Heteropoda venatoria

Nazewnictwo

Nazwa amerykańska: Domestic huntsman spider

Systematyka

Królestwo: – Animalia
Podkrólestwo: – Eumetazoa
Typ: – Arthropoda
Podtyp: Chelicerata
Gromada: Arachnida
Rząd: – Araneae
Podrząd: Labidognatha
Rodzina: Sparrasidae
Rodzaj: Heteropoda
Gatunek: Heteropoda venatoria (Latreille, 1804)

Synonimy

Aranea venatoria Linnaeus, 1767
Aranea regia Fabricius, 1793
Heteropoda venatoria Latreille, 1804
Thomisus leucosia Walckenaer, 1805
Micrommata setulosa Perty, 1833

Długość życia

Heteropoda venatoria jak i cala rodzina Sparassidae nie należą do pajęczaków długowiecznych. Na ich długość życia znacznie wpływają warunki w jakich Heteropoda żyją. Ogólnie przyjmuje się, że samice żyją ok. 2-2,5 roku, a samce o ok. 0,5 roku krócej. Prócz warunków w jakich żyją pająki, znaczny wpływ u samic na ich długość życia ma aktywność rozrodcza.

Wygląd

Młode oraz podrośnięte osobniki wyglądają identycznie, niezależnie od płci. Młode od razu po przejściu wylinki na L1 są dość jasne. Ich odwłok jest żółtawy. Już po kilku dniach pająki znacznie ciemnieją. Ich cale ciało pokryte jest rzadkimi szczecinkami, które w miarę wzrostu zamieniają się w gęste pokrycie ciała pająka. Pająk wtedy jest szary. W miarę wzrostu kolory zmieniają się, z szarego na różne odcienie brązu.

Wyraźny dymorfizm płciowy zaczyna kształtować się ok. 3 wylinki przed dorosłością. Samce stają się smuklejsze i jaśniejsze. Na końcach pedipalpów zaczynają kształtować się bulbusy (pedipalpy staja się mniej owłosione i połyskujące). Ornament z każdą wylinką staje się bardziej wyraźny, a cały pająk jaśniejszy. Dorosły samiec cały pokryty jest krótkimi, jasnobrązowymi włoskami. Na odnóżach można także zaobserwować ciemniejsze, pojedyncze włoski (podobne do kolców kaktusów), a w ich obrębie ciemniejsze plamki. Włoski te przeważnie przylegają do odnóży samca. Unoszą się podczas gdy samiec poluje bądź kopuluje z samica (dlaczego tak się dzieje (?) – na razie do tego nie doszedłem) Na podłużnym odwłoku znajdują się dwa symetrycznie ułożone po bokach czarne wzory, jeden czarny pas ułożony na osi odwłoka dochodzący do ok. połowy jego długości oraz cztery plamy symetrycznie rozłożone względem ciemnego pasa. Karapaks samca posiada połowiczną (występującą od strony odwłoka) czarna obwódkę, oraz czarną okrągłą plamę z jaśniejszym wcięciem w kształcie litery V. Część karapaksu nad chelicerami również jest koloru czarnego. Samiec H. venatoria od spodu jest ciemnobrązowy.

Ubarwienie samicy znacznie różni się od ubarwienia samca. Samica jest prawie jednolitego koloru, z lekkimi rozjaśnieniami na pierwszych segmentach odnóży.

Nie posiada tak widocznych czarnych wstawek, zarówno na odwłoku, karapaksie czy w obrębie szczecinowatych włosków. Na odwłoku samicy możemy dostrzec jedynie zarys ornamentu który u samców jest bardzo widoczny . Samice są masywniejsze, ich odwłok jest bardziej owalny, a odnóża krótsze.

Wielkość

Dorosłe samice dorastają do 3 cm ciała oraz 7-8 cm z odnóżami, podczas gdy samce są smuklejsze – większe z odnóżami (9-10 cm) oraz mniejsze ciałem (2-2,5 cm). Taka budowa samca zapewnia sprawniejsze i szybsze poruszanie się. Odgrywa to znaczną rolę, zwłaszcza gdy niedorosły samiec przebywa w jednym pomieszczeniu hodowlanym wraz z samicą o podobnych do swoich bądź nawet nieznacznie mniejszych rozmiarów. Wielkość taką, pająki osiągają w dość zróżnicowanym czasie, ponieważ wszystko zależy od warunków w jakich żyją. W optymalnych warunkach samce dorastają w ok. 8-10 miesięcy, samice zaś ok. 2 – 3 miesiące później.

Przeczytaj też Geolycosa vultuosa

Występowanie

Gatunek kosmopolityczny. Spotkać możemy go na znacznym obszarze całego świata gdzie występuje klimat tropikalny bądź subtropikalny. Zamieszkuje zacienione miejsca, często w pobliżu zgromadzeń ludzi.

