Catopsis berteroniana - katopsis

Catopsis berteroniana (pierwsza wzmianka – F. Schultes – 1830, Carl Christian Mez – 1896r. – właściwa klasyfikacja) to dorastający do około 1m nadrzewny epifit, należący wraz z Brocchinią do rodziny Bromeliaceae (Bromelie). Z 21 znanych gatunków Catopsis tylko u Catopsis berteroniana potwierdzono zjawisko „mięsożerności”.

Roślina posiada słabo rozbudowany system korzeniowy służący jedynie jako element przyczepu do kory gałęzi drzew. W naturze Catopsis spotyka się często w dość dziwnych miejscach np. takich jak słupy i napowietrzne linie telefoniczne!

Pułapką rośliny jest stale wypełniony wodą lej, utworzony ze ściśle przylegających do siebie, schodzących pod dużym kątem w dół, liści. Woda obecna w leju pochodzi głównie z opadów atmosferycznych. Żółto-zielone, ostro zakończone liście pokryte są woskowatym proszkiem przypominającym talk. Proszek pokrywający liście ma zdolność odbijania promieni UV i wabienia owadów oraz utrudnia, złowionemu nieszczęśnikowi, ucieczkę z pułapki. Ofiarami Catopsis są zarówno drobne owady jak i drobne gałązki i liście pochodzące z drzewa, na którym usadowił się epifit.

Catopsis prawdopodobnie nie wytwarza własnych enzymów trawiennych. Złowione owady i materiał roślinny jest rozkładany wewnątrz leja przez symbiotyczne bakterie i grzyby. Kwaśny odczyn płynu znajdującego się w pułapce przyśpiesza procesy rozkładu. Warto wspomnieć, iż lej będący pułapką dla jednych organizmów, dla innych jest idealnym schronieniem. Katopsis często zasiedlają larwy komarów, a czasem nawet niewielkie żaby!

Przeczytaj też Stylidium - stylidium

Wygląd

Roślina może osiągnąć około 1 m wysokości.

Występowanie

Obszar występowania katopsis rozciąga się od południowych krańców USA, przez Meksyk aż do Ewadoru i i wschodniej Brazylii (wielkie góry stołowe zwane potocznie Tepui).

Nasłonecznienie

W naturze roślina rośnie w pełnym słońcu lub w niewielkim cieniu. Zaleca sie hodowle na południowym oknie.
Roślina wymaga 12-14 godzin światła w związku z czym wymaga doświetlania w okresie zimowym.

Podlewanie

Roślinę podlewamy wodą deszczową lub wodą destylowana od góry. Podlewając roślinę należy zastosować pewnego rodzaju prysznic tak aby woda mogła wypełnić lej utworzony z liści. Catopsis lubi częste zraszanie.

Wilgotność otoczenia

Catopsis wymaga wysokiej wilgotności otoczenia. Optymalna wilgotność to 60-90%. Przy stale wilgotnym podłożu, roślina jest w stanie przetrzymać krótkotrwały spadek wilgotności powietrza do 45%.

Temperatura

Temperatura latem: 15 do 35°C.
Temperatura zimą: 10 do 25°C.

Nawożenie

Rośliny nie nawozimy.

Podłoże

Catopsis wymaga dobrze przepuszczalnego podłoża. Do jej uprawy stosuje się mieszankę składającą się z 50% kory, 30% mchu sphagnum, oraz 20% korzeni paproci lub włókien kokosowych. Niektórzy hodowcy z powodzeniem stosują czyste podłoże do storczyków.

Przeczytaj też Sarracenia spp. - kapturnica

Ponieważ Catopsis jest epifitem możliwa jest jej uprawa na pniu. Korzenie rośliny umieszczamy w żywym mchu sphagnum, a następnie delikatnie mocujemy ją do gałęzi.

Przesadzanie

Catopsis ma dość skromny układ korzeniowy w związku z czym nie wymaga częstego przesadzania.

Rozmnażanie

Nasiona (metoda mało skuteczna) – zebrane, świeże nasiona wysiewamy na wilgotnej gazie lub dobrze przepuszczalnym podłożu. Nasiona kiełkują od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.
Rośliny potomne – młodą roślinę potomną oddzielamy od rośliny matczynej i umieszczamy w wilgotnym podłożu. Zaleca się użycie ukorzeniacza.

Kwitnienie

Kwiaty białe, od 0,5 do 3 cm, wzniesione na długim (do 1 metra) pędzie.

Stopień trudności uprawy

Roślina ze względu na duże wymagania świetlne i wrażliwość na spadki wilgotności powietrza polecana jest do uprawy wyłącznie przez doświadczonych hodowców.

Uwagi

Nocny spadek temperatury o kilka stopni nie jest wymagany lecz może pozytywnie wpłynąć na kondycję rośliny.

Opracowanie i źródła informacji

Roman Cechowski

„Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi”, Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska, Wydawnictwo: MULTICO
„Savage garden”, Peter D’Amato, Wydawnictwo: Ten Speed Press;
„Carnivorous plants of the world” , James and Patricia Pietropaolo, Wydawnictwo: Timber press;
„Growing Carnivorous Plants”, Barry Rice, Wydawnictwo: Timber press;