Oceń 1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek [1]
Loading...
1592
Mrówki

Na Fidżi mrówki nauczyły się hodować rośliny, by stanowiły dom dla ich ogromnych kolonii

Te owady to rolnicy, którzy potrafią wyhodować całe miasta… z ziaren.

Wysoko, wśród drzew na wyspach Fidżi, mrówki z gatunku Philidris nagasau tworzą coś niespotykanego. Zbierają ziarna kilku gatunków dużego owoca rośłiny rodzaju Squamellaria i z pietyzmem sadzą je w zakamarkach tropikalnych drzew. Gdy tylko roślina zakorzeni się w drzewie i zacznie rosnąć, mrówki wchodzą do środka i zakładają tam początki swej kolonii. I wtedy zaczyna się prawdziwa ,,akcja”. Z czasem roślina zaczyna się rozrastać, a mrówki zaczynają wydrążać w środku tunele, korytarze i pomieszczenia, wszystko wewnątrz rośliny. W ramach rozrostu kolonii, struktura może zawierać tuziny tych owoców, które zaczynają wyglądać niczym guzy, puchnące na korze drzew.

Naukowcy już od jakiegoś czasu wiedzieli, że mrówki potrafią budować kolonie w owocach, lecz nowe badanie Nature Plants (czasopismo – www.nature.com – przypis tłum.) odkryło, że ten typ budowy domostw przez mrówki jest o wiele bardziej skomplikowany i o wiele starszy niż wiedzieliśmy. Biolodzy Uniwersytetu w Monachium, Guillaume Chomicki oraz Susanne S. Renner udali się na Fidżi w celu obserwacji mrówek i odkryli, że zamieszkują one 6 różnych gatunków rośliny rodzaju Squamellaria. Każdy z tych gatunków ewoluował by rosnąć na korach drzew, używając specjalnego systemu korzeniowego zwanego stopą. Gdy rośliny są jeszcze młode, mrówki wchodzą przez małą szczelinę w łodydze (domatium) by zasiedlić roślinę
i ją nawozić. O ile naukowcy nigdy bezpośrednio nie zaobserwowali, w jaki sposób mrówki roślinę nawożą, o tyle spekulują, że mrówki zwyczajnie wydalają tam odchody.

Przeczytaj też  Odnaleziono skamieniałości czworonożnego węża!

Gdy roślina dojrzewa, domatium zaczyna puchnąć w duży, podobny do żarówki kształt. Gdy wyprodukuje nasiona, mrówki sadzą je w innych rejonach drzewa, strzegąc ich podczas rozrostu. Gdy podano mrówkom różne nasiona rodzaju Squamellaria, wybierały one nasiona tylko te preferowane przez nie. Jedna kolonia obserwowana przez naukowców była budowana w oparciu o 25 różnych gatunków roślin.

Mrówki nawożą roślinę nawet po osiągnięciu jej dojrzałości, a rośliny dostarczają im słodkie owoce oraz schronienie.
Co fascynujące, to jest przykład prawdziwej symbiozy między dwoma gatunkami. Chomicki i Renner nie mogli znaleźć żadnej mrówki gatunku Philidris nagasau, żyjącej poza roślinami rodzaju Squamellaria, ani nie znaleźli żadnego z preferowanych gatunków Squamellaria rozsiewających nasiona inaczej niż przy pomocy mrówek. Genetyczna analiza umożliwiła naukowcom zrekonstruować historię ewolucji Philidris nagasau i wybranych przez nie owoców na Fidżi. Ustalono, że te 2 gatunki (mrówki i  grupa gatunków Squamellaria – przyp. tłum.) prawdopodobnie wspólnie ewoluowały przez co najmniej trzy miliony lat!

Najbliżsi krewniacy gatunku P. nagasau budują tzw. ,,carton nest” – kolonie w grzybach, żerujących na drzewach. Niektóre z nich zwisają z drzew i wyglądają bardzo podobnie do roślin Squamellaria. Lecz jakieś 3 miliony lat temu,
P. nagasau przestały budować w grzybie. W tym samym czasie rośliny rodzaju Squamellaria wyewoluowały ,,stopowy” system korzeni, który umożliwił im rozwój na drzewach. Wtedy również te rośliny rozwinęły strukturę zwaną domatium, gdzie żyją mrówki. W pokrewnych gatunkach tej rośliny, zarówno domatium jak i korzeń rozwijają się pod ziemią. Wysoce prawdopodobnym jest, że wiele z tych zmian strukturalnych, jakie możemy zaobserwować w roślinach Squamellaria wynika z kultywacji i dbania o nie przez mrówki, tak jak ludzie zmieniali cechy fasoli czy kukurydzy przez tysiące lat upraw.

Przeczytaj też  Trzy nowe gatunki Euathlus

Philidris nagasau to nie jedyne mrówki, które stały się rolnikami. Mrówki z rodzajów Atta oraz Acromyrmex hodują pod ziemią grzyby, by wykarmić ich młode, a  Linepithema humile (mrówka argentyńska) hodują mszyce na drzewach, wysysając z nich słodkie substancje (spadź). Co odróżnia gatunek Philidris nagasau to to, że całe ich życie jest w pełni zależne od rozwoju owocu, który uprawiają. Squamellaria są w tej samej sytuacji, polegając na mrówkach w celu rozmnażania i rozwoju. Teraz mamy większe pojęcie o tym, jak ta zależność się narodziła. Miliony lat przed tym, jak człowiek w ogóle myślał o rolnictwie i uprawie, te owady poświęciły całe swoje społeczności budowaniu miast stworzonych w roślinach.

Nature Plants, 2016.

DOI: dx.doi.org/10.1038/nplants.2016.181

Zdjęcie przekroju owocu: Derrick J. Rowe

Źródło i zdjęcie miniatury: https://arstechnica.com/science/2016/11/on-fiji-ants-have-learned-to-grow-plants-to-house-their-massive-colonies/

Tłumaczenie: Zsasz


Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Terrarium codziennie. Obserwuj Terrarium!

NOTA PRAWNA
ZABRANIA SIĘ kopiowania zdjęć oraz utworów (artykułów) w całości lub w części BEZ ZGODY właściciela i administratora strony.
Zgodnie z Ustawą o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 roku (Dz.U.94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz.U.94 Nr 43 poz.170) wykorzystywanie autorskich pomysłów, rozwiązań, kopiowanie, rozpowszechnianie zdjęć, fragmentów grafiki, tekstów opisów w celach zarobkowych, bez zezwolenia autora jest zabronione i stanowi naruszenie praw autorskich oraz podlega karze. Znaki towarowe i graficzne są własnością odpowiednich firm i/lub instytucji.


Dodaj swoje przemyślenie na temat artykułu