Jadowitość

Jad Heteropoda venatoria jest stosunkowo słaby i nie zagraża życiu i zdrowiu zdrowego człowieka. Jednak zawsze istnieje ryzyko nieprzewidzianych i nieprzyjemnych powikłań u osób uczulonych na białka wchodzące w skład toksyn tych pajęczaków. Najczęstszym objawem po ukąszeniu jest miejscowe zaczerwienienie (rzadziej opuchlizna), lekkie swędzenie miejsca ukąszenia. Rzadziej spotykanymi, lecz również notowanymi objawami po ukąszeniu Heteropoda venatoria jest osłabienie organizmu czy lekkie stany gorączkowe. Objawy ustępują po kilku godzinach bądź dniach.

Jednak do ukąszeń dochodzi niezwykle rzadko. Spowodowane jest to postawa pasywna pająka wobec wszystkiego co nie jest jego naturalną ofiarą oraz szybkością jaką się porusza (bardzo szybko potrafi uciec na taką odległość, aby uniknąć potencjalnego zagrożenia).

Ciekawostki

Bez wątpienia Heteropoda venatoria należą do bardzo ciekawych pajęczaków. Dzięki aktywnemu polowaniu możemy doświadczyć jak szybkie i zwinne są te pająki. Już młode osobniki wykonują bardzo efektowne skoki. Nie plotą misternych sieci, a mimo to potrafią upolować ofiarę latającą wykonując skok, aby zawisnąć tuż nad ziemią, na zawsze „ubezpieczającej” je nitce oprzędu z ofiara przytrzymywana przez kły.

Heteropoda są bardzo aktywnymi myśliwymi, potrafią zjeść bardzo dużo, a nawet jeśli już nie są głodne to upolowane ofiary zostawiają sobie na później. Ta właśnie cecha sprawiła, że na całym świecie ludzie bardzo sobie cenią obecność tych pajęczaków w swoich domostwach. Są tak szybkie, że nie stają człowiekowi na przeszkodzie, a są idealnym, naturalnym sposobem na dezynsekcję.

Aktywność

Podobnie jak i znaczna większość Araneae również i Heteropoda aktywne są głównie o zmierzchu i wieczorem. Jednak ich aktywność jest nieporównywalnie większa niż u pająków z rodziny Theraphosoidae. Potrafią zjeść ogromną ilość (jak na swoją wielkość) pokarmu.

Terrarium

Heteropoda venatoria nie wymagają dużego terrarium. Dla młodych osobników odpowiednie będą pojemniki na kliszę czy pojemniki na sosy do pizzy. Podrośnięte osobniki powinny zamieszkiwać małe terraria bądź większe pojemniki na sałatki. Dla dorosłych zaś wystarczy terrarium o wymiarach 20x20x25 cm (dla jednego osobnika, czy jednej dorosłej pary). Nie polecam przetrzymywania osobników niedorosłych w jednym pojemniku hodowlanym ponieważ wśród Heteropoda występuje znaczny kanibalizm, nawet jeśli mają stały dostęp do pokarmu. Kanibalizm zanika prawie całkowicie u dorosłych osobników (dorosłej pary).

Heteropoda venatoria są pajęczakami prowadzącymi nadrzewny tryb życia. Bez problemu poruszają się po szklanych ścianach terrarium, dlatego też ścian nie trzeba pokrywać np. korkiem. Warto też zapewnić odsłoniętą przestrzeń nad sufitem terrarium ponieważ Heteropoda linieją podwieszone na pajęczynie w najwyższym punkcie pojemnika hodowlanego.

Jako wystroju terrarium idealnie nadają się pochyło poustawiane kawałki kory, suche liście kokosa czy bananowca oraz grube gałęzie. Dobrze jest zapewnić kilka miejsc osłoniętych od światła. Właśnie w tych miejscach Sparassidae przebywają najczęściej w naturze.

Przeczytaj też Lycosa tarantula - tarantula włoska

Na podłoże najlepsza będzie mieszanka włókna kokosowego z torfem oraz piaskiem/żwirem, lecz dobrze będzie spisywało się również samo włókno kokosowe. W terrarium nie stosuje się miseczek z woda ponieważ Heteropoda venatoria pobierają wystarczającą ilość wody z pokarmu, co więcej – w miseczce z wodą młode osobniki łatwo mogą się utopić (podobnie jak i w osadzonej na ścianach wodzie).

Temperatura

Temperaturą w jakiej Heteropoda najlepiej się rozwijają jest 25-28°C w dzień oraz 20-22°C nocą. Przy wyższej temperaturze metabolizm pająków znacznie przyspiesza co skutkuje szybszym wzrostem, ale także krótszym życiem. W niższych temperaturach niż optymalna, pająki rozwijają się wolniej, żyją (przeważnie) nieznacznie dłużej.

