Loading...
Rodzina owadów (Insecta) z rzędu chrząszczy (Coleoptera), dość nieliczna, opisano na świecie ok. 100 gatunków, z Polski wykazano obecność sześciu.
Są to chrząszcze średnich rozmiarów. Osiągają przeważnie 8-30 mm długości. Od przedstawicieli pokrewnych rodzin odróżniają je 11 członowe czułki zakończone trójczłonową buławką. Głowa mała, na czole mogą występować guzki. Z pod szerokiego nadustka, który rozdziela oczy swoim występem, wystają wyraźnie widoczne żuwaczki. Przedplecze szerokie o zaokrąglonych brzegach, najszersze u podstawy. Przeważnie gładkie lub delikatnie punktowane. Pokrywy dość krótkie, silnie wypukłe i zaokrąglone. Na ich powierzchni widoczne punkty i żeberka, ważna cecha systematyczna. Ubarwienie pokryw jest przeważnie ciemne: brąz, czerń, metaliczny niebieski i zielony. Druga para błoniastych skrzydeł dobrze rozwinięta. Nogi długie, grzebne. Na goleniach silnie rozwinięte kolce, bruzdy i listewki. Stopy pięcioczłonowe. Odwłok, ukryty w całości pod pokrywami, zbudowany jest z 6 widocznych sternitów (ostatni jest bardzo mały). Sternity mogą być silnie owłosione.
Żukowate, zwane też gnojarzami, są w przeważającej liczbie koprofagami. Ich larwy, pędrakowatego kształtu, rozwijają się w specjalnych gniazdach pod ziemią lub bezpośrednio w odchodach. U przedstawicieli tej rodziny zaobserwowano opiekę rodzicielską dorosłych nad stadiami larwalnymi. Chrząszcze żerują też na padlinie, gnijących owocach i innych szczątkach organicznych. Prowadzą dość skryty tryb życia, jednak można je spotykać masowo w bardzo różnych miejscach i o bardzo różnych porach dnia. Latają głównie po zmroku.
Żukowate odgrywają ogromną rolę jako tzw. „służba sanitarna”, usuwają padlinę, napowietrzają przekopywaną glebę. Larwy i dorosłe owady stanowią pokarm wielu zwierząt.
Przedstawiciele: żuk gnojowy (Geotrupes stercorarius), żuk leśny (G. stercorosus), żuk wiosenny (G. vernalis).
