacji
Jakub Urbański 'mantid’
poprzednia wersja z serwisu jaszczurki pl, wykorzystano własną wiedzę hodowlaną, a także źródła dydaktyczne:
1. Familia Gekkonidae (Reptilia, Sauria): Australia and Oceania Aaron M. Bauer i Klaus Henle.
2. http://www.geckoworld.net/care_u.milii.htm
3. http://www.vhs.com.au/pages/Thickgexcare.html
4. http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Underwoodisaurus&species=milli