Wilgotność

Odpowiednią wilgotnością powietrza jest 60-70%. Przy jej wyższym poziomie (zwłaszcza jeśli wentylacja jest wykonana nieodpowiednio, a poza terrarium panuje dużo niższa temperatura) para wodna będzie znacznie osadzać się na ścianach. Za niska wilgotność źle wpłynie na proces linienia (zwłaszcza u młodych osobników).

Żywienie

Wylęg Heteropoda venatoria jest bardzo mały, dlatego też pokarm jaki podajemy musi być równie mały. Idealne do tego celu są małe muszki owocówki (Drosophila sp.), wylęg świerszcza bądź małe i średnie larwy trojszyka (Tribolium sp.). Dla większych osobników idealnie nadają się muchy czy ćmy, zapewni to nam na pewno bardzo ciekawych widoków polujących Heteropoda na latającą ofiarę. Można także podawać larwy mącznika, karaczany ( N. cinera, P. Nicea, P. americana) czy świerszcze jednak polowania będą mniej atrakcyjne.

Rozmnażanie

Heteropoda venatoria mnożą się bardzo łatwo i szybko. Dorosłą parę możemy trzymać w jednym pojemniku hodowlanym, przy odpowiedniej ilości pokarmu nie dochodzi o kanibalizmu. Jeśli oba pająki są gotowe do kopulacji, samiec natychmiast po wyczuciu (samiec czuje feromony samicy) samicy podchodzi na nieznaczna odległość i delikatnie się trzęsie (tzw. „puka”). Obchodzi ostrożnie samice z kilku stron i powtarza tą czynność, po czym szybko na nią wskakuje, obejmuje od spodu druga para odnóży krocznych i przystępuje do kopulacji. Samica w tym czasie w ogóle się nie porusza. Samiec wprowadza nasienie do spermatoteki samicy za pomocą bulbusów, które dociska przeciwstawnym drugim odnóżem krocznym. Tak np. gdy samiec wprowadza do spermatoteki samicy prawy bulbus to „dopycha” go lewym, drugim odnóżem. Analogicznie dzieje się z drugim bulbusem. Kopulacja trwa od kilku sekund do kilkunastu/kilkudziesięciu minut. Po udanym akcie zapłodnienia, samiec szybko opuszcza grzbiet partnerki, aby czasem nie stać się posiłkiem swojej rozdrażnionej partnerki.

Okres po jakim samica składa kokon jest różny w zależności od warunków jakie panują w terrarium. Zazwyczaj kokon powstaje po 1,5 do 3 tygodniach. Samica budowę kokonu rozpoczyna od wyściełania fragmentu wystroju gęsta i delikatną pajęczyną. Okrągły o średnicy ok. 1,5-2cm „placyk” pajęczyny posłuży za jedną część kokonu (który składa się z 2 takich fragmentów połączonych ze sobą na kształt spłaszczonej kuli). Samica składa jaja przyklejając je do pajęczyny (ponieważ ta część kokonu budowana jest najczęściej na sufitach terrariów bądź pochyłych fragmentach wystroju), po czym wykonuję drugą część kokonu. Gotowy kokon jest spłaszczony, ma średnice ok. 1,5-2cm i grubość ok. 0,5cm. W takim pakunku mieści się przeciętnie blisko 200 jaj. Samica broni kokonu i nosi go wszędzie ze sobą przytrzymując kłami oraz druga para odnóży aż do wylęgu młodych, który następuje po ok. 3-4 tygodniach. W tym czasie samica nie pobiera pokarmu. Wylęgalność w odpowiednich warunkach jest bliska 100%. Młode Heteropoda venatoria po wyjściu z kokonu są całkowicie samodzielne. Po kilku dniach zaczynają pobierać pokarm. Rosną bardzo szybko, by już po niespełna roku powtórzyć cały proces.

Uwagi

Heteropoda venatoria jest na pewno gatunkiem godnym polecania. Mimo iż ich wygląd nie jest tak atrakcyjny jak ma to miejsce u wielu ptaszników, czy innych pajęczaków właściwych. Obserwacja zachowań oraz bardzo efektownych polowań na pewno każdemu dostarczy bardzo miłych wrażeń. Niestety nie są to pająki długowieczne, ale nadrabiają to łatwością oraz szybkością z jaką się mnożą. Ze względu na swą małą jadowitość polecam osobom nawet z minimalnym doświadczeniem w terrarystyce, a na pewno nauczą się obchodzić z szybkimi pajęczakami nadrzewnymi ponieważ Heteropoda venatoria należą do jednych z szybszych i zwinniejszych pajęczaków.

Opracowanie i źródła informacji

Opracowanie: Marcin. K. podstawie własnych doświadczeń.